Plotka
Plotka to zjawisko społeczne, które jest obecne we wszystkich środowiskach. Charakteryzuje ją powszechność. Występowała w różnych kulturach, niezależnie od ich wielkości i stopnia rozwoju.
Plotka to zniekształca informacja o zachowaniu ludzi, zdarzeniach, stanach rzeczy. Zniekształcenie może powstać w wyniku czysto subiektywnych nastawień, ale najczęstszym źródłem jest świadome przekręcanie treści wprowadzające w błąd. Plotka może być bzdurna, kłamliwa, rodzinna, złośliwa, obrzydliwa. Plotka wybucha wokół spraw nieznanych, obcych, niejasnych. Cechą plotki jest to, że zawiera wieloznaczną treść, ma niejasne pochodzenie w dużej mierze oparte na domysłach, opierają się na niepełnej informacji.
Synonimy: pogłoska, oszczerstwo, kłamstwo
Antonimy: prawda
Odmiana przez przypadki:
M. plotka/plotki
D. plotki/plotek
C. plotce/plotkom
B. plotkę/plotki
N. plotką/plotkami
Msc. plotce/plotkach
W. plotko/plotki
Definicję bardziej adekwatną do stanu wiedzy psychologicznej zaproponował E. Bering, według niego plotka jawi się w postaci niepotwierdzonych relacji i wiadomości, przekazywanych z ust do ust”.
Treść plotek jest na ogół uboga i dotyczy spraw życia intymnego, bogactwa, zarobków, stylu życia, rozrywek i zabawy. Przedmiotem plotek stają się także instytucje publiczne. Ma to miejsce głównie w przypadku tych, które mają styczność z petentami. Ze względu na zakres wyróżnia się plotki o zasięgu ogólnospołecznym i lokalnym. Ostatnie są istotne dla niewielkiej grupy społecznej. Cechą różnicującą plotki jest także siła, która wyraża się przez powtarzalność, długotrwałość.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że plotki i pogłoski pojawiają się tylko w pewnego typu sytuacjach społecznych i psychologicznych. Ich przyczyną mogą być ograniczenia i restrykcje informacyjne, niedostatek informacji oficjalnych. W systemach totalitarnych, w których niemal wszystko stanowiło tajemnicę państwową plotki były wszechobecne w życiu społeczeństwa. Wyższą niż w zbiorowościach normalnych częstotliwość występowania plotek i pogłosek można zaobserwować w szpitalach, więzieniach, klasztorach itp.
Rozpowszechnianiu pogłosek sprzyja osobnicza frustracja, niezadowolenie z przebiegu procesów życiowych, przeciążenie informacyjne, znużenie, ubóstwo zainteresowań, podejrzliwość, zawiść.
Ważną kwestią są motywy pojawiania się i rozpowszechniania plotek. Najczęściej mówi się o sześciu mechanizmach motywacyjnych:
1. Projekcja – mechanizm psychiczny sprawia, iż człowiek własne pragnienia i cechy przenosi na innych. Tchórz posądza o tchórzostwo każdą inną osobę, oszust podejrzewa o oszukiwanie innych. W rezultacie mogą rodzic się fałszywe spostrzeżenia i informacje dające początek plotce lob pogłosce.
2. Agresja – plotka jest odmiana agresji słownej i może być umotywowana złością wobec określonej osoby, chęcią świadomego zaszkodzenia komuś, rezultatem zemsty.
3. Ekspozycja społeczna. Niektóre osoby odczuwają przemoczona potrzebę bycia w centrum zainteresowania. Rozpowszechniani plotek sprawia, iż osoby te są w centrum zainteresowania.
4. Dążenie do mocy – niektórzy ludzie żywią silne pragnienie, chcą być osobami wpływowymi, znaczącymi i silnymi. Własne czyny przedstawiają jako niezwykłe dokonania, szerzą bohaterską wizję swoich działań.
5. Mechanizm redukcji dysonansu poznawczego – plotki szerzą osoby znajdujące się w bliskości jakiegoś zdarzenia, choć osoby te nie odczuły jego skutków bezpośrednio.
6. Plotki i pogłoski instrumentalne – mają liczne odmiany i są szerzone w celu poznania reakcji na ich treść, dla wyświadczenia przysługi lub zrobienia przyjemności bliskiej osobie, w celu wywołania konfliktu, w celu wyeliminowania lub zniszczenia przeciwnika.
Plotkowanie jest jednym z przejawów komunikacji międzyludzkiej. Plotki nie rozprzestrzeniałyby się, gdyby ludzie nie spotykali się ze sobą i nie rozmawiali. Badania dotyczące rozprzestrzeniania się plotek przeprowadził m.in. L. Festinger. Eksperyment przeprowadzono w 1947 roku na jednym z osiedli mieszkaniowych Plotka dotyczyła posadzenia o komunizm niektórych pracowników komunalnych. Badania pozwoliły stwierdzić, że im bliższe kontakty na terenie społeczności ma dana osoba, tym bardziej prawdopodobne jest, że zostanie jej przekazana plotka. Podobne eksperymenty były prowadzone w przedsiębiorstwach. Badacze puszczali w obieg plotki dotyczące przedsiębiorstw. Posługując się techniką śledzenia stwierdzili, że w amerykańskim przedsiębiorstwie o hierarchicznej strukturze władzy plotki rozchodzą się bądź z dołu do góry bądź na tych samych poziomach, nie są natomiast przekazywane w dół hierarchii.
Przykłady użycia:
Plotki przyczyniły się do kresu ich wieloletniej znajomości.
W serwisie pojawiają się plotkarskie artykuły na temat gwiazd.
Chodź, wybierzemy się na kawę i plotki.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!