Kometa
Kometa
Wyraz kometa pochodzi od łacińskiego cometes, zaczerpniętego z języka greckiego, od słowa komētēs, które oznacza długowłosa. Określenia tego po raz pierwszy użył Arystoteles. Obecnie słowo to jest rodzaju żeńskiego, jednakże w XIX wieku było ono rodzaju męskiego.
Odmiana rzeczownika:
Liczba pojedyncza
Mianownik (Kto? Co? Jest) kometa
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) komety
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) komecie
Biernik (Kogo? Co? Widzę) kometę
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z kometą
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o komecie
Wołacz (O!… witaj!) kometo
Liczba mnoga
Mianownik (Kto? Co? Jest) komety
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) komet
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) kometom
Biernik (Kogo? Co? Widzę) komety
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z kometami
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o kometach
Wołacz (O!… witajcie!) komety
Kometą jest małe ciało niebieskie, które porusza się w układzie planetarnym, które na niedługi czas pojawia się w pobliżu gwiazdy centralnej. Ciepło tej gwiazdy powoduje, że wokół komety tworzy się koma – gazowa otoczka. Materia pochodząca z jądra komety tworzy dwa warkocze kometarne (pyłowy i gazowy), które skierowane są pod różnymi kątami. Gazowy jest zwrócony zawsze w kierunku przeciwnym do gwiazdy. Spowodowane jest to oddziaływaniem wiatru słonecznego. Pyłowy warkocz natomiast składa się z za dużych drobin, których ciśnienie promieniowania nie jest w stanie zmienić kierunku.
Kiedy komety przebywają w pobliżu gwiazd, wykazują aktywność. Zanika ona w dalszych regionach układu planetarnego, przyjmuje tam postać zamarzniętej, złożonej ze skały i lodu kuli.
Jądro komety budują mieszaniny pyłów i drobnych skalno–lodowych odłamków. Składają się one z lodu wodnego, dwutlenku węgla, metanu oraz amoniaku.
Ruch komet podatny jest na wpływ grawitacji innych ciał. Kometa, która zbliży się za bardzo do wielkiej planety albo gwiazdy może zostać rozerwana na wiele mniejszych części.
Rodzaje komet:
• Okresowe – regularnie powracają do centrum układu planetarnego, dlatego że poruszają się po orbitach eliptycznych. W nich znajduje się gwiazda.
• Nieokresowe – w układzie planetarnym pojawiają się tylko raz. Poruszają się torem w kształcie paraboli lub hiperboli, a w jej ognisku znajduje się gwiazda.
• Długookresowe – zbliżają się do Słońca rzadziej niż raz na 200 lat, pochodzą z pasa Oorta.
Najczęściej komety znajdują się daleko od Słońca. Są to tak małe obiekty, że przez teleskop widać je, dopiero gdy zbliżają się do niego.
Kiedy komety zbliżają do środka układu planetarnego, promieniowanie gwiazdy centralnej, powoduje topienie się i parowanie zewnętrznych warstw jądra. Są one zrobione między innymi z lodu. Powstały w ten sposób pył i gaz, kształtuje rozrzedzoną atmosferę (koma).
Koma, jak i warkocz przez to, że są podświetlane przez Słońce, bardzo dobrze widać je z Ziemi, kiedy znajdzie się w centrum Układu Słonecznego. Pył rozprasza światło, pochodzące od Słońca, a zjonizowany gaz świeci poprzez rozgrzanie do wysokiej temperatury.
Do XX stulecia komety nazywano według różnych zasad. W nazwach większości z nich zawarty był rok jej pojawienia się na niebie oraz dodatkowe określenia dla najjaśniejszych z nich. Na przykład: Wielka Kometa z 1680 (kometa Kircha), Wielka Kometa Wrześniowa z 1882, Wielka Kometa Dzienna (Styczniowa) z 1910. Kiedy Edmond Halley przewidział powrót komety, która pojawiła się już wcześniej w 1531, 1607 i 1682, została nazwana kometą Halleya. W ten sam sposób zostały nazwane kometa Enckego i kometę Bieli. Niedługo potem ustalono, że nazwy komet okresowych muszą pochodzić od jego pierwszego odkrywcy.
Rozpoczęcie XX wieku przyczyniło się do jednolitego systemu nazywania komet, ten system obowiązuje do dziś. Są one nazywane od nazwisk maksymalnie trzech pierwszych odkrywców, którzy zajmowali się jej obserwowaniem niezależnie od siebie.
Obecnie komety przyjmują także odpowiednie oznaczenia. W 1994 roku Międzynarodowa Unia Astronomiczna przyjęła ten sposób oznaczania. Pochodzi ono od: roku odkrycia, litery symbolizującej połówkę miesiąca, numeru komet odkrytych w tym czasie, przedrostki oznaczające typ planety:
– P/ – kometa okresowa,
– C/ – kometa nieokresowa,
– X/ – kometa, dla której nie dało określić się dokładnej orbity,
– D/ – kometa, która uległa zniszczeniu lub zgubiła się,
– A/ – kometa, która okazała się innym obiektem.
Kometa Halleya oznacza się jako 1P/1682 Q1, natomiast kometa Hale’a–Boppa: C/1995 O1.
Przykłady:
W starożytności istniało przekonanie, iż komety zwiastują nieszczęście, interpretowano to jako atak bóstw.
Kometa Halleya za każdym razem mogła być obserwowana gołym okiem.
W każdej dekadzie pojawia się przynajmniej jedna kometa, którą można zauważyć bez teleskopu ani innych przyrządów.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!