Nepotyzm
Słowo nepotyzm posiada dwa znaczenia:
– dawniej oznaczało ono udzielanie przywilejów przez papieży własnym krewnym;
– obecnie jest to obsadzanie swoimi krewnymi podległych stanowisk.
Nepotyzm pochodzi od łacińskiego słowa nepos, które oznacza potomka (wnuka, siostrzeńca, bratanka). W średniowieczu oraz epoce odrodzenia papieże faworyzowali własnych krewnych, obsadzając nimi najwyższe urzędy kościelne i to właśnie ta praktyka zyskała określenie nepotyzmu. Nieślubni synowie papieży i biskupów bogacili się i mieli dzięki takiej praktyce zapewnione dogodne, wysokie pozycje. Dopiero wprowadzenie celibatu wśród księży miało zminimalizować przypadki obsadzania stanowisk bliskimi krewnymi wysoko postawionych kościelnych hierarchów.
Współcześnie nepotyzm to faworyzowanie członków rodziny poprzez przydzielanie im stanowisk, godności i dóbr. Może odnosić się do instytucji państwowych, jest również często spotykany w sądach, firmach, organizacjach, instytucjach. Jest to szczególnie powszechne w krajach o niższym poziomie rozwoju – krajach Trzeciego Świata – gdzie panująca kultura wymusza lojalność wobec własnej rodziny. Spotyka się go także w bardzo rozwiniętych krajach, choć coraz więcej państw zaczyna wprowadzać przepisy, które regulują tę kwestię i ograniczają szerzenie się nepotyzmu.
Nepotyzm jest aktualnie jedną z najpowszechniejszych patologii życia publicznego. Traktuje się go jako nadużywanie własnej władzy. Poprzez obsadzanie danego miejsca pracy osobom z rodziny lub bliskim znajomym, odbiera się drogę do kariery innym kandydatom, którzy mogli mieć lepsze referencje. Wskazuje się, że osoba, która dokonuje rekrutacji i zatrudnia członków rodziny, może nieobiektywnie patrzeć na ich doświadczenie, przeceniać kompetencje, a dodatkowo, przez fakt, że rodziny często łączą więzy ekonomiczne, zyskiwać dla siebie korzyści finansowe.
Konsekwencjami nepotyzmu są straty finansowe przedsiębiorstw, utrata zaufania do kierownictwa, utrata wizerunku, konflikty. Negatywne skutki dotykają zarówno jednostki, które pracują w danej firmie/organizacji, całe zespoły pracownicze oraz firmy jako podmioty.
Synonimami do słowa „nepotyzm” są: kumoterstwo, układy, protekcja, dojścia, koneksje, powiązania.
Odmiana przez przypadki:
Liczba pojedyncza:
Mianownik (kto? co?) – nepotyzm
Dopełniacz (kogo? czego?) – nepotyzmu
Celownik (komu? czemu?) – nepotyzmowi
Biernik (kogo? co?) – nepotyzm
Narzędnik (z kim? z czym?) – nepotyzmem
Celownik (o kim? o czym?) – nepotyzmie
Wołacz (o!) – nepotyzmie!
Liczba mnoga:
Mianownik (kto? co?) – nepotyzmy
Dopełniacz (kogo? czego?) – nepotyzmów
Celownik (komu? czemu?) – nepotyzmom
Biernik (kogo? co?) – nepotyzmy
Narzędnik (z kim? z czym?) – nepotyzmami
Celownik (o kim? o czym?) – nepotyzmach
Wołacz (o!) – nepotyzmy!
Liczba mnoga tego wyrazu raczej nie jest używana.
Przykładowe zdania z zastosowaniem wyrazu „nepotyzm”:
Krzysztof zdenerwowany przyszedł do domu i stwierdził, że tam tylko same układy, przekręty, a do tego szerzy się nepotyzm, dlatego ta firma jest jedną wielką pomyłką i jego stopa już tam więcej nie postanie.
Nepotyzm jest potępianą praktyką, która nadal stanowi plagę w słabiej rozwiniętych krajach, lecz co najgorsze, ciężko ją wyplenić.
Powszechność nepotyzmu w słabo rozwiniętych państwach tłumaczy się faktem, że tamtejsza kultura niejako zobowiązuje do wspierania członków własnej rodziny w każdej sytuacji.
Często słyszy się o nepotyzmie w Polsce – dochodzi do niego zarówno na poziomie państwowym, jak i w różnorakich firmach oraz organizacjach.
Choć niektórzy prezesi zarzekali się, że w ich firmach żadnego nepotyzmu nie ma, skrupulatna kontrola wykazała, że nie jest to wcale prawda.
Z nepotyzmem mamy do czynienia wtedy, gdy rodzinne powiązania są istotniejsze od wartości czy kompetencji – jest to rodzaj faworytyzmu, czyli układu, w którym ktoś obdarza pewną grupę osób szczególnymi względami.
Nepotyzmowi przypisuje się także zaburzanie prawidłowych relacji w demokratycznych społeczeństwach, ponieważ przez to zjawisko krewni wpływowych osób mają przewagę w stosunku do innych obywateli.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!