Epos
Epos
Epos to poemat epicki, który zazwyczaj jest pisany prozą i opowiada o dziejach narodu bądź przedstawia dzieje rzeczywistych lub legendarnych bohaterów na tle historycznych wydarzeń. Nazwa epos wywodzi się z języka greckiego i oznacza „słowo”. Eposy nazywane są również poematami epickimi, epopejami oraz poematami heroicznymi.
Epos jest jednym z najstarszych gatunków epickich. W eposach główny bohater to heros, rycerz lub król, a wszystkie opisywane wydarzenia są podporządkowane głównej funkcji utworu – funkcji parenetycznej. Całość jest pisana językiem podniosłym, co wiąże się z poruszaniem przez autora ważnych z punktu widzenia danego narodu czy grupy etnicznej wydarzenia. Z początku najczęściej w eposach dominowały wydarzenia powiązane z mitologią oraz czynami legendarnymi, później opisywano w taki sposób również realne wydarzenia historyczne. Eposy mogą pokazywać życie postaci legendarnych lub historycznych bohaterów, czasem też wykorzystywano je do opisu początków danego narodu czy kultu religijnego.
Do głównych cech eposu należy jego rozbudowana fabuła, która zawiera wiele wątków. Fabuła w eposie ma charakter epizodyczny, co oznacza, że kolejne opisywane przez autora wydarzenia nie muszą być ze sobą powiązane, nie występują między nimi relacje przyczynowo-skutkowe.
Na samym początku utworu występuje inwokacja, czyli rozbudowana apostrofa, w której twórca zwraca się w sposób bezpośredni do bóstwa czy Muzy. Narrator w utworze pozostaje obiektywny i dystansuje się od rozgrywających się zdarzeń, opowiada w trzeciej osobie i jest wszechwiedzący. W trakcie relacjonowania opowieści często dodawane są bardzo szczegółowe opisy (tzw. homeryckie) sytuacji i przedmiotów, których funkcją jest spowalnianie akcji.
Najbardziej znanymi eposami są: pochodzący z literatury sumeryjskiej „Gilgamesz”, sanskryckie „Ramajana” i „Mahabharata”, greckie „Iliada”, „Odyseja”, „Theogonia”, rzymskie „Eneida” i „Roczniki”, angielskie „Beowulf”, francuska „Pieśń o Rolandzie”. Eposem jest również „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza.
Synonimem dla słowa „epos” jest epopeja.
Odmiana przez przypadki słowa „epos”:
Liczba pojedyncza:
Mianownik (kto? co?) – epos
Dopełniacz (kogo? czego?) – eposu
Celownik (komu? czemu?) – eposowi
Biernik (kogo? co?) – epos
Narzędnik (z kim? z czym?) – eposem
Miejscownik (o kim? o czym?) – eposie
Wołacz (o!) – eposie!
Liczba mnoga:
Mianownik (kto? co?) – eposy
Dopełniacz (kogo? czego?) – eposów
Celownik (komu? czemu?) – eposom
Biernik (kogo? co?) – eposy
Narzędnik (z kim? z czym?) – eposami
Miejscownik (o kim? o czym?) – eposach
Wołacz (o!) – eposy!
Przykładowe zdania z wykorzystaniem słowa „epos”:
1. Epos to rozbudowany utwór, który powstaje dzięki zaczerpnięciu inspiracji z mitów, legend, podań, baśni, a także pamięci zbiorowej o istotnych dla narodu wydarzeniach historycznych.
2. W eposie występuje zjawisko określone jako paralelizm fabularny – nakładają się na siebie dwie płaszczyzny, czyli świat ludzi oraz świat bogów.
3. W eposach zaobserwować można wiele ciekawych form literackich, a szczególnie warto zwrócić uwagę na rozległe porównania homeryckie.
4. Eposy charakteryzują się zawsze podniosłym, patetycznym stylem.
5. Z eposem kojarzy mi się przede wszystkim „Pan Tadeusz” Adama Mickiewicza, który jest jedną z najważniejszych lektur szkolnych.
6. Epos opiewa istotne dla danej grupy wydarzenia.
7. Jednym z najważniejszych antycznych eposów jest „Eneida” Wergiliusza, która opowiada o ucieczce Eneasza z miasta Troi.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!