Litery

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Litery, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Opiekun merytoryczny: Marek Lepczak
Czytaj więcej

Definicje
Alfabet w języku polskim (zwany też abecadłem) składa się z 32 liter. Litera to najmniejszy niepodzielny znak graficzny, charakterystyczny dla pism głoskowych, odpowiadający zwykle pojedynczemu fonemowi. Fonem z kolei to podstawowa jednostka struktury fonologicznej mowy. Wszystkie zebrane razem litery tworzą właśnie alfabet. Z liter tworzymy słowa, a ze słów – zdania. Małe i wielkie litery
W języku polskim wyróżniamy następujące litery:
a) małe (minuskuły) – a, ą, b, c, ć, d, e, ę, f, g, h, i, j, k, l, ł, m, n, ń, o, ó, p, r, s, ś, t, u, w, y, z, ź, ż;b) wielkie (majuskuły) – A, Ą, B, C, Ć, D, E, Ę, F, G, H, I, J, K, L, Ł, M, N, Ń, O, Ó, P, R, S, Ś, T, U, W, Y, Z, Ź, Ż.Pisownię małą lub wielką literą regulują zasady ortograficzne.Litery dodatkoweLitery dodatkowe – występują tylko w wyrazach zapożyczonych, które zachowały oryginalną formę zapisu. Pochodzą z języka łacińskiego i nie są zaliczane do alfabetu polskiego, jednak są niekiedy używane. Są to litery q, v, x. 
Zaleca się, aby zawsze używać liter polskiego alfabetu i nie wstawiać na siłę liter q, v, x. Na przykład w Polsce występuje imię Aleks, a nie Alex, Ksawery, a nie Xawery. Są jednak pewne wyrazy, które przyjęły już się w formie oryginalnej i nie zmieniamy ich pisowni. Przykłady: „VAT”, „quasi”, „TV”, „quiz”, „Samung Galaxy”, „aquapark”, „Order Virtuti Militari”, „vlog”, „HIV”, „Xenia”, „Z Archiwum X”, „taxi”. Znaki diaktryczneZnaki diakrytyczne – to znaki graficzne pisma umieszczane nad, pod, obok lub nawet wewnątrz litery, zmieniające sposób jej odczytu i tworzące przez to nową literę. Potocznie nazywane są „ogonkami” i „kreskami”. W języku polskim wyróżniamy dziewięć liter ze znakami diaktrycznymi: ą, ć, ę, ł, ń, ó, ś, ź, ż.
Warto podkreślić, że w takiej formie występują one tylko w naszym języku. Obecnie toczy się spór o to, czy literę „ł” należy zaliczać do tej grupy, czy po prostu do alfabetu głównego.
Rys historyczny
Starożytni Egipcjanie nie znali liter. Posługiwali się hieroglifami (słowo to oznacza „święte znaki”), które były obrazkami przedstawiającymi dane słowo. Pisma piktograficznego, czyli obrazkowego, używali też Majowie i Aztekowie. Jak więc powstały litery? Nazwa „alfabet” pochodzi od greckich liter – „alfa” i „beta”. Początki alfabetu sięgają czasów Fenicjan, których pismo składało się z 22 znaków, bez samogłosek, zapisywanych od prawej do lewej strony (czyli odwrotnie niż u nas). Fenicjanie nie są jednak uważani za twórców alfabetu, gdyż za najstarszy system alfabetyczny uznaje się pismo protokananejskie powstałe około 1700 roku przed naszą erą. W kolejnych latach alfabet przejęli Grecy, a następnie Rzymianie, wielokrotnie modyfikując go. Początkowo alfabet rzymski (czyli łaciński) liczył 21 znaków, jednak z czasem ewaluował do ostatecznego kształtu (a, b, c, d, e, f, g, h, i, j, k, l, m, n, o, p, r, s, t, u, v, w, x, y.). Największe zasługi w rozpowszechnieniu liter alfabetu w Europie ma Kościół katolicki. Wraz ze chrztem Polski w roku 996 unormował się też polski alfabet. Powstał on w wyniku modyfikacji alfabetu łacińskiego. Polski druk zachował pismo gotyckie do XVII wieku, w odmianie zwanej „szwabachą”.

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!