Błędy słownikowe

Błędy słownikowe

Błąd językowy to pewnego rodzaju odstępstwo od obowiązujących norm we współczesnym języku polskim. Oznacza to, że każda zmiana nieuzasadniona regułami określana jest mianem błędu językowego. Musimy jednak pamiętać, że nasz język wciąż ewoluuje i rozwija się, więc coś co kilka lat temu uznawane było za niepoprawną formę teraz może być uznane za normę. Z tego powodu warto śledzić zmiany, które zachodzą w języku, którym się posługujemy, po to, aby nie popełniać błędów bądź chociażby nawet z ciekawości.

Błędy językowe możemy podzielić na:
1. Błędy leksykalne, do których z kolei zaliczamy błędy:
a) Frazeologiczne
b) Słowotwórcze
c) Słownikowe, inaczej wyrazowe

2. Błędy gramatyczne, do których z kolei zaliczamy błędy:
a) Składniowe
b) Fleksyjne

3. Błędy fonetyczne

4. Błędy stylistyczne

5. Błędy zewnątrz językowe, do których z kolei zaliczamy błędy:
a) Interpunkcyjne
b) Ortograficzne

Jak widać na powyższym rozróżnieniu błędy słownikowe (zwane też wyrazowymi) wchodzą w skład błędów leksykalnych, podobnie jak błędy frazeologiczne i słowotwórcze. Błędy słownikowe obejmują m.in. zbędne zapożyczenia, nadużywanie modnych wyrazów, pleonazmy, stosowanie wyrazów w ich niewłaściwym znaczeniu, zły dobór niewłaściwych wyrazów bliskoznacznych.

Kiedy popełniamy błąd słownikowy, wyrazowy?

1. Kiedy stosujemy niewłaściwy wyraz, ponieważ nie zrozumieliśmy jego znaczenia.
Przykłady:
• Moja sąsiadka pani Barbara ożeniła się ze swoim szefem panem Mateuszem.
Poprawna forma to: Moja sąsiadka wyszła za mąż za szefa pana Mateusza. Jest tak, ponieważ forma ożenić się odnosi się tylko do mężczyzny, kobieta wychodzi za maż, mężczyzna żeni się z kobietą.

• Na półce w mojej biblioteczne znajdują się stosy starych książek.
Poprawna forma to: Na półce w mojej biblioteczne są/leżą stosy starych książek.

• Nazywam się Ania.
Poprawna forma to: Mam na imię Ania. Jest tak, ponieważ nazywać możemy jakiś przedmiot, roślinę czy zwierzę, ale nie siebie samego.

2. Kiedy pomylimy wyrazy brzmiące podobnie, bądź wyrazy o podobnej treści czy budowie.
Przykłady:
• Wczoraj razem z mężem zaadaptowaliśmy małego chłopca z domu dziecka.
Poprawna forma to: Wczoraj razem z mężem zaadoptowaliśmy małego chłopca z domu dziecka. (słowo zaadaptować i zaadaptować nie oznaczają tego samego, pomimo podobnego brzmienia)

• Formułować szyk!
Poprawna forma to: Formować szyk!

• W przypadku samochodowym zginęły dwie osoby.
Poprawna forma to: W wypadku samochodowym zginęły dwie osoby.

3. Kiedy zastosujemy niewłaściwe wyrażenie przyimkowe, liczebniki czy przysłówki.
Przykłady:
• Nazwy własne krain geograficznych zawsze piszemy z dużej litery!
Poprawna forma to: Nazwy własne krain geograficznych zawsze piszemy wielką literą!

