Grupa społeczna
Istnieje wiele zróżnicowanych definicji grup. Według Turowskiego, grupa to system społeczny, czyli określona całość, która spełnia pewne funkcje na rzecz szerszych systemów społecznych.
Synonimy: zbiorowość
Antonimy: jednostka
Odmiana przez przypadki:
M. grupa społeczna/grupy społeczne
D. grupy społecznej/grup społecznych
C. grupie społecznej/grupom społecznym
B. grupę społeczną/grupy społeczne
N. grupą społeczna/grupami społecznymi
Msc. grupie społecznej/grupach społecznych
W. grupo społeczna/grupy społeczne
P. Sztompka twierdzi, że grupa to zbiór jednostek, która cechuje się pewną, zbiorową tożsamością, posiada pewne, wspólne cechy. Jest to zbiorowość, pomiędzy której członkami zachodzi obiektywna, subiektywna i behawioralna więź.
Podobną definiuje przedstawia F. Znaniecki, według którego grupą jest każde zrzeszenie ludzi, które stanowi pewną całość, odosobniony układ.
Grupy mają granice, które oddzielają członków od nie członków. Zależy to od struktury grupy. Bardzo ważną cechą są interakcje grupowe: porozumiewanie się, konflikt i spójność. Wyróżnia się grupy duże i małe.
Grupy dzieli się na pierwotne i wtórne. Jedną z cech grup pierwotnych jest swego rodzaju homogeniczność członków w tych grupach, osiągana w różnych aspektach osobowości i w różnych sferach wartości i wzorów życia. To także grupy, które kształtują osobowość swoich członków. Przeciwieństwem grup pierwotnych są grupy wtórne. Są one bardziej liczebne, mniej spontaniczne, interesowne, wyspecjalizowane, zachowują anonimowość jednostek. Przykładem grup wtórnych są środowiska zawodowe, grupy zadaniowe, organizacje społeczne.
Wyróżnia się także grupy formalne i nieformalne. Podstawą rozróżniania tych grup jest fakt występowania w grupach instytucji sformalizowanych lub tylko instytucji nieformalnych i kontroli społecznej formalnej lub nieformalnej. Podziału grup dokonuje się także ze względu na pozycję zajmowaną w społeczeństwie. W tym przypadku mamy do czynienia z grupami celowymi, tworzonymi dla realizacji określonych celów, grupy terytorialne, wyodrębniane na podstawie stosunku do terytorium, grupy tworzone na podstawie wspólnych wartości kulturalnych czy stosunku do kultury. Grupy nieformalne są typowe dla dzieci i młodzieży, powstają spontanicznie, ulegają zmianom. Charakteryzują się one niewielką liczebnością: od kilku do kilkudziesięciu członków, mają charakter spontaniczny, odznaczają się niskim stopniem organizacji i niewielkim zróżnicowaniem ról i pozycji społecznych.
Wyróżnia się grupy duże i małe. Grupy małe posiadają strukturę prostą tzn. są złożone wyłącznie z członków i nie posiadają podgrup. Grupy wielkie – to takie, które nie wchodzą jako części składowe do jeszcze większych grup. Do grup wielkich zalicza się naród, państwo, wyznawców jednej religii itp.
Wyróżnia się także grupy trwałe i nietrwałe. Grupy nietrwałe opierają się na przelotnych kontaktach i znajomościach. Do grup tego rodzaju można zaliczyć pasażerów w przedziale pociągu, którzy ze sobą rozmawiają, toczą spory i dyskusje, mieszkańcy tego samego pensjonatu lub grupa uczniów czy studentów. Do grup trwałych zaliczyć można naród, kościół czy firmę z długimi tradycjami.
Według G. Simmela najmniejszą grupą jest diada – czyli dwie osoby. Gdy dołączy do niej osoba trzecia – tworzy się triada. Trudno stwierdzić jednoznacznie, czy dwie osoby można już nazwać grupą. Biorąc pod uwagę definicje wskazujące, że grupę stanowi kilka osób należałoby uznać, że dwie osoby to już grupa. Z drugiej strony, w powszechnej świadomości grupy są postrzegane jako te, które składają się z kilku – kilkunastu czy kilkudziesięciu osób. Biorąc pod uwagę moc sprawczą grup także trudno by się zgodzić ze stwierdzeniem, że dwie osoby stanowią grupę. W takim układzie trudno odnaleźć charakterystyczną dla grupy hierarchię, podział władzy. Bywa jednak, że w pary łączą się osoby, z których jedna jest wyraźnie dominująca, podejmuje wszystkie ważne decyzje, nadaje kierunek działaniom. Przez wiele lat potrafią doskonale ze sobą współpracować, zarówno na gruncie prywatnym, jak i służbowym. W ujęciu Simmela grupą społeczną może być już rodzina, składająca się z małżonków czy partnerów. Grupa tego rodzaju wyznacza sobie wspólne cele, prowadzi wspólne gospodarstwo i planuje wspólną przyszłość. Członkowie takiej mikrogrupy nierzadko prowadzą wspólną gospodarkę finansową, wspierają się w trudnych sytuacjach. Z czasem grupy dwuosobowe mogą się powiększyć, kiedy na świat przychodzą dzieci.
Przykładem małych grup pierwotnych są grupy młodzieży. Są one zróżnicowane podobnie jak grupy dorosłych. Tworzą się one na podstawie analogicznych potrzeb i zainteresowań: zabawowych, sportowych, towarzyskich, estetycznych, intelektualnych itp. Mogą mieć charakter formalny i nieformalny, mogą powstawać spontanicznie bądź pod wpływem racjonalnej motywacji. Grupy rówieśnicze można podzielić na formalne i nieformalne. Paczki zwane także klikami to grupy 4 – 5 osobowe, których członkowie rekrutują się spośród młodzieży szkolnej. Gangi lub bandy to grupy osób w wieku dojrzewania, które cechują się wyższym stopniem organizacji niż dziecięce grupy zabawowe i paczki oraz wyraźnie określonymi rolami. W gangach wyróżnić można także przywódcę. Bandy to grupy o charakterze konfliktowym, w relacji do dorosłych i do członków innych gangów. Członkowie grup nieformalnych tworzą często tzw. subkultury.
Każda grupa stawia sobie jakieś cele i pełni określone funkcje, zależne od charakteru i więzów łączących jej członków. Zadania są to świadome i ustalone stany rzeczy i zjawiska, które grupa chce osiągnąć lub wywołać. Ustalenie zasad powoduje podział pracy i wymaga ustalenia form kontroli, formalizacji stosunków, rodzi poczucie odpowiedzialności za grupę i postawione zadania. Zadania rozwijają się wraz z rozwojem grupy. Często zdarza się, iż grupy zawiązane do wykonania jednego, określonego zadania, utrzymuje swoją działalność poprzez stawianie sobie nowych celów i dążeniu do ich zrealizowania. Zadania grupy stanowią też sens jej istnienia w oczach innych grup. Realizowanie określonej misji daje członkom poczucie wyższości nad innymi grupami.
Przykłady użycia:
Młodzież jest specyficzną grupą społeczną.
Grupy społeczne pełnią ważną funkcję w rozwoju państwa.
Należy przyjrzeć się dokładniej tej grupie społecznej.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!