Feudalizm

Feudalizm to określenie specyficznego systemu i ustroju społecznego popularnego w średniowiecznej Europie. Cały system feudalny opierał się na powiązaniach między seniorami oraz wasalami i związany był z zarządzaniem ziemią.

System feudalny wykształcił się w państwie Franków, za czasów dynastii Karolingów. Stał się wyjątkowo popularny, gdyż był formą zabezpieczenia się w nieprzewidywalnych czasach średniowiecza, gdzie często dochodziło do wojen. Duchowni, rycerze, możnowładcy oraz chłopi, by zapewnić sobie bezpieczeństwo, otrzymywali ziemię, którą mogli władać i czerpać z niej zyski, w zamian przysięgali natomiast lojalność i udzielenie wsparcia wojskowego w każdym momencie. Chłopi zobowiązywali się również do płacenia renty feudalnej, która mogła przybierać formę odrobku, czynszu lub oddawania w naturze.

Ziemia, którą otrzymywali wasale, określano jako lenno bądź feudum i to właśnie od słowa feudum wywodzi się nazwa systemu – feudalizm. Z kolei wasal określany był jako lennik. W czasie odbywającej się uroczystości, nazwanej komendacją, dokonywał się proces inwestytury – nadania lenna wasalowi. Podczas takiej uroczystości lennik musiał przysiąc, że będzie posłuszny i lojalny wobec swojego seniora, otrzymywał wtedy sztandar lub pierścień, a jeżeli był duchownym – pastorał. Głównymi obowiązkami lennika były: wierność wobec seniora, służba wojskowa oraz wypełnianie wszelkich innych powinności, które zostały określone przez obie strony. Do obowiązków seniora należała natomiast opieka nad lennikiem.

Samo nadanie przez seniora dóbr określane jest jako inwestytura. Przekazywane lenno mogło łączyć się z immunitetem. W ramach immunitetu lennik nie musiał wykonywać pewnych powinności, co było równoznaczne z tym, że senior nie wykorzystywał wszystkich swoich uprawnień. Mogły być to na przykład zwolnienia z podatków.

Dzięki popularności systemu feudalnego wykształciła się specyficzna drabina, czyli hierarchia zależności. Na szczycie znajdował się władca (król, książę), a niżej znajdowali się podlegli mu wasale – duchowni i moż