Biernik
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
BIERNIK
Na początek przypomnę Wam podstawowe informacje dotyczące deklinacji.
Deklinacja – tłumaczenie łacińskiego słowa „declinare” oznaczającego „odmieniać”; odmiana przez liczby i przypadki, której dokonujemy każdego dnia.
Przez deklinację odmieniają się:
– rzeczowniki – odpowiadają na pytania: Kto? Co?; nazywają między innymi rzeczy, miejsca, organizmy, osoby, rośliny, zwierzęta, zjawiska, pojęcia, czynności; w zdaniu przede wszystkim pełnią funkcję podmiotu (przykład: dom);
– przymiotniki – odpowiadają na pytania: Jaka? Jaki? Jakie?; określają między innymi cechy istot żywych, zjawisk, rzeczy, stanów, pojęć; w zdaniu przede wszystkim pełnią funkcję podrzędną wobec rzeczownika (przykład: długi);
– liczebniki – odpowiadają na pytania Ile? Który? Który z kolei?; określają między innymi cechy ilość, liczbę, liczebność, kolejność, wielokrotność; w zdaniu przede wszystkim pełnią funkcję przydawki (przykład: piąty);
– imiesłowy przymiotnikowe – forma czasownika połączonego z rzeczownikiem; odpowiadają na pytania: Jaki? Jaka? Jakie?; w zdaniu zazwyczaj pełnią funkcję przydawki; wyróżniamy dwa rodzaje:
– czynne – określają osoby, przedmioty, które wykonują dane czynności lub są w jakimś stanie (przykład: malująca);
– bierne – określają osoby, przedmioty czyjejś czynności (przykład: malowana);
– zaimki przymiotne – zastępują rzeczownik; odpowiadają na pytania: Jaki? Jaka? Jakie? Który? Która? Które? Czyj? Czyja? Czyje? (przykład: twój);
– zaimki rzeczowne – zastępują przymiotnik; odpowiadają na pytania: Kto? Co? (przykład: ty).
Teraz przypomnę Wam coś o każdym z przypadków, aby upewnić się, że wszystko pamiętacie, a dodatkowo utrwalić tę wiedzę.
W języku polskim wyróżniamy siedem przypadków:
1 przypadek deklinacji – Mianownik – tłumaczenie łacińskiego słowa „nominativus”; odpowiada na pytania: Kto? Co?; to właśnie w tym przypadku występuje w większości przypadkach forma słownikowa;
2 przypadek deklinacji – Dopełniacz – tłumaczenie łacińskiego słowa „genetivus”; odpowiada na pytania: Kogo? Czego?; zazwyczaj używany jest w przeczeniach lub w relacjach przynależności;
3 przypadek deklinacji – Celownik – tłumaczenie łacińskiego słowa „dativus”; odpowiada na pytania: Komu? Czemu?; jest używany do oznaczania celu pożytku bądź szkody; w zdaniu pełni funkcji dopełnienia dalszego;
4 przypadek deklinacji – Biernik – tłumaczenie łacińskiego słowa „accusativus”; odpowiada na pytania: Kogo? Co?; rzeczowniki i zaimki osobowe odmienione przez biernik w zdaniu pełnią funkcję dopełnienia bliższego, a przymiotniki funkcję przydawki;
5 przypadek deklinacji – Narzędnik – tłumaczenie łacińskiego słowa „instrumentalis”; odpowiada na pytania: Z kim? Z czym?; przede wszystkim określa narzędzia, środki transportu lub służy do wskazywania, czym się interesujemy bądź kim jesteśmy;
6 przypadek deklinacji – Miejscownik – tłumaczenie łacińskiego słowa „locativus”; odpowiada na pytania: O kim? O Czym?; służy do opisu miejsca;
7 przypadek deklinacji – Wołacz – tłumaczenie łacińskiego słowa „vocativus”; jako jedyny z przypadków nie ma pytania; w dzisiejszych czasach zazwyczaj jest wypierany przez mianownik
Ze statystyk wynika, iż najczęściej używanym przypadkiem jest mianownik, zaś najrzadziej celownik i wołacz.
