Transcendencja
Pochodzenie (etymologia) wyrazuSłowo to pochodzi od łacińskiego transcendens. Jego tłumaczenie brzmi „przekraczający”.
„Transcendencja” to rzeczownik rodzaju żeńskiego.
Definicja1. W filozofii termin „transcendencja” oznacza porzucenie fizycznego bytu (najczęściej ciała), na rzecz poznania rzeczywistości duchowo, pozazmysłowo. Transcendencja to istnienie poza czymś materialnym, porzucenie znanych nam ram fizyczności. Termin ten został spopularyzowany przez oświeceniowego filozofa Immanuela Kanta. Ten wybitny uczony opracował metodę transcendentalną, o której pisał: „transcendentalnym nazywam wszelkie poznanie, które zajmuje się w ogóle nie tyle przedmiotami, ile naszym sposobem poznawania przedmiotów”. Byt transcendentalny pokonuje ograniczenia natury fizycznej i materialnej, a jego egzystencja staje się całkowicie od owych ograniczeń niezależna. Metafizyka jest dziedziną zbliżoną do omawianego terminu.2. W religii (teologii) transcendencja stała się kluczem do „zrozumienia niezrozumiałego”. Mówi o tym, że poznać Boga można tylko odrzucając zmysły i racjonalne rozumowanie człowieka. Jest to jakby wkroczenie w zupełnie odmienną rzeczywistość. Możemy przetłumaczyć ów termin dosłownie na „istnienie poza”. W chrześcijaństwie Bóg jest przedstawiany jako byt zupełnie odmienny niż człowiek. Byt, którego nie można zrozumieć poprzez zmysłowe procesy ani wytłumaczyć znanymi prawami fizyki. W pewnym sensie jest niedostępny dla człowieka, który żyje w świecie materialnym, namacalnym. Bóg jest więc niemożliwy do poznania, jednak nie oznacza to, iż Najwyższy nie może ingerować w świat materialny.
Istnieje przekonanie, że transcendencję można uzyskać w dziedzinie filozofii za pomocą danej idei, przekraczania własnych ograniczeń, dogłębnego poznania jestestwa czy poszukiwania sensu egzystencji. Stan ten można uzyskać także za pomocą wiary w Boga bądź inne bóstwo, w asyście wszelkich narzędzi związanych z daną religią, na przykład modlitwy czy medytacji. W obydwu tych przypadkach transcendencja związana jest z duchowością człowieka, który zawsze będzie dążył do poznania czegoś nieskończonego, złożonego i zrozumienia wszelkich aspektów życia. To właśnie odróżnia nas od zwierząt – zawsze dążymy do uzyskania niemożliwego.
Sformułowania synonimiczne: wymykający się zwykłemu ludzkiemu doświadczeniu; niemożliwy do poznania za pomocą standardowych pięciu zmysłów, jakimi dysponuje człowiek; niemożliwy też do poznania za pomocą nauki.
Też: będący warunkiem zaistnienia czegoś.
AntonimImmanencja – czyli nieodłączne zawieranie się „czegoś w czymś”. Oznacza pozostanie w formie fizycznej, czyli coś zupełnie przeciwnego niż w przypadku transcendencji.
Odmiana przez przypadkiLiczba pojedyncza:
Mianownik: transcendencja
Dopełniacz: transcendencji
Celownik: transcendencjiBiernik: transcendencję
Narzędnik: transcendencją
Miejscownik: transcendencji
Wołacz: transcendencjo
Liczba mnoga:
Mianownik: transcendencje
Dopełniacz: transcendencji
Celownik: transcendencjom
Biernik: transcendencje
Narzędnik: transcendencjami
Miejscownik: transcendencjach
Wołacz: transcendencje
Przykłady użycia w zdaniach:1. Zjawisko transcendencji możemy spotkać w literaturze science fiction, a także w filmach należących do tego gatunku.
2. Transcendencja może odnosić się do istot pozaziemskich, których poznanie i zrozumienie – albo nawet samo ujrzenie – odbywa się pozazmysłowo.
3. Zagadnienia śmierci, życia pozagrobowego i transcendencji często łączą się ze sobą i przeplatają i pomagają znaleźć odpowiedzi na pytania, które dręczą ludzkość od zarania dziejów.
4. Istnieje mnóstwo sposobów, aby uzyskać efekt transcendencji, jednak nie ma żadnej gwarancji, że proces ten się uda.
5. Transcendencja to przekraczanie granic jaźni człowieka i wzniesienie się poza fizyczny byt.
6. Stanisław Lem, polski wybitny pisarz i futurolog, niejednokrotnie w swoich utworach poruszał zagadnienie transcendencji.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!