Diagnoza
W szerokim znaczeniu diagnoza uwzględnia zagadnienia dotyczące zagadnień związanych z pedagogiką i psychologią. W zależności od specjalizacji zarówno w psychologii i pedagogice można wskazać wiele problemów diagnostycznych w odniesieniu do jednostki, grupy i środowiska.
Synonimy: rozpoznanie, badanie, sondowanie, kwalifikowanie
Odmiana przez przypadki:
M. diagnoza/diagnozy
D. diagnozy/diagnoz
C. diagnozie/diagnozom
B. diagnozę/diagnozy
N. diagnozą/diagnozami
Msc. diagnozie/diagnozach
W. diagnozo/diagnozy
Historia diagnozowania jest bardzo długa, gdyż jej początki sięgają czasów starożytnych. Przez wiele lat diagnoza wiązała się z medycyną, służyła identyfikowaniu problemu, a następnie charakteryzowaniu stanu zdrowia pacjenta. Obecnie pojęcie diagnozy dotyczy wielu dziedzin nauki. Rozumie się je jako dokonanie oceny sytuacji na podstawie symptomatologii. W pedagogice pojęcie to funkcjonuje od 1935 roku. Obecnie diagnozę rozumie się jako rozpoznanie jakiegoś problemu. W skład diagnozy wchodzą czynności różnego rodzaju, między innymi zbieranie danych, ich selekcja, identyfikowanie, wyjaśnianie oraz wnioskowanie.
Postawienie dobrej diagnozy nie należy do najłatwiejszych czynności, ponieważ na podstawie zewnętrznych objawów trzeba wnioskować o stanie wewnętrznym. W swojej pracy nauczyciel wielokrotnie musi dokonywać diagnozy dziecka, szczególnie związanych z jego nauką. Jeśli dziecko jest wybitnie uzdolnione – powinien zbadać jego możliwości i pokierować rozwojem; jeżeli ma problemy z nauką – także powinien postawić wstępną diagnozę i zaoferować odpowiednią pomoc. Specjaliści zajmujący się diagnozowaniem powinni w procesie diagnozy stosować pewne zasady. Najważniejszą zasadą jest to, aby diagnozę rozpocząć jak najwcześniej, w momencie, kiedy u dziecka zauważy się trudności. Realizacja tego postulatu zakłada, że należy zwiększać świadomość rodziców i nauczycieli w zakresie spostrzegania wczesnych symptomów różnego rodzaju zaburzeń. Warunkiem dobrej diagnozy jest to, że powinna ona być pozytywna. W diagnozie powinno się zwrócić uwagę na typ trudności, rodzaj deficytów lub zaburzeń, a także na mocne strony dziecka, jego szczególne uzdolnienia, na przykład artystyczne czy umiejętność nawiązywania relacji z innymi. Należy jednak pamiętać o tym, że w diagnozie nie można wskazywać pozytywnych cech dziecka, jeśli nie mają one miejsca. Jeśli trudno takie znaleźć, warto wskazać zasoby, na których można tworzyć program wsparcia oraz terapii.
Istotną kwestią jest również to, iż diagnoza powinna być przeprowadzona przez osoby, które posiadają kwalifikacje do jej prowadzenia. Wszystkie narzędzia mają metryczkę, która przynosi informacje na temat tego, czy mogą być zastosowane przez psychologa, logopedę lub nauczyciela. Przestrzeganie zasad jest ważne ze względu na to, że tylko specjalista w danej dziedzinie może przeprowadzić diagnozę, która będzie rzetelna, i która będzie dostarczała rzeczywistych wiadomości na temat ucznia. W stworzeniu właściwej diagnozy może pomóc zorganizowanie zespołu diagnostycznego, w skład którego będą wchodzili specjaliści z różnych dziedzin, mogący się wzajemnie konsultować.
Ważne są również kompetencje osoby, która prowadzi diagnozę. Powinna ona posiadać tzw. miękkie kompetencje, do których zalicza się komunikatywność, umiejętność współpracy, umiejętność podejmowania innowacyjnych rozwiązań, kreatywność, odporność na stresujące sytuacje. Powinna umieć nawiązać dobre relacje z dzieckiem oraz jego rodzicami.
Diagnoza powinna mieć charakter kompleksowy. Należy to rozumieć w taki sposób, że istnieje możliwość wykorzystania różnego rodzaju narzędzi oraz najlepszych dostępnych instrumentów. W proces diagnozy powinno się włączyć także rodziców dziecka, powinni oni występować w charakterze partnerów odpowiedzialnych za ostateczny wynik diagnozy. Istotne jest to, aby mieli świadomość, że zarówno zaniżanie, jak i zawyżanie poziomu trudności nie sprzyja właściwej diagnozie i nie umożliwia podjęcia efektywnych działań.
Diagnoza stanowi również proces wartościujący, który pomaga w ustaleniu kierunków działań, które mają wpłynąć na lesze funkcjonowanie jednostki. Ocenianie powinno cechować się obiektywizmem, być rzetelne, nie może zawierać indywidualnych przekonań i postaw osoby dokonującej diagnozy. Bardzo ważną rolę odgrywa dyskrecja – dziecko nie może mieć świadomości, że jest poddawane ocenie. Warunkiem dobrej diagnozy jest również cierpliwość – proces diagnostyczny może być długi i wymagać wielu działań.
Przykłady użycia:
Nie zgadzam się z postawioną diagnozą.
Ten uczeń wymaga zdiagnozowania.
Musimy porozmawiać o diagnozie.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!