Pieśń świętojańska o Sobótce (fragmenty) – Jan Kochanowski – Analiza i interpretacja

"; � na to, że na wsi jest również czas na odpoczynek w gronie bliskich i przyjaciół, na co wskazuje użycie liczby mnogiej. Posłużenie się motywem komina wzbudza w czytelniku poczucie bezpieczeństwa, ciepła, wspólnoty. Wśród rozrywek wiejskich wspomina podmiot liryczny między innymi: śpiewanie pieśni, zabawę w zagadki czy wymyślne tańce, jak cenar czy goniony. Cenar to nazwa żywego, skocznego tańca, pochodzącego z Niemiec. Goniony to również szybki, skoczny taniec ludowy, podobny do krakowiaka.Podmiot liryczny, którym jest najprawdopodobniej mieszkaniec wsi, wskazuje również na to, że przyroda dostarcza człowiekowi pożywienia: las – zwierzynę, a rzeka – ryby. Oprócz tych dóbr osoba mówiąca wskazuje jeszcze na doznania estetyczne, jak śpiew ptaków, radosne zabawy zwierząt czy dźwięki wydawane przez piszczałkę. Wprowadzenie bohatera-pasterza oraz spokojne, wyidealizowane życie na wsi to nawiązanie do gatunku literackiego, jakim jest sielanka. Podmiot liryczny wspomina też o wesoło skaczących faunach leśnych, opiekunach rolników i pasterzy. To odwołanie do motywu fauna, pół-człowieka, pół-kozła, jest charakterystyczne dla epoki renesansu.
W wierszu podmiot liryczny nie zapomina również o gospodyni, będącej podporą i pomocą męża. Ona właśnie dba o wieczerzę (kolację), którą przygotuje z darów natury, z plonów, które wydała ziemia. Posiłek jest więc tym smaczniejszy, że zdrowy i przygotowany z produktów samodzielnie i ekologicznie wyhodowanych. Gospodyni dogląda również bydła, przelicza je i doi.
Rodzina ukazana w wierszu składa się z kilku pokoleń. Młodzi słuchają starszych, uczą się od nich skromności, cnotliwego życia, okazując im jednocześnie szacunek.
Słowa zawarte w ostatniej zwrotce są jak gdyby odpowiedzią na pytania postawione w strofie pierwszej. Podmiot liryczny stwierdza, że minąłby cały dzień, aby mógł wyliczyć wszystkie wygody i korzyści wynikające z życia na wsi.
Wieś ukazana w pieśni „Panny XII” przypomina arkadię, fikcyjną krainę wiecznej szczęśliwości, ładu, spokoju, miejsce pozbawione trosk i cierpień. Podmiot liryczny nie dostrzega w wiejskim życiu żadnych negatywnych aspektów, nie zauważa niczego, co mogłoby zakłócić szczęście, poczucie bezpieczeństwa i spokój gospodarza i jego rodziny.
Pieśń „Panny XII” składa się z piętnastu czterowersowych strof. Każdy wers pisany jest ośmiozgłoskowcem. Występują rymy dokładne, parzyste, na przykład: „gospodyni – czyni, liczy – ryczy”.
Wiersz jest przykładem pieśni, o czym świadczy stroficzna budowa, rytm związany z jednakową ilością sylab w wersach i stałym układzie rymów. Ponadto występują tu często powtórzenia.
Utwór jest przykładem wiersza sylabicznego, ponieważ ma regularną budowę a wersy zawierają taką samą liczbę sylab (osiem), zdanie natomiast nie kończy się w obrębie wersu. Poza tym występuje stały akcent w zakończeniu wersów.