Błędy typograficzne
W tym tekście zajmiemy się błędami typograficznymi, jak w ogóle scharakteryzujemy określenie typograficzne.
Typografia z definicji jest to układ graficzny tekstu, jego czcionka, elementy stylistyki czy użycia elementów graficznych (pauza, myślniki, cudzysłów itd.)
W dzisiejszych czasach, wyróżniamy dwie głównie błędy typograficzne w tekstach :
– błąd edycyjny, czyli najprościej, źle postawione przecinki, myślniki, odstępy od cudzysłowu, różnorodne czcionki w tekście itd.
– błąd w składni tekstu, najprościej, złe formatowanie tekstu, błędne użycie kropek, przecinków, czy innych środków stylistyki.
Zacznijmy od pierwszego i zarazem chyba najczęstszego błędu z jakimi dzisiaj w tekstach możemy się spotykać, czyli błędne stawianie interpunkcji, a konkretnie odstępy między nimi. Nie wiem szczerze mówiąc, czy to wynika z przyzwyczajenia do kilkania spacji, czy po prostu uważamy, że tak jest estetyczniej, na pewno jednak jest to błędne. Napiszmy teraz losowe zdanie z każdym możliwym błędem związanym z odstępem od znaku interpunkcji.
Czytałem ostatnio ” Pana Tadeusza ” , i była to książka która wbiła mnie w fotel .
Jeden krótki wyraz a mamy zastosowanie aż 4 błędów stylistycznych które są w gronie będą typograficznych, poprawnie zdanie powinno wyglądać następująco :
Czytałem ostatnio „Pana Tadeusza”, i była to książka która wbiła mnie w fotel.
I tyle, żadnej przesadnej filozofii i religii, a jestem przekonany, że minimum 30% osób, które dostałoby taki tekst do napisania, zrobiłoby minimum jeden błąd związany z błędnym postawieniem znaku interpunkcji.
Drugim najczęściej spotykanym błędem jest źle używany cudzysłów, definicja jego jest banalna, stosujemy go kiedy cytuje wypowiedź kogoś innego lub kiedy podajemy tytuł jakieś książki, dzieła itd.
Zasada jego użycia jest jeszcze prostsza, żadnych spacji przed i po wyrażeniu, do którego tego znaku musieliśmy użyć. „Pan Tadeusz” „Potop” „Pan jest zerem panie Ziobro” jak widzicie w każdym przypadku nie ma żadnego odstępu ani przed, ani po wypowiedzi, to jest prawidłowo użyty cudzysłów, nieprawidłowo użyty będzie w taki sposób ” Dzięki tym transmisjom, żyliśmy życiem zastępczym, był powodem ogromnej zbiorowej radości . ” Mamy błąd? Mamy, cudzysłów ani nie otwiera się stykając z wypowiedzą, ani się nie zamyka, w dodatku jeszcze mamy błąd z odstępem od kropki zarówno w wypowiedzi jak i od cudzysłowu. To kolejny błąd.
Zwracajmy więc na to uwagę bardzo proszę, bo to naprawdę nie są Himalaje znajomości użycia środków stylistycznych a wiele tekstów traci na jakimkolwiek znaczeniu tylko dlatego, że nie potrafiliśmy zadbać o poprawne rozmieszczenie cudzysłowu.
Kolejny problem, ale to już stricte pod konkretne teksty, książki itd. to kreseczki, myślniki czy jak kto woli to nazywać, wyróżniamy kilka form.
Pauza (—) inaczej myślnik, najczęściej myślimy go z pół pauzą, proszę wybaczyć mi taką pisownię pauzy, niestety smartfon nie posiada u mnie tak długiej kreski xD. Najczęściej służy do użycia w dialogach tudzież jako znak przestankowy w wypowiedzi np. Tak odwiedzę cię — powiedział Andrzej — będę około 20. Używamy go kiedy w trakcie wypowiedzi tak jak tu pojawia się zwrot od narratora, to właśnie nazywamy przestankiem i w takiej sytuacji użyłem myślnika czyli pauzy.
