Czarna dziura
Czarna dziura
Etymologia:
Nazwa czarna dziura pochodzi z faktu, że sądzono, iż wskutek pochłaniania także światła czarne dziury będą obserwowane jako obiekty całkowicie czarne. Sprawiały wrażenie miejsc w przestrzeni kosmicznej, do których wszystko wpada. Aktualnie wiadomo, iż to nie jest prawda. Świecą one, emitując nazywane tak od udowadniającego teorię: promieniowanie Hawkinga.
Czarna dziura jest obszarem w przestrzeni kosmicznej, który wywarza bardzo silne promieniowanie grawitacyjne, że nawet światło nie może uciec z jego otoczenia.
Odmiana rzeczownika:
Liczba pojedyncza
Mianownik (Kto? Co? Jest) czarna dziura
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) czarnej dziury
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) czarnej dziurze
Biernik (Kogo? Co? Widzę) czarną dziurę
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z czarną dziurą
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o czarnej dziurze
Wołacz (O!… witaj!) czarna dziuro
Liczba mnoga
Mianownik (Kto? Co? Jest) czarne dziury
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) czarnych dziur
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) czarnym dziurom
Biernik (Kogo? Co? Widzę) czarne dziury
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z czarnymi dziurami
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o czarnym dziurach
Wołacz (O!… witajcie!) czarne dziury
Czarna dziura jest obszarem czasoprzestrzeni, którego ze względu na jej grawitację, nic – nawet światło – nie jest jej w stanie opuścić. Zgodnie z ogólną teorią względności, by powstała, niezbędne jest nagromadzenie się dostatecznej dużej masy w odpowiednio małej objętości. Czarną dziurę otacza matematycznie określona powierzchnia, która nazywana jest horyzontem zdarzeń. To ona wyznacza granicę, z której już nie ma powrotu. Cząstka czarna w nazwie pochodzi od tego, iż całkowicie pochłania światło, które trafia w horyzont. Nie odbija przy tym niczego, dokładnie jak ciało doskonale czarne w termodynamice. Kwantowa teoria pola przewiduje, iż właśnie czarne dziury emitują promieniowanie, takie jak ciała doskonale czarne o niezerowej temperaturze.
Karl Achwarzschild w 1916 roku jako pierwszy rozwiązał równanie Einsteina o ogólnej teorii względności, które opisywało czarną dziurę. Długo było ono uważane za matematyczną ciekawostkę, a jej interpretacja jako regionu czasoprzestrzeni, której nie da się opuścić, przez następnych kilka dekad nie zyskała uznania. Dopiero w latach 60. Prace wykazały, że istnienie takich dziur jest możliwe oraz jest konsekwencją ogólnej teorii względności. W tym też czasie potwierdzono istnienie gwiazd neutronowych, co było dodatkową przesłanką, że obiekty te, powstałe w wyniku zapadania grawitacyjnego mogą istnieć.
Czarne dziury o masie gwiazdowej powstają poprzez zapadania grawitacyjne bardzo dużych gwiazd na koniec ich życia. Natomiast supermasywne czarne dziury przekraczają masy miliony Słońc. Prawdopodobnie znajdują się one w centrach galaktyk, istnieją dowody, że jedna z nich o masie 4 milionów Słońc znajduje się w centrum Drogi Mlecznej. Czarne dziury, które posiadają masę między tymi dwoma, nazywane są czarnymi dziurami o masie pośredniej.
Czarnych dziur nie da się obserwować bezpośrednio, a więc ich obecność wynika z oddziaływania z otaczającą energią, światłem i innymi rodzajami promieniowań elektromagnetycznych. Na przykład materia, która opada na dziurę, może uformować dysk akrecyjny. Generuje on ogromne ilości promieniowania, poprzez tarcie, jonizację, a nawet silne wchłanianie cząstek. Supermasywne czarne dziury w aktywnych galaktykach, których dotyczy dysk akrecyjny, powodują silne świecenie. Przez to czarne dziury mogą być najjaśniejszymi obiektami we Wszechświecie.
Czarna dziura to obiekt, który znajduje się we własnym horyzoncie zdarzeń. Jest to strefa otaczająca obiekt, która oddziela obserwatora zdarzenia od zdarzeń, o których on nigdy nie może otrzymać informacji. To po prostu granica w czasoprzestrzeni, po jej przekroczeniu prędkość ucieczki obiektu przekracza prędkość światła. I nic nie jest w stanie wydostać się z tego horyzontu. A więc z czarnej dziury nie można się wydostać, gdyż wszystkie jej drogi prowadzą z powrotem do środka. Ogromne zakrzywienia czasoprzestrzeni spowodują upływ czasu, przez co upływ czas zanika.
Przykłady:
W 2015 roku zarejestrowano fale grawitacyjne, które były wynikiem zderzenia się dwóch czarnych dziur.
W przenośni czarna dziura może oznaczać inwestycję, która pochłania coraz więcej pieniędzy i jest coraz mniej opłacalna.
W 2019 roku opublikowano pierwszy obraz czarnej dziury z galaktyki M87.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!