Socrealizm był polityką, propagandą uprawiana środkami artystycznymi. Przeciwstawiał się sztuce przez negowanie twórczego działania artysty, przez poddanie go wszechogarniającej cenzurze, przez odebranie mu prawa do decydowania o treści i sposobie tworzenia. Funkcjonariusze polityczni narzucali tematy, środki, sposoby ujęcia. Nowa sztuka miał służyć doraźnym celom politycznym, które formułowała wszechwidząca Partia.
W polskiej kulturze pojawił się po zakończeniu II wojny światowej. Od 1949 wszystko, co działo się w polskiej sztuce, było zależne od władz. Stalinizacja kultury dokonywała się według wzorów radzieckich. Wszystkie instytucje literackie podporządkowane zostały administracji partyjnej bądź rządowej. Wprowadzono cenzurę. Państwo odgrywało zatem rolę jedynego mecenasa. Centralizacja polityki kulturalnej umożliwiała bezpośrednie kształtowanie charakteru literatury.
Odmiana przez przypadki
M. socrealizm
D. socrealizmu
C. socrealizmowi
B. socrealizm
N. socrealizmem
Msc. socrealizmie
W. socrealizmie
Przykłady użycia:
W latach pięćdziesiątych dominowała literatura socrealistyczna. Socrealizm był kierunkiem w polskiej prozie. Pisarze socrealistyczni musieli dostosować się do wytycznych władzy.
Literatura socrealistyczna charakteryzowała się dużą ingerencją polityki w sprawy sztuki. Program realizmu socjalistycznego obejmował zarówno dyrektywy poetyki, jak i ideologiczne założenia literatury. Literatura miała być ponadnarodowa, miała realizować dzieło realizmu socjalistycznego. Bohater musiał być typowy dla swojej klasy społecznej. W twórczości socrealistycznej na plan pierwszy wysunęła się proza, w której socrealizm doprowadził do powstania powieści produkcyjnej. Jej tematem stała się praca, a zwłaszcza wykonanie planu określonego przez partię. Akcja powieści produkcyjnej była schematyczna. Przedstawiała przeważnie walkę o plan, którego realizacja była zagrożona przez podstępnie działającego wroga klasowego.
Powieść produkcyjną charakteryzował r�
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!
Wystąpił błąd, spróbuj ponownie :(
Udało się! :) Na Twojej skrzynce mailowej znajduje się kod do aktywacji konta
";
ównież dydaktyzm. Jej tematem było często dojrzewanie polityczne bohaterów, którzy dzięki pracy stawali się świadomymi komunistami. Powieść produkcyjna miała swój odpowiednik w powieści dotyczącej spraw wiejskich. Poruszane problemy to: socjalistyczna przemiana ustrojowa, kolektywizacja, rodzenie się nowej moralności i świadomości politycznej.
Założenia programu socrealistycznego znalazły wyraz także w dramacie. Dominowały w nim takie same tematy, schematy fabularne, morały, co w prozie. Jakość wystawianych sztuk stała na niskim poziomie. W przypadku poezji program socrealizmu nie wysuwał postulatów, które musiałyby pociągać za sobą zasadniczą przemianę środków artystycznych lub gatunkowych form wypowiedzi. Od poetów domagano się jedynie obywatelskiej troski, współudziału w życiu społecznym, zrozumienia dla humanistycznych ideałów socjalizmu. W poezji socjalistycznej wszystkie tematy podlegały ideologicznej schematyzacji i hierarchizacji. W kręgu wielkich tematów szczególne miejsce zajmowały utwory związane z ZSRR, radziecko – polskiego braterstwa. Wszystkie negatywne tematy związane z ZSRR były zabronione.
Istotną rolę w utworach socrealistycznych odgrywał język. Tworzył on elementarną warstwę perswazyjności tekstu, nad którą nadbudowują się techniki retoryczne typowe dla literatury. Doktryna socrealizmu była w swych założeniach uproszczona i prymitywna. Język powieści lat 1949 – 1955 obfitował w wyrażenia o wyraźnym znaku wartości i niedającym się określić znaczeniu. W obrębie języka dokonywane są przesunięcia semantyczne, związane ze zmianą zakresu używanych słów. Dotyczy to głównie popularnych słów walka, wróg, front. Przejawem rytualizmu jest seryjna i stała metaforyka, nasycenie języka stałymi związkami frazeologicznymi, upotocznienie języka.
Zasadnicze ideały socrealistyczne uległy częściowej rewizji po 1956 roku. W literaturze po 1956 roku coraz rzadziej pojawiał się panegiryzm, obyczaj chwalenia przywódców państwowych w poezji, motyw wroga klasowego, walki o pokój, powieść produkcyjna.
Dodaj komentarz jako pierwszy!