Orientalizm
Termin orient jest utożsamiany ze słowem wschód, kraje wschodnie, kraj obszaru Azji oraz północnej i wschodniej Afryki. Z pojęciem orient wiąże się orientalizm, który rozumie się jako zespól tendencji występujących w kulturze materialnej, obyczajach, sztuce i literaturze europejskiej, przejawiający się w nawiązywaniu do kultury Indii, Perski, Turcji, krajów arabskich.
Synonimy: bizantyjski, muzułmański
Odmiana przez przypadki:
M. orientalizm/orientalizmy
D. orientalizmu/orientalizmów
C. orientalizmowi/orientalizmom
B. orientalizm/orientalizmy
N. orientalizmem/orientalizmami
Msc. orientalizmie/orientalizmach
W. orientalizmie/orientalizmy
Orientalizm odwoływał się i opierał na wizji orientu stworzonej przez Europejczyków, która ukształtowała się pod wpływem wzajemnych kontaktów, relacji z podróży. Tematyka orientalna pojawiła się dość często przy okazji rozważań nad alegorią i bajką oraz przypowieścią, które były szczególnie istotne w okresie oświecenia. Na zainteresowanie orientem w okresie oświecenia miała wpływ sytuacja społeczna, będąca konsekwencją zacieśniania się kontaktów handlowych ze wschodem, krytyka wobec władz i Kościoła, poszukiwanie nowych autorytetów oraz nauka języków obcych. Zainteresowanie budziła kultura Wschodu, a także literatura tego regionu, w tym „Księgi tysiąca i jednej nocy” wydane w 1704 roku. Światem orientu inspirowane były dwa gatunki literackie: fantastyczna opowieść z obecnością baśniowych postaci, nierealnych istot praz zdarzeń oraz opowiastki o moralizatorskiej treści, których bohaterami są zwierzęta lub stereotypowe postacie ukazane na zasadach kontrastu.
Elementy orientu docierały do Polski za pośrednictwem handlu, wojen, dzięki bezpośrednim kontaktom zagranicznych gości z mieszkańcami Rzeczypospolitej, a także dzięki wyprawom krajoznawczo – edukacyjnym Polaków. W czasach oświecenia do Polski docierali Persowie, Turcy, Arabowie, Ormianie, Grecy. Albańczycy. Jednym z tematów, który budził zainteresowanie w oświeceniu była religia, dość często krytykowana, a zwłaszcza prorok Muhammad. Zarówno I. Krasicki, jak i F. Bohomolec postrzegali go jako szarlatana, który dla uzyskania posłuchu stosuje wyłącznie przemoc. Pojawiały się także krytyczne głosy na temat tego, że przedstawiciele islamu gardzą chrześcijanami, że są leniwi, mają nieuczciwe zamiary. O popularności orientu w okresie oświecenia świadczy między innymi fakt, że dla niektórych Polaków orientalne kraje stawały się miejscem czasowego lub stałego pobytu. Jedną z takich osób była Regina Salomea Pilsztynowa, która opiekowała się kobietami z haremu sułtana Mustafy. W ciągu swojego życia tworzyła pamiętniki, w których opisywała ludzi, z którymi się spotykała. Zwracała uwagę na różnice kulturalno – religijne, które miała okazje poznać w trakcie pobytu w muzułmańskim państwie. Zwracała szczególną uwagę na kwestie religijne, podkreślała znaczenie modlitwy, opisywała zwyczaje związane z Ramadanem. Obraz muzułmanów nie był jednak do końca negatywny. Zwracano uwagą na ich wstrzemięźliwość, przypisywano im prostotę i prawość charakteru. Wpływ orientu na polską kulturę materialną przejawiał się między innymi w upodobaniach do broni, tkanin czy koni typowych dla kultury wschodniej. Również skłonność do przepychu, epatowania bogactwem oraz ceremonialną pompą dowodziła bliskości upodobań. Polski strój szlachecki w znacznym stopniu przypominał turecką modę męską.
Męski strój szlachecki składał się z żupana oraz kontusza – czyli długiej, pofałdowanej szaty wierzchniej o rozciętych i zwisających rękawach. Żupany bardzo często były ozdabiane jedwabnymi, bogato zdobionymi pasami, które przywożono z Turcji Persji, Chin oraz Indii. Po tym jak systematycznie rosło zainteresowanie tymi pasami, stworzono na kresach Rzeczypospolitej manufaktury, które zajmowały się ich szyciem.
Przykłady użycia:
Orientalizm fascynuje wielu mieszkańców Zachodu.
Podobają mi się motywy orientalne w sztuce.
W XVII wieku można było dostrzec zwiększone zainteresowanie orientalizmem.
Ma wyjątkowo orientalną urodę.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!