Interpretacja porównawcza – Jak napisać

Czym jest interpretacja porównawcza?Interpretacja porównawcza to, jak sama nazwa wskazuje, po prostu porównanie. Należy zestawić ze sobą dwa teksty i ocenić, co jest w nich podobnego lub jakie kwestie je różnią.  Wskazówki1) Po pierwsze – przygotuj odpowiedni pomysł na tekst. Skup się na tym, czy autorowi polecenia na pewno chodzi o interpretację porównawczą, czy tylko tobie tak się wydaje. Jeśli w poleceniu jest to wyraźnie zaznaczone, możesz zacząć obmyślać scenariusz wypracowania. 2) Zastanów się nad tym, co łączy przytoczone w zadaniu dwa utwory. Czy jest to może wspólny autor? A może ten sam okres powstania utworów? Czy w tekście jest poruszane to samo zjawisko historyczne? 3) Rozważ, czy autorzy tekstów mogli się znać. Może należeli do jednego towarzystwa literackiego, a może byli sobie zupełnie obcy i ze względu na lata życia nie mieli szans się spotkać? 4) Analiza i interpretacja dzieła literackiego stanowią zespół zabiegów, które prowadzą do dogłębnego poznania utworu. Kwestii do porównania jest dużo. Na początku dobrze jest zacząć od analizy utworów. Trzeba skupić się na podstawowych kwestiach, którymi są:- przynależność gatunkowa- cechy stylu- kompozycja dzieła i jego funkcja.Przynależność gatunkowaUstal, do jakiego gatunku literackiego należą teksty, które trzeba porównać. Może oba są wierszami? Może jednak zdarzyć się tak, że oba teksty będą należeć do innego gatunku. Może być nawet ciekawiej i w zadaniu zostaniesz poproszony o porównanie książki i filmu. Zastanów się, co może łączyć lub dzielić oba utwory? Czy jest to gatunek literacki?Cechy styluKolejny punkt to cechy stylu. Jest to poniekąd związane z poprzednim punktem. Przeczytaj oba teksty i dokonaj analizy stylu utworów. a) Jakim językiem są napisane? Czy są to utwory napisane stylem naukowym, a może jest to styl potoczny? b) W jaki sposób osoba mówiąca odnosi się do czytelnika? c) Jakich słów używa autor? Może są to metafory, teksty pełne porównań? d) Czy jest to język artystyczny? A może są pisane gwarą, charakterystyczną dla epoki albo miejsca pochodzenia twórcy? e) Jakie środki stylistyczne zostały użyte w tekście? Czy jest dużo epitetów, apostrof, personifikacji? f) Zanotuj wszystko, co ci przyjdzie do głowy, i skup się na kolejnym punkcie.Kompozycja dzieła i jego funkcjaAnalizując utwór, zwróć uwagę na to, czy tekst jest dzielony na zwrotki, czy pisany jest tekstem ciągłym. a) Jaką funkcję mają pełnić zwrotki, jeśli takowe są? b) Czy są akapity, apostrofy, epifory? Spostrzegawczość to twoja mocna strona i twój atut. Wszystko, co zauważysz w tekście, może mieć duże znaczenie. Przeprowadzenie właściwej analizy tekstu i jego kompozycji jest kluczowe dla dalszego zadania. Masz już podstawy, które musisz opisać, i otwartą drogę do analizy samego tekstu pisanego.5) Teraz przeczytaj jeszcze raz polecenia zadania. Musisz dokonać interpretacji porównawczej, ale czy jest podany przedmiot tego porównania? W wielu przypadkach taki przedmiot narzucony jest z góry w poleceniu. Jest to wtedy duże ułatwienie. Może być nim na przykład główny bohater albo użyty motyw literacki. Jest to bardzo ważne, by przedmiot porównania, na którym się skupimy, był zgodny z poleceniem. Dokonanie samej analizy, jednak nie na temat, nie będzie działało na naszą korzyść, a zadanie może zostać niezaliczone przez egzaminatora. Tego przecież nie chcemy.6) Następny krok to skupienie się na tekście. Przeczytaj oba utwory jeszcze raz z pełnym zrozumieniem i uwagą i… pisz.7) Skup się na razie na rzeczach pobocznych, lecz bardzo ważnych dla samej analizy. Dlatego porównaj daty i okoliczności powstania dzieł. – Może powstały w tej samej epoce, a może wręcz przeciwnie, dzielą je na przykład dwa wieki? – Weź pod uwagę kontekst historyczny. Jakie wydarzenia historyczne miały miejsce w tym czasie, kiedy powstawały utwory? Może to była II wojna światowa, a może wyprawy krzyżowe? Czy teksty traktują o tych wydarzeniach historycznych? I jak w tym wszystkim odnajduje się dana lektura? – Czy akcja dzieje się w ramach danego wydarzenia czy całkiem obok? – Może tekst przedstawia pewne sytuacje, znane nam z historii Polski albo świata? 8) Przyda się tutaj wiedza ogólna z wszystkich dziedzin życia i nauki. Często poeci czy pisarze używają takich metafor, że potrzeba nie lada umiejętności, aby prawidłowo odczytać, co autor miał na myśli. Jednak nikt nie powiedział, że będzie łatwo. Do prawidłowego odczytania tekstu często potrzeba wiedzy pozaliterackiej.9) Następnie skup się na tym, kim są bohaterowie utworów. – Czy jest to podmiot liryczny, czy jest on jednak postacią całkiem oddzielną od głównego bohatera? –  Czy występuje tam więcej postaci? Jeśli tak, to jakie funkcje one pełnią? – Jeśli da się to odczytać z tekstu to napisz, jakie cechy charakteru posiadają bohaterowie. Może bohaterowie są postaciami krystalicznie dobrymi, a może jednak bohaterami czarnymi? – Z czego może wynikać ich dobroć albo zło? Może bohater to powstaniec warszawski, a może kat z Auschwitz? – Być może bohaterowie to całkiem przeciwstawne dwie postacie, które reprezentują całkiem inną postawę? W interpretacji porównawczej należy zawrzeć wszystkie te informacje, które są istotne dla porównania. Bohater to kluczowa sprawa, na której musimy się skupić. Przeoczenie ważnych cech i postaw poskutkuje nieprawidłową interpretacją tekstu. Musimy wiedzieć, czym powodowali się bohaterowie, postępując w określony sposób.10) Są jednak pewne kwestie, zarówno po stronie podobieństw, jak i różnic, które występują dosyć często i mogą być małą podpowiedzią dla autora interpretacji porównawczej. Skupmy się więc na tym, jakie mogą być najczęstsze podobieństwa utworów. Są to:  a) temat – jeśli dostajemy do porównania dwa teksty, bardzo często zdarza się tak, że ich tematy są zbieżne – np. polecenie może brzmieć „Porównaj postać matki w książkach „Granica” Zofii Nałkowskiej i „Przedwiośnie” Stefana Żeromskiego”. To duże ułatwienie dla ucznia, ponieważ przedmiot porównania został określony w