CH i H – zasady pisowni
Zamień czytanie na oglądanie!
i ucz się szybciej!
Pisownia ch i h od lat budzi mnóstwo pytań: „Kiedy ch, a kiedy h, kiedy mamy wyjątki, a jak odbierać to fonetycznie?”. Jeżeli chodzi o kwestie fonetyki, to od zawsze nie było żadnej różnicy, bo obie głoski były wymawiane tak samo, więc nie można było stosować takiej reguły jak chociażby przy rz i ż, kiedy (dawniej) r było głoską zmiękczoną. No dobrze, przejdźmy zatem do omówienia pokrótce zasad, kiedy będziemy pisać wyrazy przez ch. Mamy tu kilka dosyć prostych, acz istotnych reguł:
Kiedy w wyrazie z ch zachodzi wymiana na sz; mamy wiele wyrazów, które przechodzą właśnie takie odmiany:
blacha – blaszany, mech – meszek,groch – groszek.
Oczywiście nie byłby język polski sobą, gdyby nie stosował wyjątków od reguły; tutaj też ich kilka mieć będziemy, na przykład:
wataha-watasze2. Kiedy występuje po literze s; tutaj przykładów takich wyrazów możemy mnożyć bez końca: schody, schlebiać, pascha, schemat, schab. Oczywiście jak zwykle musimy wymienić wyjątek, który i tu się pojawi, po s będziemy pisać h, kiedy czytane one będzie jako sz:show, shadow, Shrek, shift.3. Pojawia się w jednej z następujących cząstek rozpoczynających wyrazy: chalko-, chiro-, chondro-, choreo-, chrono-, chryzo-. Przykłady: chalkozyn, chiromancja, chondromalacja, choreografia, chronologia, chryzoberyl. I tu zaskoczenie? Nie będziemy mieli od tego żadnego wyjątku, więc chociaż jedna zasada, która jasno mówi co z czym i nie będzie wyrzucać nam tu kłód pod nogi. Pojawia się na końcu wyrazu i w końcówkach -och, -ach, -ech. Tutaj wyjątkiem od reguły będzie używanie zapożyczeń w stosunku do źródła zapożyczenia (Utah, Allah). Wyrazów z końcówkami -ch mamy co niemiara; jeżeli są one pochodzenia polskiego bez żadnych zapożyczeń, zawsze będziemy pisać go przez ch:duch, mech, strach, zuch, buch, dwóch, ruch, puch, bach, gach, Koch, Zoch, loch, strzech, trzech, pech, węch.Tyle o pisowni ch; jak spostrzegliście, jest to mniej więcej tak proste, jak usmażenie placków ziemniaczanych, więc nic skomplikowanego. Najważniejsze, żebyście umiejętnie korzystali i pamiętali o wyjątkach, bo one bywają zdradliwe i nie zawsze mogą wskazywać, że coś jest nie tak, a jednak może być. Uważajmy, jeżeli już naprawdę nie mamy pewności, to zawsze zostaje ostateczna instancja, czyli zerknięcie do słownika ortograficznego.Pisownia wyrazów z h:Tutaj będzie trzeba wykazać się większą umiejętnością „lania wody”, bo tak naprawdę wyróżniamy tylko kilka zasad, kiedy pisownia h jest uzasadniona, oczywiście z wyłączeniem wyjątków pisowni ch.1. K
W tej chwili widzisz tylko 50% opracowania
by czytać dalej, podaj adres e-mail!Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!