Epitafium

EPITAFIUM

POCHODZENIE (ETYMOLOGIA)
słowo „epitafium” pochodzi z języka greckiego „ἐπιτάφιος” „epi-taphios”, co oznacza „nad grobem”, „na kamieniu nagrobnym”.
„Epitafium” to rzeczownik, rodzaju nijakiego.

DEFINICJA
1. „Epitafium” to inskrypcja na nagrobku zmarłego. Napis może być też umieszczony na pomniku. Jego celem jest upamiętnienie lub sławienie osoby zmarłej. Ma też skłaniać do refleksji na tematy życia i śmierci, inspirować oraz wzruszać.

– Jaka jest historia epitarium?
Korzenie epitafium sięgają starożytnej Grecji, gdzie takie inskrypcje pojawiały się już w V wieku przed naszą erą (w trakcie wojen z Persami). Wówczas taki tekst był zwięzły i miał charakter panegiryczny, czyli był uroczystym tekstem pochwalnym. Forma takiego utworu była pisana za pomocą skróconego dystychu (dwuwiersza) elegijnego. Dbano o artyzm i elegancję wypowiedzi. „Epitafium” nazywano wówczas też mowę żałobną. W starożytnym Egipcie z kolei napis miał formę modlitwy żałobnej, zbliżonej do elegii. Z czasem forma ta wyewoluowała, do Europy epitafium przeniknęło wraz z łacińskim epigramatem. Wplatano nawet humorystyczne, osobiste wątki. Patos, podniosłość i powaga, adekwatna jakby mogło się wydawać do takiej formy upamiętnienia zmarłego, często przeplatały się z komizmem i satyrą. Był to sposób rozładowania bólu i napięcia związanego z nieuchronną śmiercią. Epitafium, oprócz tekstu, niekiedy zawierało portret zmarłego (w formie płaskorzeźby lub malowany), scenę figuralną oraz odpowiednie symbole i elementy alegoryczne. W starożytnej Grecji i Rzymie takie inskrypcje wystawiano również zwierzętom, na przykład koniom, osłom, ptakom, a nawet myszom! Istnieje też tak zwane „autoepitafium”, które autor pisze jeszcze za życia dla samego siebie. Współcześnie wybierając epitafium, bliscy stawiają na uniwersalizm i gotowe teksty, jednak zdarza się, że zostają wplecione słowa związane z zawodem zmarłego lub jego dokonaniami.

2. W architekturze „epitafium” to tablica poświęcona zmarłemu wmurowana w ścianę kościoła. Często zdarzało się, że osoba zmarła była pochowana w zupełnie innym miejscu, ale jej epitafium umieszczano w mura