Nobel
Nagroda Nobla nierozerwalnie wiąże się z nazwiskiem jej fundatora, Alberta Nobla. Urodził się 21 października 1833 roku w Sztokholmie. Od najmłodszych lat pasjonowała go nauka, a zwłaszcza chemia. Miał też talent do nauki języków obcych. Jako młody człowiek podróżował po Europie i Stanach Zjednoczonych poszerzając swoją wiedzę. Już wówczas interesował się nitrogliceryną. Uchodził za człowieka nieśmiałego, spokojnego i poważnego. Po śmierci ojca przejął kierownictwo firmy i założył fabryki „Dynamitu albo bezpiecznego proszku Nobla”. W 1867 uzyskał patent na określony rodzaj nitrogliceryny, który nazywał dynamitem. W 1875 roku działało na świecie już 15 fabryk Nobla. Kiedy nie podróżował lub nie angażował się w działalność gospodarczą, pracował intensywnie w swoich różnych laboratoriach, najpierw w Sztokholmie, a później w Hamburgu w Niemczech, Ardeer w Szkocji, Paryżu i Sevran we Francji, Karlskronie w Szwecji i San Remo we Włoszech. Skupił się na rozwoju technologii materiałów wybuchowych, jak również innych wynalazków chemicznych, w tym materiałów jak kauczuk syntetyczny, jedwab sztuczny. Alfred Nobel zmarł w San Remo we Włoszech 10 grudnia 1896 roku. Przed spisaniem swojego testamentu, który warunkował przyznanie nagrody Nobla, przygotował wcześniejszą wersję, którą trzymał w tajemnicy. Na jego podstawie do krewnych miało trafić 20% jego majątku, 16% miały otrzymać różnego rodzaju instytucje, 64% zamierzał przekazać Akademii Nauk. Celem było utworzenie funduszu, z którego odsetki miały być przyznawane w postaci nagród za najbardziej przełomowe i najbardziej znaczące odkrycia lub prace umysłowe w różnych dziedzinach wiedzy z wyjątkiem medycyny i fizjologii. Fundacja przyznająca nagrody jest prywatną instytucją, z siedzibą w Sztokholmie. Jej statut został ogłoszony 29 czerwca 1900 roku, w formie obwieszczenie Rady Królewskiej. Zasady przyznawania Nagród przyjęte zostały 29 czerwca 1900 roku w wyniku interpretacji testamentu, negocjacji z rodziną fundatora oraz rządem Szwecji i instytucjami odpowiedzialnymi za przyznawanie nagrody. W skład nagrody wchodzą: medal, dyplom oraz nagroda pieniężna, której wysokość zależy od funduszu, jakim dysponuje Fundacja.
Odmiana przez przypadki
M. Nobel
D. Nobla
C. Noblowi
B. Nobla
N. Noblem
Msc. Noblu
M. Nagroda Nobla/Nagrody Nobla
D. Nagrody Nobla/Nagród Nobla
C. Nagrodzie Nobla/Nagrodom Nobla
B. Nagrodę Nobla/Nagrody Nobla
N. Nagrodą Nobla/Nagrodami Nobla
Msc. Nagrodzie Nobla/Nagrodach Nobla
10 grudnia 1901 r. wręczono pierwsze nagrody Nobla. Zasady dotyczące mianowania kandydatów oraz składu komitetów zostały określone w statutach Fundacji. W zależności od nagrody kwestie te kształtują się w różny sposób. W statutach tych ich twórcy odeszli od woli wyrażonej przez fundatora w testamencie. Ustalono między innymi, iż osiągnięcia nie muszą być efektem pracy ostatniego roku. Kandydatów mają prawo zgłaszać nobliści i członkowie komitetów. Nagrody Nobla są rozdawane według procedury, którą można określić jako system powiązań. Jesienią w roku poprzedzającym przyznanie nagrody liczne organizacje oraz inne uprawnione osoby otrzymują ze Sztokholmu i Oslo informacje z prośbą o zaprezentowanie kandydatów do nagrody w poszczególnych dziedzinach. Do 1 lutego Komitety Nobla powinny otrzymać odpowiedzi na piśmie. Na ogół w jednej dziedzinie przedstawia się około 250 – 350 kandydatów, w Komitecie Pokojowej Nagrody Nobla – 120, a w dziedzinie literatury około 200. Nie można przedstawić jako kandydata siebie samego. Nominacja musi być uzasadniona, poparta publikacjami naukowymi.
Nagroda Nobla należy do najbardziej prestiżowych nagród na świecie, a jej otrzymanie stanowi potwierdzenie niezwykłych zasług w określonej dziedzinie. Jej historia stanowi historię społeczeństwa XX wieku.
Przykłady użycia:
W tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizyki otrzymał Polak.
Nagrodę Nobla w dziedzinie literatury otrzymała W. Szymborska.
Nagrody Nobla są przyznawane każdego roku.
Każdy wybitny naukowiec chciałby otrzymać Nagrodę Nobla.
Nagrodę Nobla mogą otrzymać także politycy.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!