Imiona – zasady pisowni i odmiany
Zasada pisowni imion:
Wielka litera
Piszemy wielką literą zarówno imię, jak i nazwisko, gdyż obie pełną funkcję nazwy własnej: Andrzej Duda, Maria Wąs, Ignacy Paderewski, Marcin Luter, Józef Stalin.
Wielką literą będziemy także pisać nazwy pospolite, które w najróżniejszych powieściach czy książkach pełnią funkcję imienia: Hrabia Monte Christo, Pułkownik Kwiatkowski, Doktor Dolittle itp.
Małą literą będziemy pisać imiona czy nazwiska tylko w przypadku, jeżeli będziemy je traktowali jako przymiotniki tzw. jakościowe (będą odpowiadać na pytanie – jaki?). Najczęściej będą one tworzone od nazw postaci np. rok chopinowski, porównanie homerowskie, język tolkienowski, muzyka beethovenowska, teoria kopernikowska. Myślę, że rozumiecie, zamieniamy po prostu w tym określeniu nazwę własną na przymiotnik w pytaniu – jaki? Tak, aby tworzyło to sformułowanie, które nie będzie odbierane jako nazwa własna.
Pisownia imion w języku polskim
Przyjmuje się, aby imiona, szczególnie jeżeli chodzi o imiona zapożyczone, zapisywać zgodnie z zasadami pisowni polskiej: Jessica – Dżesika, Roxana – Roksana, Victoria – Wiktoria, – Eugenie – Eugenia, Stefanie – Stefania. Itd.
W polskiej przestrzeni jest też zasada o spolszczeniu imion twórców, odkrywców, ważnych osobistości, które żyły i tworzyły przed wiekiem XX w. Gdyby funkcjonowały już w latach 1901-2000 takiej zasady nie musielibyśmy stosować, w tym wypadku jednak jest to wymagane i tak: Martin Luter będzie u nas Marcinem Lutrem, Alexander Puszkin będzie Aleksandrem. Tylko jest to zasada, ale ona nie musi być stosowana, chociażby przy Antonio Vivaldim, Thomasie Edisonie i wielu innych osobach. W przypadku osób współczesnych jak napisane jest wyżej, możemy stosować pisownię oryginalną, Martin Schmitt, John Travolta, Dominic Dale.
Odmiana imion polskich
Zasada mówi o tym, że imiona odmieniamy tak samo, jak wyrazy pospolite o podobnych końcówkach:
– Darek – garnek (Darek, Darka, Darka – garnek, garnka, garnka),
– Lucyna – cytryna (Lucyna, Lucyny, Lucynie – cytryna, cytryny, cytrynie)
Są tylko trzy imiona, które będą miały odmianę z końcówkami -on:
Bruno, Iwo, Hugo – Brunona, Iwona, Hugona, o Brunonie, o Iwonie, o Hugonie.
Ciekawostka: jedynym imieniem w polskiej nomenklaturze, które w ogóle nie będzie odmiennym jest Beatrycze.
W przypadku imion obcych będzie kilka trochę innych reguł:
1) Pierwsza mówi o tym, że imiona kobiece będą odmienne tylko w sytuacji, kiedy będą kończyć się na samogłoskę A:
– Anna – Anny – Annie
– Lolita – Lolity – Lolicie
– Carolina – Caroliny – Carolinie itd.
2) Pozostałe imiona niezależnie od brzmienia nie będą się odmieniały, gdyż fizycznie jest to niemożliwe.
3) W przypadku mężczyzn o odmianie będziemy mówić kiedy:
– imiona zakończone są na spółgłoskę która podlega odmianie:
Willian – Williana
Denis – Denisa
Abraham – Abrahama
Thomas – Thomasa itd.
– kiedy są zakończone na A:
Andrea – Andrei – Andreę
Aleksander – Aleksandra – Aleksandrowi
– i na O:
Mario – Maria – Marii
Diego – Diega – Diegu
Benito – Benita – Benicie
Ostatnim akcentem odmiany jest używanie apostrofu
Bardzo często używany tego środka wybiórczo tak naprawdę, kiedy uważamy to za słuszne. Pamiętać jednak musimy, że i na to jest konkretna reguła która mówi, iż najważniejszymi czynnikami, które mają na to wpływ, są pisownia i wymowa. Ogólną zasadę można sformułować w ten sposób: apostrof stosujemy w odmianie obcych imion i nazwisk, gdy kończące je głoski są w wymowie bezdźwięczne:
Henry – Henry’ego
Selby – Selby’ego
Analogicznie, jeśli nazwisko/imię obce kończy się głoską dźwięczną, wtedy nie stosujemy apostrofu.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!