Węglowodany
Węglowodany
Czym tak właściwie są węglowodany?
Węglowodany to inaczej sacharydy, bądź także cukry. Są one chemicznymi związkami organicznymi. W skład tych związków wchodzą: atomy węgla, tlenu, a także wodoru.
Ogólny wzór sumaryczny węglowodanów: Cn(H2O)n. Według wzoru do każdego atomu węgla przypadają dwa atomy wodoru, a także jeden atom tlenu.
Węglowodany są aldehydami (grupa związków organicznych, która posiada grupę aldehydową [grupę karbonylową (C=O), która jest połączona z jednym (-CHO) bądź dwoma (CH2O)]) a także ketonami (grupa związków organicznych, która posiada grupę ketonową [grupę karbonylową (C=O), która jest połączona z dwoma atomami węgla]).
Jak możemy podzielić węglowodany, patrząc na złożoność pod względem chemicznym?
1) Monosacharydy (węglowodany proste, których cząsteczka zawiera co najmniej trzy atomy węgla i nie ulega hydrolizie, czyli reakcji wymiany, na prostsze cukry)
2) Sacharydy złożone (węglowodany, które ulegają hydrolizie na prostsze węglowodany)
a) oligosacharydy (węglowodany mające w swojej budowie od dwóch do dziesięciu monosacharydów, połączone wiązaniami półacetalowymi)
b) polisacharydy (węglowodany, które w swojej budowie posiadają ponad dziesięć monosacharydów)
MONOSACHARYDY
Większość monosacharydów ma pięć bądź sześć atomów węgla i są one najpopularniejsze i najczęściej nas otaczają. Z monosacharydami o większej bądź mniejszej ilości atomów węgla spotykamy się zdecydowanie rzadziej.
Monosacharydy możemy podzielić:
1. W zależności od liczby atomów węgla w jednej cząsteczce na:
Triozy – (trzy atomy węgla), np.: aldehyd glicerynowy (C3H6O3)
Tetrozy – (cztery atomy węgla), np.: treoza (C4H8O4)
Pentozy – (pięć atomów węgla), np.: ryboza (C5H10O5), rybuloza (C5H10O5)
Heksozy – (sześć atomów węgla), np.: galaktoza (C6H12O6), fruktoza (C6H12O6), glukoza (C6H12O6)
Heptozy – (siedem atomów węgla), np.: Sedoheptuloza (C7H14O7)
2. W zależności od występujących grup aldehydowych i ketonowych:
Aldozy – (Występuje w nich grupa aldehydowa (-CHO)), np.: deoksyryboza, ryboza, glukoza, galaktoza
Ketozy – (Występuje w nich grupa ketonowa (=C=O)), np.: rybuloza, fruktoza
SACHARYDY ZŁOŻONE
Sacharydy złożone powstają poprzez występowanie wiązania glikozydowego, które umożliwia przyłączenie dwóch bądź większej ilości cukrów prostych. Cukry złożone mają możliwość hydrolizy, która prowadzi do rozerwania wiązań glikozydowych, które występują w cząsteczce danego sacharydu złożonego.
Sacharydy złożone możemy podzielić:
1. W zależności od typu wiązania występującego w cząsteczce:
Typ α – (Każda cząsteczka jest zwrócona tą samą stroną do góry), np.: maltoza (C12H22O11) , skrobia (C6H10O5)
Typ β – (Cząsteczki są zwrócone raz jedną, a raz drugą stroną ku górze), np.: celuloza ((C6H10O5)n), Celobioza (C12H22O11).
W sacharydach złożonych możemy wyróżnić:
a) Disacharydy (dwucukry) złożone z dwóch reszt cukrów prostych (monosacharydów)
Zaliczamy do nich:
Laktozę (glukoza + galaktoza)
Laktulozę (galaktoza + fruktoza)
Maltozę (glukoza + glukoza)
Celobiozę (glukoza + glukoza)
Sacharozę (glukoza + fruktoza)
Trehalozę (glukoza + glukoza)
b) Polisacharydy (Są one zbudowane z merów cukrów prostych, posiadają małą ilość wolnych grup funkcyjnych, z tego powodu nie wykazują one właściwości redukcyjnych).
Zaliczamy do nich:
Skrobię (monomerami są cząsteczki glukozy)
Glikogen (monomerami są cząsteczki glukozy)
Celulozę (monomerami są cząsteczki glukozy)
Dekstran (monomerami są cząsteczki glukozy)
Inulinę (monomerami są cząsteczki fruktozy)
FUNKCJE WĘGLOWODANÓW
Energetyczne (Po utlenieniu pozwalają uzyskać energię do funkcjonowania)
Strukturalne (Konkretne cukry tworzą wiązania wodorowe, które zwiększają wytrzymałość włókien celulozowych)
Zapasowe i transportowe (heparyna, która występuje w płucach, a także w wątrobie zapobiega krzepnięciu krwi)
ODMIANA PRZEZ PRZYPADKI
Liczba pojedyncza
Mianownik (M.) – kto? co? (jest) – węglowodan
Dopełniacz (D.) – kogo? czego? (nie ma) – węglowodanu
Celownik (C.) – komu? czemu? (się przyglądam) – węglowodanowi
Biernik (B.) – kogo? co? (widzę) – węglowodan
Narzędnik (N.) – z kim? z czym? (idę) – węglowodanem
Miejscownik (Ms.) – o kim? o czym? (mówię) – węglowodanie
Wołacz (W.) – o! – węglowodanie
Liczba mnoga
Mianownik (M.) – kto? co? (jest) – węglowodany
Dopełniacz (D.) – kogo? czego? (nie ma) – węglowodanów
Celownik (C.) – komu? czemu? (się przyglądam) – węglowodanom
Biernik (B.) – kogo? co? (widzę) – węglowodany
Narzędnik (N.) – z kim? z czym? (idę) – węglowodanami
Miejscownik (Ms.) – o kim? o czym? (mówię) – węglowodanach
Wołacz (W.) – o! – węglowodany
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!