Odmiana przez rodzaje

W języku polskim przez rodzaj odmienia się większość części mowy.
Wyróżnia się pięć tych rodzajów.To od rzeczownika zależy, którego rodzaju będziemy używać. Dla niego bowiem rodzaj jest kategorią selektywną – to znaczy, że każdy ma już określony rodzaj gramatyczny. Przymiotniki, czasowniki i niektóre inne części mowy dostosowują się do rzeczownika, do którego się odnoszą.W liczbie pojedynczej mamy trzy z pięciu rodzajów:
1) rodzaj męski, którego używamy do określenia istot płci męskiej i przedmiotów, których charakter jest męski. Odznacza się między innymi:- spółgłoską na końcu rzeczownika, – końcówką „-ał” dla czasownika czasu przeszłego, – końcówką „y”, „-owy” albo „-ski” dla przymiotnika. Przykład: Niebieski kot wskoczył. Gotowy chłop powrócił. Przymiotnik odpowiada na pytanie: jaki?2) rodzaj żeński, którego używamy do określenia istot płci żeńskiej i przedmiotów, których charakter  jest żeński. Charakteryzuje się między innymi: – końcówką „a” dla rzeczownika, – końcówką „-ła” dla czasownika czasu przeszłego, – literką „a” lub końcówką „-owa” lub „-ska” dla przymiotnikaPrzykład: Pomarańczowa pomarańcza pozieleniała. Młoda panna grała. Przymiotnik odpowiada na pytanie: jaka?3) rodzaj nijaki, którego używamy do określenia istot płci nieokreślonej, dzieci i młodych zwierząt bez określenia ich płci, a także przedmiotów, których wymowa różni się od męskiej i żeńskiej. Charakteryzuje się między innymi: – końcówką  „-o”  dla rzeczownika,- końcówką „-ło” dla czasownika czasu przeszłego,- końcówką „e” dla przymiotnika.Przykład: Kochane dziecko płakało. Małe źrebiątko spało. Przymiotnik odpowiada na pytanie: jakie?W liczbie mnogiej mamy odmianę przez pozostałe dwa rodzaje:
1) rodzaj męskoosobowy, kiedy odnosimy się do grupy, w której znajduje się przynajmniej jeden mężczyzna. Charakteryzuje się:- końcówką „-owie” albo „i” dla rzeczowników, – końcówką „-li” dla czasownika czasu przeszłego,- końcówką „i” lub „y” dla przymiotnika.Przykład: Mili sąsiedzi witali. Drodzy panowie grali.Przymiotnik odpowiada na pytanie: jacy?2) rodzaj niemęskoosobowy, kiedy odnosimy się do grupy, w której nie znajduje się żaden mężczyzna. Charakteryzuje się: – końcówką „y” dla rzeczownika, – końcówką „-ły” dla czasownika czasu przeszłego, – końcówką „e” dla przymiotnika. Przykład: Wspaniałe królewny rządziły. Żółtawe słońca świeciły.Przymiotnik odpowiada na pytanie: jakie?Odmiana czasownika przez rodzaje na przykładzie słowa „eksponować” (z uwzględnieniem aspektu dokonanego i niedokonanego oraz trybu przypuszczającego):
– rodzaj męski – on eksponował, wyeksponował, eksponowałby, wyeksponowałby;