Masa krytyczna

Masa krytyczna ma kilka znaczeń, jest to pojęcie w fizyce, książka, a także nieformalny ruch społeczny.

Odmiana rzeczownika:

Liczba pojedyncza
Mianownik (Kto? Co? Jest) masa krytyczna
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) masy krytycznej
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) masie krytycznej
Biernik (Kogo? Co? Widzę) masę krytyczną
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z masą krytyczną
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o masie krytycznej
Wołacz (O!… witaj!) maso krytyczna

Liczba mnoga
Mianownik (Kto? Co? Jest) masy krytyczne
Dopełniacz (Kogo? Czego? Nie ma) mas krytycznych
Celownik (Komu? Czemu? Się przyglądam) masom krytycznym
Biernik (Kogo? Co? Widzę) masy krytyczne
Narzędnik (Z kim? Z czym? Idę) z masami krytycznymi
Miejscownik (O kim? O czym? Mówię) o masach krytycznych
Wołacz (O!… witajcie!) masy krytyczne

Masa krytyczna materiały rozszczepialnego to minimalna masa jaką osiąga materiał, w której reakcja rozszczepiania przebiega w sposób łańcuchowy. To oznacza, że każde rozszczepienie jądra atomowego inicjuje dokładnie jedno kolejne rozszczepienie. W masie mniejszej od tej krytycznej reakcja zainicjowana rozszczepieniem spontanicznie zanika. Natomiast kiedy masa jest większa od masy krytycznej to reakcja ta, przebiega w sposób lawinowy.
Reakcja taka może zajść w wyniku samorzutnego rozszczepienia jądra atomowego. Emitowane jest wtedy kilka neutronów. Część z nich opuszcza materiał, część zostaje pochłonięta przez jądra, które nie ulegają rozszczepieniu, a jeszcze inne wywołują rozszczepienie następnego jądra.
Masa krytyczna danego materiału zależy od zanieczyszczeń, kształtu próbki i jej otoczenia. Najmniejszą masę ma próbka w kształcie kuli, która otoczona jest materiałem odbijającym oraz moderującym neutrony. Dla przykładu masa krytyczna kuli, która nie jest otoczona innymi substancjami dla czystego izotopu uranu 235, wynosi 52 kilogramy. Dla innych izotopów wynoszą one na przykład:
• Neptun 237: 60 kilogramów;
• Pluton 242: 100 kilogramów;
• Ameryk 243: 50 do 150 kilogramów;
W reaktorach jądrowych pojęcie masy krytycznej nie jest ściśle określone, dlatego że stosowane są ekrany i regulowan