Holocaust
Holocaust
Holocaust – (całopalenie – termin z języka angielskiego) Zagłada Żydów w czasie II wojny światowej (w latach 1941 – 1945). Jednak dyskryminacja Żydów rozpoczęła się wraz z dojściem do władzy Adolfa Hitlera – przywódca III Rzeszy, polityk niemiecki, kanclerz Rzeszy, przywódca NSDAP (Narodowosocjalistyczna Niemiecka Partia Robotników), ideolog narodowego socjalizmu oraz zbrodniarz wojenny. Urodził się 20 kwietnia 1889 roku a zmarł 30 kwietnia w 1945 roku na skutek samobójstwa. W wyniku Holocaustu, łącznie zginęło około 6 milionów europejskich Żydów (łącznie zginęło około 11 milionów ludzi różnych narodowości). Odpowiedzialną za ten masowy mord była III Rzesza oraz jej państwa sojusznicze. Całość odbywała się głównie na okupowanych przez III Rzeszę ziemiach polskich. Holocaust polegał na wymordowaniu całego narodu Żydowskiego. Niemcy uważali, że Żydzi nie mają i nie mogą mieć równych praw co inni, uważali ich za podludzi, czyli ludzi reprezentujących gorsze cechy gatunku ludzkiego, ponieważ nie należeli do rasy nordyckiej, którą Adolf Hitler uważał za najlepszą na świecie.
Na początku władze III Rzeszy nie planowały wymordowania całego narodu Żydowskiego, tylko wysiedlenie go np. na Madagaskar. Jednak ten pomysł został szybko wykluczony, ponieważ został uznany za niemożliwy do wykonania podczas trwającej wojny. Dlatego jesienią 1941 roku została podjęta decyzja o tak zwanym „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej” co w praktyce oznaczało zagłady wszystkich europejskich Żydów. Plan ten szczegółowo dopracowano podczas konferencji w Wannsse, 20 stycznia 1942 roku, a koordynowanie operacji, której powierzono SS miał prowadzić Obersturmbannführer Adolf Eichmann – niemiecko – austriacki funkcjonariusz nazistowski, skazany za ludobójstwo, zbrodniarz wojenny. Urodził się 19 marca 1906 roku, a zmarł 1 czerwca 1962 roku.
Ludobójstwo jednak rozpoczęto przed oficjalnymi decyzjami. Pierwszym takim aktem ludobójstwa były działania ,,oddziałów specjalnych” Einsatzgruppen, na terenie Związku Radzieckiego po inwazji III Rzeszy w czerwcu 1941 roku. ,,Oddziały specjalne” były podzielone na cztery mniejsze oddziały oznaczonymi literami A, B, C, i D. Te oddziały dokonały mordu ponad pół miliona Żydów i Cyganów, członków partii komunistycznej, a także jeńców wojennych. Ludność Żydowską oraz inne narodowości sprowadzano do obozów zagłady, gdzie najsilniejsi byli wykorzystywani do pracy fizycznej, a ci najsłabsi mordowani na samym początku. Najbardziej znanym miejscem mordowania Żydów, oprócz obozów zagłady był wąwóz Babi Jar, znajdujący się blisko Kijowa. Gdzie w 1941 roku zamordowano tam około 100 tysięcy Żydów. Innym znanym miejscem ludobójstwa były podwileńskie Ponary gdzie zostało zamordowanych około 80 tysięcy Żydów, przez niemieckich żołnierzy. Ludność Żydowska oraz inne narodowości były mordowane poprzez strzelanie z karabinów maszynowych. Niemcy uznały jednak taką metodę masowego mordu za zbyt kosztowną i wiążącą się z dużą stratą amunicji. Zaczęto więc eksperymentować z innymi okrutnymi metodami między innymi: zabijanie ludzi przez zamykanie ich w ładowni i wpuszczanie tam gazu spalinowego wydzielającego przez samochody. Ludzie umierali, więc na skutek wdychanego dwutlenku węgla. W niektórych obozach używano gazu: cyklon B, który przedtem był stosowany do zabijania owadów. W warunkach panujących w niemieckich obozach śmierć poprzez wdychanie cyklonu B trwała nawet 20 – 30 minut, ludzie wymiotowali oraz mieli zawroty głowy.
Pierwsze systematyczne ludobójstwo ludności Żydowskiej nastąpiło wraz z akcją Reinhardt w latach 1942 – 1943, na terenie okupowanej przez nazistów Polski. W skutek akcji zginęło prawie 2 miliony Żydów, którzy mieszkali na terenie Generalnego Gubernatorstwa. Na potrzebę tej akcji stworzono sześć obozów zagłady, w których masowo mordowano Żydów. Takimi obozami zagłady były: Belzec w okolicach Bełżca, Treblinka blisko wsi Poniatowo, Sobibor na terenach wsi Sobibór, Majdanek na obrzeżach miasta Lublin, Kulmhof blisko Chełmna oraz największy niemiecki obóz zagłady Auschwitz II – Birkenau na wsi położonej koło Oświęcimia – Brzezinka.
