Energia
Energia
Słowo pochodzi od greckiego energeia, używane już przez samego Arystotelesa. Tak jak we współczesności, posiadało wiele znaczeń: działanie, przyczynę ruchu, moc.
Jest to rzeczownik rodzaju żeńskiego posiadający kilka znaczeń, które omówię.
1. Jako wartość w fizyce
2. Jako cecha człowieka
3. W filozofii
Liczba pojedyncza
Mianownik (Kto? Co? Jest) energia
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) energii
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) energii
Biernik (Kogo? Co? Widzę) energię
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z energią
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o energii
Wołacz (O!… witaj!) energio
Liczba mnoga
Mianownik (Kto? Co? Jest) energie
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) energii
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) energiom
Biernik (Kogo? Co? Widzę) energie
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z energiami
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o energiach
Wołacz (O!… witajcie!) energie
Synonimy:
Jako zapał do czegoś: ambicje, aspiracje, skłonność, talent, zainteresowanie, zamiłowanie, zapał
W odniesieniu do kondycji: dynamika, kondycja, kondycja fizyczna, ruch, siła, sprawność, tężyzna, witalność, zdrowie
W stosunku do prądu elektrycznego: napięcie, prąd, zasilanie
Energia w fizyce jest wielkością skalarną (taką, którą określa tylko liczba, nie kierunek), która służy do opisu różnych oddziaływań i procesów dziejących się w przyrodzie. Opisuje ona stany układów, a także ich zdolność do wykonania pracy. Istnieją różne rodzaje energii, a także obieg energii w przyrodzie (przekształcanie się rodzajów energii).
Energią w fizyce zajmuje się dział termodynamika. Bada on skutki przekształceń fizycznych, jak i chemicznych. Wielkość ta jest ściśle powiązana z innymi wartościami: ciepłem oraz pracą. Podstawową jednostką energii jest dżul [J], zapisywana symbolem E.
Energią w fizyce rządzi bardzo istotne prawo zachowania energii. Mówi o tym, że w układzie izolowanym energia nie może zostać zniszczona ani stworzona, natomiast może się ona przekształcać np. energia chemiczna zamienia się w energię cieplną. Przepływem energii nazywamy przenoszenie energii z jednego obiektu/układu na drugi.
Rodzaje energii:
• Potencjalna: zależy od położenia ciała względem innych ciał; związana z wysokością
• Kinetyczna: związana jest ze zmianami położenia ciała; z prędkością
• Mechaniczna: jest sumą energii potencjalnej i kinetycznej; ważne jest zarówno położenie, jak i ruch obiektu
• Elektryczna: energia zawartych w ciele ładunków elektrycznych, które mogą być zdolne do pracy
• Chemiczna: energia wiązań chemicznych, mówi ile najmniej energii potrzeba do rozerwania wiązań między atomami
• Termiczna, cieplna: energia wewnętrzna układu, powstaje poprzez chaotyczne ruchy cząsteczek
• Jądrowa: energia, jaka jest zmagazynowana w jądrze atomu, potrzebna do rozerwania jądra na mniejsze części; uwalniana jest w procesie przemiany jądrowej
• Słoneczna: powstaje w centrum Słońca, jest to produkt przemian termojądrowych; to podstawowe źródło odnawialnej energii.
W codziennych rozmowach słowa energia używamy w znaczeniu sił witalnych i byciu gotowym na nowe wyzwania. Kiedy ktoś jest pełny sił, mówiły, iż dana osoba tryska energią. Mimo że w mowie codziennej to słowo to też określa jakiś zasób sił, który jest potrzebny do wszystkich funkcji życiowych. Jej źródłem są składniki odżywcze zawarte w jedzeniu, przez co ściśle wiąże z inną jednostką kalorią. Jest to dawna jednostka energii cieplnej, a co się z tym wiąże, pozostała wielkością fizyczną. Jedna kaloria to w przybliżeniu cztery dżule. Mimo tego w dietetyce zmieniła ona znaczenie i nie odpowiada fizycznym wyliczeniom. Aktualnie skrót kcal jest kilokalorią (1000 kalorii), a nie kalorią. Kalorie określają ilość energii, jaką organizm przyjął wraz z pożywieniem.
Jeszcze inne znaczenie ma energia z filozofii. Wiąże się ona z metafizyką klasyczną, gdyż jest jej podstawowym określeniem. Jest ona wiązana z filozofią Arystotelesa. Pierwotnie odnosiło się do ruchu, a później do wszystkiego, co było z nim związane.
Siła witalna, jako energia z filozofii chińskiej jest związana z procesami zachodzącymi w naturze.
Przykłady:
Energia słoneczna jest podstawowym źródłem odnawialnych źródeł energii.
Dla sportowców energia jest zupełnie czymś innym niż dla fizyków.
Arystoteles twierdził, że energią w filozofii jest wszystko, co wiązało się z ruchem.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!