Nawias – opis, zasady użycia

1) Definicja:Nawias to znak interpunkcyjny, a także znak pisarski, który używany jest parzyście – to znaczy, że każdy otwarty nawias musi zostać zamknięty.  Nadużywanie nawiasów nie jest wskazane. Podobną funkcje pełnią przecinki, średniki i myślniki. Nawias ma jednak najsilniejszy charakter od wymienionych przed chwilą znaków.2) Użycie nawiasu:Nawiasu użyjemy, aby: – wydzielić jakiś wyraz, tekst, liczbę bądź całe zdania o charakterze pobocznym; – zaakcentować coś mniej istotnego, drugoplanowego w stosunku do tekstu go poprzedzającego;  – uzupełnić naszą wypowiedź o drobniejsze szczegóły; – ustalić kolejność działań – w matematyce.3) Rodzaje nawiasu:W języku polskim wyróżniamy pięć typów nawiasów, ale to nawias okrągły jest najpowszechniejszy i najczęściej spotykany.- nawias okrągły (…) – podstawowy typ, mający przeznaczenie ogólne;- nawias kwadratowy […] – służy do wyznaczania wewnętrznych cytatów, fragmentów pominiętych, komentarzy, tłumaczenia lub do zapisu fonetycznego. W pracach o charakterze naukowym umieszcza się w nawiasach kwadratowych odwołanie do źródła cytatu oraz wyjaśnienia niepochodzące od autora tekstu;- nawias klamrowy {…} – używany głównie w specjalistycznych tekstach, na przykład w słowniku. Niekiedy używany również do zaznaczenia ingerencji edytorskich – usunięcia fragmentu tekstu;- nawias ostrokątny <...> – jeszcze rzadziej spotykany niż nawias klamrowy. Używany na przykład w słowniku, gdzie umieszcza się w nim wskazówki etymologiczne.- nawias prosty // – obecnie dość archaiczny, gdyż jest to nawias, którego używano podczas pisania na starszych maszynach do pisania, które nie posiadały nawiasów okrągłych.4) Zasady stosowania:- ilość – nadmiar nawiasów (jeśli nie jest to tekst specjalistyczny czy naukowy) jest niewskazany. Umieszczanie bezpośrednio obok siebie nawiasów okrągłych – (tekst tekst) (tekst tekst tekst tekst), (tekst tekst tekst) – jest niewskazane. – hierarchia – jeśli w tekście musimy zastosować nawias wewnątrz innego nawiasu, zewnętrzny zawsze będzie nawias kwadratowy, gdyż stoi on wyżej w hierarchii niż okrągły.      Np.: [tekst tekst tekst (tekst tekst tekst) tekst tekst]                                                                   .- zapis: a) tekst znajdujący się w nawiasie umieszczamy bezpośrednio za członem i przed członem nawiasu, czyli bez odstępu (spacji) pomiędzy nawiasem lewym i prawym a owym tekstem:
(tekst tekst tekst tekst) – poprawnie
( tekst tekst tekst tekst) – niepoprawnie
(tekst tekst tekst tekst ) – niepoprawnie
( tekst tekst tekst tekst ) – niepoprawnieb) przy nawiasach obowiązuje taka sama interpunkcja, jak w innych zdaniach.Jeśli zdanie poprzedzające zakończone jest wielokropkiem, wykrzyknikiem lub znakiem zapytania, tekst w nawiasie zaczynamy od wielkiej litery. Kropkę kończącą zdanie ujęte w nawiasie umieszczamy poza nim.
Nie najlepiej się czuję… (Chyba się przeziębiłam).
Niedługo święta! (Bożonarodzeniowe oczywiście).
Przyniesiesz mi ten sok? (Ile będę jeszcze czekać).ALE – jeśli znak zapytania dotyczy bezpośrednio zdania zawartego w nawiasie, zapisujemy to w taki sposób:
Rozmawiałam z Piotrkiem we wtorek (a może to była środa?).Jeśli zdanie poprzedzające posiada kropkę