Odmiana przez przypadki

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Odmiana przez przypadki, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Opiekun merytoryczny: Marek Lepczak
Czytaj więcej

Pierwsze formy obecnej odmiany przez przypadki zostały opracowane już w IV wieku przed naszą erą przez Greków, od których zostały one przyjęte i przetłumaczone przez Rzymian na łacinę.
W języku polskim rzeczowniki odmieniają się przez przypadki. Przez przypadki odmieniają się liczebniki, zaimki, przymiotniki i rzeczowniki, ale nie czasowniki – zamiast nich używamy imiesłowów, które się również odmieniają.
Odmianę przez przypadki nazywa się deklinacją. Występuje w wielu językach, na przykład w języku polskim czy rosyjskim. Przykładem takiego języka, w którym deklinacja NIE występuje, jest język angielski.
Dzięki odmianie przez przypadki łatwiej jest zrozumieć, jaką relację mają poszczególne wyrazy w zdaniu.
Przypadków w naszym języku jest siedem, a każdy z nich – poza ostatnim – odpowiada na pytanie, które ułatwia dobranie odpowiedniego przypadku do słowa, które chcemy napisać.
Tymi przypadkami, i pytaniami, na które odpowiadają, są:
1. Mianownik – kto? co? – „Kto to jest?”, ”Co tu się znajduje?”;
2. Dopełniacz – kogo? czego? – „Kogo z nami nie ma?”, ”Czego wam brakuje?”;
3. Celownik – komu? czemu? – „Komu dziś podpadłeś?”, ”Czemu się tak mocno przyglądasz?”; Zauważ, że nie chodzi tu o pytanie „czemu” w znaczeniu ”dlaczego”, tylko w znaczeniu ”jakiej rzeczy”;
4. Biernik – kogo? co? – „Kogo tam widzisz?”, ”Co tam znalazłeś?”; Łatwo pomylić pierwsze pytanie biernika z pierwszym pytaniem dopełniacza (”kogo?”) oraz drugie pytanie biernika z drugim pytaniem mianownika (”co?”);
5. Narzędnik – (z) kim? (z) czym? – „Kim jesteś dla swojego narodu?”,  ”Z czym tu przyszedłeś?”;
6. Miejscownik – o kim? o czym? – „Powiedz mi historię o tym, o kim opowiadałeś mojemu bratu.”, ”O czym chcesz porozmawiać?”;
7. Wołacz – nie ma pytania, ale przyjęło się stawiać zamiast niego wykrzyknienie „O!” lub ”Och!” – „Och! Heroldzie!”,  ”O, Różo!”
Poniżej zostanie przedstawiona przykładowa deklinacja dla zestawu słów „biegnąca szara mysz”:
1. Mianownik (kto? co?) – Biegnąca szara mysz;

2. Dopełniacz (kogo? czego? – Biegnącej szarej myszy;

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!