Niemieccy żołnierze siłą wywozili Żydów z gett, siłą wyciągali ludzi z domów, brali przypadkowych i niewinnych ludzi z łapanek i dawali do więzień lub od razu wywożono do obozów zagłady. Nieważne było czy to kobieta, czy to dziecko, czy mężczyzna. Naziści brali całe rodziny i pakowali do wagonów pociągów towarowych, które pierwotnie były przeznaczone do przewozu bydła. Ludzie musieli w ciężkich i nieludzkich warunkach jechać kilka dni nawet po 10 tysięcy ludzi w najczęściej około 60 wagonach, gdzie pierwotnie miało jeździć nimi 5 tysięcy ludzi. Problemy takie jak: duchota latem, brak dostępu do tlenu, brak jedzenia, picia, zimą mróz, zmęczenie, skutkowały śmiercią. W wagonach brakowało miejsca, żeby choćby usiąść lub, żeby załatwić podstawowe potrzeby fizjologiczne, przez co panował tam okropny smród i brud, często sięgający nawet do kostek. Kiedy pociągi dojechały na miejsce, a ludzie wysiadali musieli od razu klękać, czasami byli zmuszeni klęczeć przez nawet kilka godzin, w przeróżnych warunkach. W śniegu, w deszczu, w błocie, niezależnie od pogody. Potem pieszo najczęściej kilka kilometrów musieli dojść do obozów, gdzie na samym początku byli oddzielani – kobiety i dzieci – mężczyźni, po czym byli okradani. Odbierano im wszystkie pieniądze, wszelką biżuterię, buty, ubrania, rzeczy takie jak grzebień do włosów, okulary nawet garnki czy naczynia, ponieważ niemieccy żołnierze przychodzili znienacka o wczesnych porach do domów ludzi i kazali im spakować wszystkie rzeczy, po czym pakowali ich do pociągów. Kiedy już odebrano wszystkie rzeczy, ludzie musieli wejść do baraku, w którym brali prysznic. Nie było żadnych zasłon, żeby się oddzielić od innych, zamiast ciepłej wody ludzie byli zmuszeni myć się w lodowatej wodzie. Po prysznicu więźniarki musiały wszystkich ogolić, żeby nie było żadnego włosa na głowie, miało to zapobiegać różnym epidemiom, roznoszeniu różnych chorób. Następnie przydzielano ubrania, które przechodziły przez kilka właścicieli, były zawszone, brudne i śmierdzące, a każde wyglądało tak samo: w paski. Na każdym ubraniu był przyszyty numer więźnia, który również był tatuowany na ciele.
Ludzi budzono o bardzo wczesnych porach takich jak 3 nad ranem, na apel. Potem wywożono do różnych prac, poniektóre były bardzo wyczerpujące (prace fizyczne) takie jak zbieranie kamieni na polach, zbieranie gruzu, a poniektóre mniej np. cerowanie skarpet, koszul itp., przydzielanie ubrań lub kelnerowanie dla żołnierzy i sprzątanie. Ludzie byli słabi i zmęczeni, ale musieli dalej pracować. Często chorowali, ale do szpitala przyjmowano, jeśli miało się powyżej 39 stopni Celsjusza. Jedzenie i picie dostawali rano i wieczorem, były to małe porcje, które musiały im wystarczać na cały dzień i noc. Było widać drastyczne zmiany w wyglądzie, ludzie strasznie chudli i opadali z sił. Żeby cokolwiek zdobyć np. bieliznę lub jakieś ubranie było trzeba znaleźć osobę, która mogłaby to załatwić. Zapłatą za to było najczęściej jedzenie, chleb.
Żeby zastraszyć ludzi i przestrzec ich przed ucieczką były publiczne egzekucje. Ludzi wieszano na szubienicy lub gazowano i wywożono do krematoriów, żeby spalić ich jeszcze żywcem. Mala Zimetbaum – była belgijską Żydówką pochodzenia polskiego i bojowniczką ruchu oporu w obozie koncentracyjnym Auschwitz – Birkenau, została tam zamordowana w 1944 roku. Jednak przed śmiercią udało jej się uciec z obozu wraz ze swoim polskim kochankiem Edwardem Galińskim. 24 czerwca 1944 roku uciekli w przebraniach przez co nikt ich nie poznał. Po kilku tygodniach na wolności zostali złapani i z powrotem trafili do Auschwitz. Mala była wielokrotnie torturowana, bita i wykorzystywana, dlatego że nie chciała zdradzić kto pomógł im w ucieczce oraz skąd wzięli przebrania. 15 września 1944 roku miała nastąpić jej publiczna egzekucja, która miała być poprzez powieszenie na szubienicy. Mala jednak przed karą śmierci zdobyła żyletkę i podcięła sobie nadgarstki, gdy strażnik zabrał jej żyletkę ona uderzyła go w twarz brudnymi od krwi rękami oraz krzyknęła ,,Umrę jako bohaterka, ty zdechniesz jak pies!” Karę jej zmieniono na spalenie żywcem w krematorium, lecz zmarła przed egzekucją.