Przykładowe słowa odmienione przez wszystkie przypadki
1) przypadek – liczba pojedyncza – liczba mnoga
Mianownik- ten – ci
Dopełniacz – tego – tych
Celownik – temu – tym
Biernik – ten – tych
Narzędnik – z tym – z tymi
Miejscownik – o tym – o tych
Wołacz – ten – ci
2) przypadek – liczba pojedyncza – liczba mnoga
Mianownik- piękny – piękni
Dopełniacz – pięknego – pięknych
Celownik – pięknemu – pięknym
Biernik – pięknego – pięknych
Narzędnik – z pięknym – z pięknymi
Miejscownik – o pięknym – o pięknych
Wołacz – piękny – piękni
3) przypadek – liczba pojedyncza – liczba mnoga
Mianownik- dziennikarz – dziennikarze
Dopełniacz – dziennikarza – dziennikarzy
Celownik – dziennikarzowi – dziennikarzom
Biernik – dziennikarza –dziennikarzy
Narzędnik – z dziennikarzem – z dziennikarzami
Miejscownik – o dziennikarzu – o dziennikarzach
Wołacz – dziennikarzu – dziennikarze
4) przypadek – liczba pojedyncza – liczba mnoga
Mianownik- komputer – komputery
Dopełniacz – komputera –komputerów
Celownik – komputerowi – komputerom
Biernik – komputer – komputery
Narzędnik – z komputerem – z komputerami
Miejscownik – o komputerze – o komputerach
Wołacz – komputerze – komputery
Teraz przejdźmy do opisania bardziej szczegółowo biernika.
Końcówki w bierniku (oczywiście pamiętajcie, że istnieje kilka wyjątków, które niestety nie mają żadnej zasady):
Liczba pojedyncza:
– rodzaj męski:
Żywotny (istoty żywe) – sufiks -a (przykład: Widzę dziennikarza.) (wyjątek np.: tatę);
Nieżywotny (obiekty) – sufiks zero (przykład: Widzę telefon.);
– rodzaj żeński – sufiks -ę (przykład: Widzę kobietę.);
– rodzaj nijaki – sufiks zero (przykład: Widzę słońce.);
Liczba mnoga:
– rodzaj męskoosobowy – sufiks -y (przykład: Widzę telefony.);
– rodzaj niemęskoosobowy – sufiks zero (przykład: Widzę kobiety.);
Przymiotniki:
– opisujące rodzaj męski:
– żywotny – sufiks -ego (przykład: Widzę ładnego chłopca.);
– nieżywotny – sufiks zero (przykład: Widzę duży koc.);
– opisujące rodzaj żeński -ą (przykład: Widzę piękną kobietę.);
– opisujące rodzaj nijaki – sufiks zero (przykład: Widzę jasne słońce.);
– opisujące rodzaj męskoosobowy – sufiks -e (przykład: Widzę drogie telefony.);
– opisujące rodzaj niemęskoosobowy – sufiks zero (przykład: Widzę wysokie kobiety.).
Czasownik zawsze łączy się bezpośrednio z czasownikiem albo za pomocą przyimka.
Przykładowe przyimki, z którymi łączy się biernik:
– występuje zawsze z przyimkiem przez, przykład:
– przy innych przyimkach wybór przypadka zależy od znaczenia, na przykład:
– po (przykład: Poszłam po zakupy do supermarketu.)
– nad (przykład: W te wakacje jadę nad morze.)
– w (przykład: Często gram w piłkę ręczną.)
– pod (przykład: Dzisiaj rano zajrzałam pod poduszkę.)
– na (przykład: Czekam pod sklepem na moją mamę już dwadzieścia minut.)
A oto przykładowe zdania z czasownikiem, który łączy się bezpośrednio z biernikiem:
– Wczoraj widziałam tego psa biegającego w parku.
– Uwielbiam książki o fantastycznych przygodach niezwykłych bohaterów.
– Helenka dzisiaj przytuliła Pawła.
– Lubię czekoladę o smaku truskawkowym.
– Dzisiaj kupiłam komputer, o którym marzyłam już od dawna.
– Słyszę muzykę dobiegającą z twojego pokoju.
– Ostatni raz widziałam Anastazję dwa lata temu.
– Kocham lekcje matematyki, za to nie lubię lekcji historii.
– Bardzo często razem z Anną oglądam mecz w telewizji.
– Piszę listy do mojej koleżanki z Londynu.
BIERNIK A CZASOWNIK
Większość czasowników łączy się z biernikiem, ale oczywiście występuje też spora grupa, która ma rząd dopełniaczowy.
Przykłady (z tymi czasownikami nigdy nie będzie występował biernik):
– używam młotka, a nie młotek;
– słucham muzyki, a nie muzykę;
– brakuje gotówki, a nie gotówkę;
– potrzebuję odpoczynku, a nie odpoczynek;
– przestrzegam prawa, a nie prawo;
– szukam książki, a nie książkę;
– ustąpić miejsca, a nie miejsce;
– unikam kłopotów, a nie kłopoty.
Trzeba więc uważać na niektóre czasowniki, ponieważ po nich nigdy nie użyjemy biernika.
Na początek zawsze przed napisaniem zdania bądź powiedzenia należy zastanowić się nad użyciem słowa w poprawnym przypadku. Potem dzięki ćwicz
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!