Bursztynowy ptaszek – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja

O autorze
Tadeusz Różewicz urodził się 9 października 1921 roku w Radomsku, a zmarł 24 kwietnia we Wrocławiu. Były synem Władysława i Stefanii Marii z domu Gelbardów. Jeden z najwszechstronniejszych polskich poetów i kontynuator awangardy, dramatopisarz, prozaik, eseista, satyryk, scenarzysta filmowy, tłumacz prozy węgierskie. W czasie okupacji pracując fizycznie, ukończył tajny kurs szkoły podchorążych. Walczył w oddziałach Armii Krajowej, nosząc pseudonim Satyr, a także współpracował z prasą konspiracyjną. Ukończył historię sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Był aktywnym działaczem na rzecz sztuki. Tadeusz Różewicz był wielokrotnie odznaczany i nagradzany, a także wielokrotnie wymieniano jego nazwisko jako kandydata do Nagrody Nobla
Przykładowe utwory to:
– Zbiory opowiadań – Opadły liście z drzew Te kwiaty, Flagi,
– Zbiory wierszy i poematy – Echa leśne, Twarz, Równania,
– Dramaty – Kartoteka, Rajski ogródek,
– Scenariusze – Trzy kobiety, Samotność we dwoje.

Geneza
Wiersz powstał po wojnie, około 1948 roku. Inspiracją do napisania wiersza Bursztynowy ptaszek były własne przeżycia. W nim przedstawia, przemijające ludzkie życia na tle obrazu jesieni, które zostało podzielone na trzy etapy: dzieciństwo – młodość, dorosłość i starość. W utworze możemy doszukiwać się podobieństw poezji tyrtejskiej – patriotycznej z epoki romantyzmu, gdzie naród rozliczał się z przeszłością. Podobieństwo obserwujemy z utworami Grób Agamemnona Juliusza Słowackiego, Dziady cz. III Adama Mickiewicza lub Hymn o zachodzie słońca Juliusza Słowackiego.

Analiza
Wiersz Bursztynowy ptaszek to poezja, która została napisana prostym, zwięzłym językiem. Podmiot liryczny przedstawiony zostaje jako liryka pośrednia. Można przypuszczać, że jest to osoba, która bardzo kocha swoją ojczyznę i jest gotowa za nią umrzeć. Utwór ma regularną budowę. Wiersz składa się z trzech strof. Każda zwrotka ma pięć wersów i różną liczbę sylab. To wiersz biały, czyli nie ma w nim rymów. Wiersz jest ubogi w środki poetyckie oraz nie ma znaków interpunkcyjnych. W utworze możemy wyróżnić następujące środki stylistyczne:
– epitety – ptaszek bursztynowy, przejrzysty, ptaszek rubinowy, świetlisty, ptaszek lazurowy,
kroplę złota, kroplę krwi, kro¬pla desz¬czu spa¬da.
– anafory – jesień, ptaszek,
– metafory – ptaszek bursztynowy przejrzysty, nosi kroplę złota, ptaszek rubinowy świetlisty, nosi kroplę krwi,
– ożywienie – nosi kroplę złota, nosi kroplę krwi, kropla deszczu spada.

Interpretacja
Jesień to pora, która kojarzy się z przemijaniem, wspomnieniami i upływem czasu. Nasz poeta analizuje swoje życie dzielące je na trzy etapy. Siebie przedstawia jako ptaszka. W pierwszej zwrotce poznajemy małego, bawiącego się bursztynowego ptaszka. Jest on czysty jak złoto, nieskalany i niewinny. Fruwa sobie beztrosko pośród złotych liści w piękny pogodny dzień. Cieszy się każdą mile spędzoną chwilą. Pełen werwy i zapału mając przed sobą całe życie (nosi kro¬plę zło-ta). Ten obraz poecie kojarzy się z okresem dzieciństwa i młodości. To czas, kiedy jako młody człowiek był przepełniony dobrocią i niewinnością. Miał ogromy młodzieńczy zapał i wielka chęć działania. Jego głowę pełna była pomysłów, aby zmienić świat. Te cechy przypominają ideały epoki romantyzmu.
W drugiej strofie ukazany jest kolejny etap życia ptaszka. To jest okres rubinowy. Zmienia się nie tylko pogoda i nastrój, ale także kolor liści. Kolor ten kojarzony jest z dorosłością i świadomością. Ten obraz ptaszka poecie przypomina, że jest ukształtowanym, doświadczonym mężczyzną. Wie jak smakuje dorosłe życie. Nie jest one usłane samymi różami. Potrafi dostarczyć również cierpienie, niepewność i obaw o dalsze życie. To koniec poukładanej rzeczywistości. To czas walki, która wymagała heroizmu, poświęcenia, a także ofiar o czym świadcz motyw krwi (nosi kro¬plę krwi).
W ostatniej zwrotce poznajemy trzeci etap życia lazurowego ptaszka. To ostatni okres w doczesnym życiu człowieka, czyli starości, która kończy się zawsze śmiercią. Lazurowy kolor kojarzy się poecie z pięknym niebem, do którego każdy z nas pragnie trafić, aby zostać zbawionym. Poeta nie chce odejść niezauważony i zapomniany. Chce aby jego czyny, przelaną krew i walkę za wolną, niepodległą Polskę pamiętały inne pokolenie. Pragnie, aby ktoś zapłakał, gdy go już śmierć zabierze. Ma nadzieje, że nie będą płakać po nim tylko spadające z nieba krople deszczu.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!