Mamy jeszcze coś takiego jak dywiz (-) czyli inaczej łącznik, formą dużo częściej stosowana, i jak sama nazwa mówi służy do łączenia członów, blednie jest jednak używany jako myślnik i to jest najczęściej stosowany błąd krótki przykład błędy stosowania łącznika jako myślnika.
1. Pójdę dzisiaj na kolację z żoną, zagramy w piłkę kiedy indziej – powiedział Darek i udał się do domu. – to jest błędne użycie, bo użyliśmy dywiza, czyli jakbyśmy połączyli to w jedno, a mamy zarówno bohatera jak i narrację. Tak nie możemy.
2. Pójdę dzisiaj na kolację z żoną, zagramy w piłkę kiedy indziej — powiedział Darek i udał się do domu. I ta forma jest poprawna, ponieważ użyliśmy pauzy czyli tego myślnika który służy jako odłączenie jednej wypowiedzi od drugiej. To nic skomplikowanego, trzeba tylko wiedzieć, kiedy w tekście używamy mowy więcej niż jednej osoby.
Łącznika używamy w wielu innych przypadkach, chociażby na poczcie, kiedy wpisujemy kod pocztowy, to co używamy? Łącznika, nie myślnika, ponieważ łączy on kod, a nie oddziela, a jeżeli użyjemy myślnika to zadziałamy tak jakbyśmy chcieli użyć pauzy. Więc to byłoby złe.
Łącznik będzie w tekście używany także kiedy chcemy połączyć dwa zwroty w jeden i pozawala nam na to właśnie zasada pisowni łączników, w postaci przymiotnika, biało-czerwony, blado-niebieski, sino-koperkowy-róż, to wszystko będzie jednym zwrotem, ale łączonym owym dywizem gdyż tylko taka formuła będzie poprawna.
Na końcu zostawiłem błąd który przypada najrzadziej, ale także może bardzo istotnie wpłynąć na odbierany tekst a więc :
Bękart – czym nazywamy tak środek w tekście? Odstęp od wersów, załóżmy, że piszemy jakiś krótki wierszyk, użyjmy celowo do niego bękarta, wierszyk będzie mieć 5 wersów :
Szła Ania przez miasto,
Chciała sobie zjeść tam ciasto,
Ale ciasta już nie było,
I energię jej rozmyło,
Więc udała się do domu.
Widzicie? Między drugim a trzecim wersem mamy zastosowanego bękarta, tak nie powinno to wyglądać i będzie to błędem typograficznym.
Chociaż lepiej będzie on widziany na tym przykładzie, oto pojedyncze zdanie napisane poprawnie i z użyciem bękarta.
Dzisiaj podczas 10 etapu wyścigu, doszło do bardzo poważnej kraksy.
Dzisiaj podczas 10 etapu wyścigu, doszło
do bardzo poważnej
kraksy.
Mamy człony oderwane od reszty zdania, co jak widzimy nie wygląda specjalnie estetycznie, potocznie mówimy, że mamy zachwianą „prostolinijność tekstu” chyba, że w łamaniu używamy zdjęć czy ramek no to może się zdarzyć, że inaczej tego zapisać się po prostu nie uda, dlatego będziemy zmuszeni tekst „zbękartowac” ale w każdym innym przypadku będziemy to odbierać jako błędy typograficzne, które bardzo źle są potem odbierane.
Najważniejsze w stylu typograficznym jest aby cały tekst zachować w jednym porządku, używajmy tej samej czcionki, starajmy się stosować jedną linię tekstu, nie łammy jej bękartami czy innym wdowami, używajmy myślnika wtedy kiedy chcemy wpleść wypowiedzi innej osoby, czy narratora, i łącznika, kiedy chcemy połączyć zwroty lub kiedy nie możemy zastosować pisowni bez jego użycia.
Trening czyni mistrza, ale jeżeli będziecie w stanie poprawnie analizować teksty, z czasem stosowanie poprawnej typografii nie będzie stanowić dla was żadnego problemu.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!