Leksykalne środki stylistyczne
Leksykalne środki stylistyczne
Do leksykalnych środków stylistycznych zaliczamy słownictwo stylu potocznego jak i stylu artystycznego. Poniżej opisałam leksykalne środki stylistyczne wraz z przykładami:
hiperbola – środek stylistyczny, w którym jakaś osoba czy przedmiot w sposób świadomy jest opisywana w sposób wyolbrzymiony. Służyć to ma wprowadzeniu określonego nastroju, nacechowania postaci czy przedmiotu opisywanego z dużą dawką emocji. Poprzez hiperbolę możemy również zwiększyć znaczenie wyrazu bądź nadać negatywny wydźwięk. Przeciwieństwem hiperboli jest lilota. Przykładowa hiperbola: szatański pomiot – zamiast po prostu zły człowiek.
peryfraza – inaczej omówienie. Stosujemy ją, aby zastąpić nazwę określonego zjawiska, osoby czy przedmiotu jej opisem. Wzbogacamy również w ten sposób treść. Przykład z „Trenów” Kochanowskiego – możemy coś nazwać „snem żelaznym twardym nieprzespanym” zamiast po prostu śmiercią.
eufemizm – wyraz lun wyrażenie, które ma zastąpić inny wyraz, aby stał się on łagodniejszy. W ten sposób możemy nie łapać tabu i nazywać coś z jednej strony delikatniej, ale z drugiej nigdy nie uzyskamy takiego samego nacechowania, nigdy nie przekażemy tego wszystkiego co byśmy chcieli. Np. zamiast prostytutka możemy powiedzieć kobieta lekkich obyczajów, zamiast kraść to mieć lepkie ręce.
epitet – określa rzeczownik. Najczęściej występuje jako przymiotnik np. słodka babeczka, uroczy piesek, groźny wojownik, mały chłopiec. Możemy wyróżnić epitet stały (taki, który zawsze przypisywany jest do tego samego zjawiska). Ten rodzaj epitetu powstał już w antycznej greckiej poezji, np. „szybkonogi Achilles”. Wyróżniamy również epitet metaforyczny, w którym wyraz traci swoje dawne znaczenie i nabiera nowego.
archaizm – wyraz, wyrażenie, związek frazeologiczny, który wyszedł już z użycia. Są to po prostu przestarzałe wyrazy czy zwroty, których już nie używamy np. waćpan, inszy, mię, powała. Niektóre z nich wciąż są obecne użytkowo w języku polskim, lecz niewiele ich pozostało. Nazywamy je anachronicznymi. Archaizmy są symbolem zmienności i plastyczności języka, tego że wciąż się rozwija. Z drugiej strony dostarczają nam informacji o dawnej polszczyźnie.
neologizm – jest znakiem językowym, który tworzony jest z potrzeby nazwania nowej rzeczy bądź zjawiska. np. czarnonoc, o której pisał Stanisław Lem.
porównanie – zestawienie cech i zastosowanie spójnika lub przysłówka porównawczego np. i, jak, niczym, jakby. Np. gryka jak śnieg biała.
zdrobnienie – wyraz, który stworzony przy użyciu odpowiedniego formatu oznacza przedmiot lub osobę mniejszą niż w wyrazie podstawowym. Może mieć wydźwięk pozytywny bądź negatywny. Np. laleczka, panieneczka, damulka, kwiatuszek, leniuszek.
zgrubienie – przeciwieństwo zdrobnienia. Wyraz, który utworzyliśmy poprzez dodanie formatu do wyrazu podstawowego umożliwia nam określenie kogoś większym od wyrazu podstawowego. Np. zamiast pies to psisko.
kolokwializm – inaczej potocyzm, wyraz, wyrażenie, które stosowane jest wyłącznie w języku potocznym, zwykle w mowie codziennej. np. biba, balanga, do zoba, narka, nara, siema.
makaronizm – wyraz lub wyrażenie pochodzące z innego języka np. francuskiego, niebieskiego czy angielskiego. Np. Poszedłem dzisiaj do pracy i miałem meeting. Kompletnie zapomniałem, że dzisiaj miałem deadline.
synonim – wyraz, który ma zastąpić inny wyraz. Na przykład synonimami kobiety jest: białowłosa, dziewczyna, dama, pani.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!