Dopamina
Dopamina
Wyraz dopamina pochodzi od łacińskiego domapinum. Jest to jeden z najważniejszych neuroprzekaźników w organizmie człowieka. Inaczej nazywany hormonem stresu, pomimo tego, że w rzeczywistości nie jest on hormonem.
Odmiana rzeczownika:
Liczba pojedyncza
Mianownik (Kto? Co? Jest) dopamina
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) dopaminy
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) dopaminie
Biernik (Kogo? Co? Widzę) dopaminę
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z dopaminą
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o dopaminie
Wołacz (O!… witaj!) dopamino
Liczba mnoga
Mianownik (Kto? Co? Jest) dopaminy
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) dopamin
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) dopaminom
Biernik (Kogo? Co? Widzę) dopaminy
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z dopaminami
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o dopaminach
Wołacz (O!… witajcie!) dopaminy
Dopamina to nieorganiczny związek chemiczny, który tak jak adrenalina oraz noradrenalina, zalicza się do grupy katecholamin. W układzie nerwowym podobnie jak serotonina, acetylocholina, adrenalina i noradrenalina, pełni funkcję ważnego neuroprzekaźnika, przez receptory dopaminy D1 i D2. Warunkują one prawidłową pracę zarówno obwodowego, jak i ośrodkowego układu nerwowego. Syntetyzowana jest w ciałach komórek nerwowych, czyli neuronów, które formują grupy w różnych obszarach mózgowia. Dopamina powstaje w rdzeniu nadnerczy.
Dopamina za neuroprzekaźnik jest uważana w takich obszarach układu nerwowego:
• Pozapiramidowy układ nerwowy – wspiera czynności ruchowe organizmu przez regulację napięcia mięśni, ich koordynację i wyzwalanie ruchów.
• Układ limbiczny – reguluje procesy emocjonalne i kontroluje wyższe czynności psychiczne.
• Podwzgórze mózgowe – odpowiada za kontrolowanie pracy układu hormonalnego i wytwarzanie niektórych hormonów.
Dopamina powstaje też w układzie pokarmowym, jednakże pełni tu funkcję neuromodulatora i kontroluje:
• Motorykę układu pokazowego
• Transport sodu
• Stymuluje wytwarzanie węglowodanów
• Przepływ krwi przez błonę śluzową żołądka i jelit.
Dopamina reguluje także: ciśnienie tętnicze krwi, kontroluje pracę gruczołów endokrynnych, wydala sód z moczem i stymuluje przesączanie kłębuszkowe w nerkach.
Dopamina wpływa też na ośrodek przyjemności, układ nagrody. Wydzielanie dopaminy aktywuje ten ośrodek i motywuje nas do czynności życiowych. Jednakże nadmierne i przede wszystkim nienaturalne aktywowanie tego ośrodka, powoduje uzależnienia.
Badania dopaminy wykonuje się, kiedy podejrzewa się choroby związane z jej podwyższonym lub obniżonym stężeniem, są to:
• Choroby nowotworowe: guz chromochłonny, nerwiak zarodkowy, zwojak;
• Choroby układu nerwowego: Parkinson, ADHD, zaburzenia neurologiczne;
• Niektóre choroby genetyczne.
Badanie takie wykonuje się, pobierając z żyły łokciowej próbkę krwi (osocze) i zalicza się ono do badań laboratoryjnych. Do badań nie trzeba przygotowywać się w żaden szczególny sposób. Norma stężenia dopaminy we krwi wynosi poniżej 888pmol/1.
Niedobór dopaminy powoduje wiele objawów takich jak:
• Lęk,
• Wewnętrzne napięcie,
• Spadek motywacji,
• Utrata energii do życia,
• Skłonność do popadania w stany depresyjne,
• Objawy zbliżone do głodu narkotykowego,
• Apatia i bierność,
• Ciągłe zmęczenie
Niedobór dopaminy może mieć bardzo duży wpływ na zwiększenie ryzyko wystąpienia choroby Parkinsona. Sztywnieją wtedy mięśnie, zaczyna się niewyraźnie mówić, występują upośledzenia w koordynacji ruchów.
Jednakże w tym przypadku da się podnieść stężenie dopaminy we krwi i bardzo często nie są do tego potrzebne żadne medykamenty. Ważna jest odpowiednia dieta, bogata w warzywa i owoce, które są źródłem przeciwutleniaczy (banan). Powinno się zrezygnować także z tłustych i ciężkich potraw, gdyż tłuszcze nasycone powodują obniżenie dopaminy. Należy także unikać słodkości z dużą ilością cukrów. Kawa oraz alkohol tylko chwilowo podnoszą poziom dopaminy, co niekorzystnie wpływa na przyszłość. Regularna aktywność fizyczna na świeżym powietrzu, dużo słońca także pomogą, gdyż poprawiają humor i działają motywująco.
Nadmiar dopaminy także prowadzi do niepożądanych objawów takich jak:
• Problemy z percepcją oceny rzeczywistości,
• Zaburzenia koncentracji,
• Gonitwa myśli,
• Urojenia i halucynacje,
• Brak racjonalnego myślenia, głównie objawia się skłonnościami do hazardu.
Przykłady:
Ilość dopaminy można zwiększyć za pomocą suplementów diety, lecz należy skonsultować się przed tym z lekarzem.
Niedobór dopaminy może wzmagać objawy u osób chorych na ADHD.
Środki psychoaktywne powodują nagły wyrzut dopaminy, organizm szybko przyzwyczaja się do tych dawek i potrzebuje więcej, co prowadzi do uzależnień.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!