Proszę
Czy na pewno wyraz „Proszę” jest tym, czym się nam wydaje? Zapraszam do zapoznania się z jego znaczeniami, odmianą i nie tylko. Wszystko na temat tego słowa znajduje się poniżej. Bez zbędnego przedłużania życzę miłego czytania.
1. W pierwszym przypadku „PROSZĘ” używam, kiedy chcemy, żeby ktoś coś dla nas zrobił lub gdy zamierzamy coś pożyczyć.
Przykładowe zdanie: Krzysztof, chcąc pożyczyć kredkę od Aleksandry, powiedział „Proszę, pożyczysz mi kredkę?”.
Synonimy: błagam, zachciej, racz, żądam
Antonimy: nie chcę, nie mam ochoty, nie potrzebuję
2. „PROSZĘ” stosujemy także w sytuacji, kiedy kogoś nie dosłyszymy albo, jeśli chcemy, aby ten ktoś powtórzył to, co powiedział.
Przykładowe zdanie: Maksymilian podczas rozmowy z Małgorzatą nie dosłyszał jej ostatniego słowa, gdyż zagłuszyła je przejeżdżająca ciężarówka, bez chwili myślenia odrzekł „Proszę?”.
Synonimy: czy możesz powtórzyć?, powiedz jeszcze raz, co mówiłaś?, powtórz
Antonimy: słyszałem, rozumiem,
3. Używa się go także podczas obdarowywania kogoś np. prezentem.
Przykładowe zdanie: Z okazji urodzin Katarzyny Mikołaj podarował jej pudełko z pięćdziesięciogroszówkami, mówiąc „Proszę, jeśli je policzysz, możesz kupić sobie coś ładnego”.
Synonimy: trzymaj, masz, łap, weź, dla ciebie
Antonimy: oddaj, puść, zostaw, zwróć
4. Wyraz ten stosuje się, podczas gdy ktoś puka do drzwi, chcą zaprosić go do środka.
Przykładowe zdanie: Celestyna usłyszała pukanie do drzwi przekonana, że to jej przyjaciółka zawołała „Proszę!”.
Synonimy: otwarte, zapraszam, wejdź
Antonimy: zamknięte, odejdź, nie wchodź
5. Z tego słowa korzystamy także, gdy jesteśmy zdziwieni bądź oburzeni.
Przykładowe zdanie: Bożena, idąc do galerii handlowej, napotkała swoją przyjaciółkę Marysie, która zobaczywszy ją, zawołała „O, proszę, kogo ja tu widzę”.
Synonimy: a jednak, w końcu
Antonimy: BRAK!
6. „PROSZĘ” używamy także, gdy podczas rozmowy prosimy kogoś do telefonu.
Przykładowe zdanie: Dzwoniąc do przyjaciółki, telefon odebrała jej córka, wtedy powiedziałam „Proszę mamę do telefonu”.
Synonimy: podaj, zawołaj, daj
Antonimy: nie wołaj, nie mów, rozłącz się
7. Korzystamy z niego także podczas odpowiedzi za podziękowanie lub przeproszenie.
Przykładowe zdanie: Martyna podziękowała mi za nowy telefon, który jej dałem, z radością odpowiedziałem „Proszę bardzo”.
Synonimy: nie ma za co, nie ma sprawy, bez problemu, nie dziękuj
Antonimy: był z tym problem, to było trudne, dziękuj mi
Rodzina wyrazu: proszony, poproszony, uproszony, proszący, proszenie, wproszenie się
Przysłowia związane z wyrazem Proszę: „kiedy człowiek łąkę kosi, lada baba deszcz uprosi”, „kto nosi, ten nie prosi”, „Kto ze sobą nosi, nikogo nie prosi”, „Kto barana pragnie, niech prosi o jagnię”, „Lepiej nosić, niż prosić”, „Najpierw klęczy, prosi, szlocha, potem krzyczy: dość, wynocha!”, „Święta Anno! Uproś wnuka, niech ma każdy, czego szuka”., „Proszę”, „przepraszam”, „dziękuję” – pomaga, a nic nie kosztuje”
Z racji, że wyraz proszę, jest uznawany za czasownik, odmienia się go przez osoby:
Czas teraźniejszy:
Osoba 1, liczba pojedyncza (ja) proszę
Osoba 2, liczba pojedyncza (ty) prosisz
Osoba 3, liczba pojedyncza (on/ona/ono) prosi
Osoba 1, liczba mnoga (my) prosimy
Osoba 2, liczba mnoga (wy) prosicie
Osoba 3, liczba mnoga (oni/one) proszą
Czas przeszły:
Osoba 1, liczba pojedyncza (ja) prosiłem
Osoba 1, liczba pojedyncza (ja) prosiłam
Osoba 2, liczba pojedyncza (ty) prosiłeś
Osoba 2, liczba pojedyncza (ty) prosiłaś
Osoba 3, liczba pojedyncza (on) prosił
Osoba 3, liczba pojedyncza (ona) prosiła
Osoba 3, liczba pojedyncza (ono) prosiło
Osoba 1, liczba mnoga (my) prosiliśmy
Osoba 1, liczba mnoga (my) prosiłyśmy
Osoba 2, liczba mnoga (wy) prosiliście
Osoba 2, liczba mnoga (wy) prosiłyście
Osoba 3, liczba mnoga (oni) prosili
Osoba 3, liczba mnoga (one) prosiły
Podsumowując, wyraz proszę jest bardzo kłopotliwym czasownikiem, nie tylko dla obcokrajowców, których często zniechęca do nauki, ależ także dla nas Polaków. Przyczyną tego jest duża liczba znaczeń oraz ogromny wybór w kwestii odmian. Jak już wiadomo, istnieją także różne ciekawe przysłowia, które warto poznać.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!