Więźniowie wielokrotnie podejmowali przeróżne próby ucieczki, lub po prostu samobójstwa, często próbowali wbiec na kolczasty drut, który służył jako płot. Niemieccy żołnierze, jednak nie pozwalali na takie czyny, i zanim ktoś zdążył dobiec do płotu byli najczęściej postrzeliwani.
Powstanie w sierpniu 1943 roku.
W obozie koncentracyjnym Treblinka, w 1943 roku zaczęło kształtować się coś na wzór oporu ruchu. Głównym powodem powstawania takiego pomysłu, by zorganizować bunt, powstanie były informację o klęskach Niemców na froncie wschodnim oraz zmniejszenie liczby pociągów, które były kierowane do Treblinki. Ludzie, więc zaczęli się obawiać, że obóz zostanie zlikwidowany a wszyscy Żydzi wymordowani. Pomiędzy lutym a marcem 1943 roku został utworzony przez więźniów ,,dolnego obozu” tak zwany ,,Komitet Organizacyjny”, którego nieoficjalnym liderem został Polak Julian Chorążycki, a ekspertem do spraw wojskowych słowacki Żyd Želomir Bloch. Komitet składał się z: Ze’ew Kurland, Israel Sudowicz, Władysław Salzberg, Adolf Friedman, oraz innych więźniów, których nazwiska nie są znane do dziś. Komitet próbował przekupić strażników, żeby zdobyć broń, jednak skończyło się to niepowodzeniem. W marcu i w kwietniu komitet odniósł szereg ogromnych strat. Dużą część więźniów wywieziono do ,,górnego obozu”. Po kilku tygodniach Chorążycki popełnił samobójstwo. W kwietniu jednak udało się podrobić klucz do niemieckiego magazynu z bronią, dzięki ślusarzowi Eugeniuszowi Turowskiemu. Próba wyniesienia broni z magazynu nie udała się, po czym aktywność Komitetu znacząco osłabła.
Powstanie jednak odbyło się, ponieważ po kilku tygodniach liczba powstańców wzrosła oraz ,,dolny obóz” połączył siły z ,,górnym obozem”. Pierwotnie powstanie zaplanowano na 2 sierpnia na godzinę 16:30, jednak los miał inne plany i więźniowie byli zmuszeni do przedwczesnego rozpoczęcia powstania. Wtedy idealny plan ucieczki został zniszczony. Powstańcy wynieśli za mało broni i amunicji z magazynu. Jednak wysadzili w powietrze skład paliw, podpalili część baraków i warsztatów, obrzucili granatami komendanturę a w ,,górnym obozie” udało im się zdobyć wartownię, wybili grupę wieżyczki strażniczej i podpalili część budynków. Jednak amunicji zaczęło szybko brakować, a potężny ostrzał od strony Niemców skutkował licznymi ofiarami. Całość trwało około 30 minut, a z 840 więźniów zdołało uciec jedynie 400. Za zbiegami jednak poprowadzono obławę, z której przeżyło jedynie około 70 uciekinierów. Z wszystkich przywódców powstania nie przeżył nikt. Po stronie niemieckiej ranny został esesman Küttner, a 5 – 6 wahmanów zostało rannych lub zginęło.
Likwidacja obozów koncentracyjnych
Od 17 do 21 stycznia 1945 roku z KL Auschwitz oraz z jego podobozów wyprowadzono około 56 tysięcy ludzi. Więźniowie musieli przejść pieszo po kilkadziesiąt, a czasem kilkaset kilometrów. Po drodze zastrzeliwano zbiegów oraz ludzi, którzy nie nadążali za grupą. Ludzie umierali też z wycieńczenia i przemarznięcia. Ocenia się, że podczas ewakuacji zginęło nawet 15 tysięcy więźniów KL Auschwitz. Na takie marsze po wojnie mówiono,, marsze śmierci”
Likwidacja obozu KL Lublin. Obóz koncentracyjny Majdanek zaczął przygotowywać się do likwidacji wiosną 1944 roku, a w marcu 1944 roku zarządzono ewakuację. Od kwietnia zaczęto wywozić więźniów do pozostałych obozów koncentracyjnych. Około dziesięcioma przewozami zostało przeniesionych 12 – 15 tysięcy więźniów. Ostateczna likwidacja była 22 lipca 1944 roku wtedy wyprowadzono około 1000 więźniów w kolumnie, która poruszała się piechotą, po drodze ludzie, którzy nie nadążali byli rozstrzeliwani. Więźniowie, którzy byli kalekami, inwalidami lub nie byli w stanie iść zostali, zostawieni w obozie. Łącznie do KL Auschwitz dotarło 840 ludzi.
Liczba ofiar zamordowanych w obozach.
Auschwitz: ponad 1,1 miliona ofiar
Treblinka: 800 – 900 tysięcy ofiar
Bełżec: 430 – 480 tysięcy ofiar
Sobibór: 170 – 250 tysięcy ofiar
Kulmhof: 200 tysięcy ofiar
Majdanek: 80 tysięcy ofiar
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!