Metafory

„Głowa go góry”, czyli metafory na każdy dzień
Metafora, jako narzędzie językowe i myślowe, zwana jest inaczej przenośnią.
W pierwszej chwili może się kojarzyć ze szkołą i lekcją języka
polskiego, na której analizowany jest wiersz i trzeba odszukać
niezrozumiałe wyrazy. Tymczasem okazuje się, że metafory to nie tylko
patetyczne wzdychania niezrozumiałych poetów epoki romantyzmu. Są one
obecne w naszym życiu codziennym. Dzięki przedstawieniu nietypowych
zestawień wyrazów, nadają im zupełnie inne, nowe znaczenie.
Jakie funkcje posiada metafora:
– Musi zaskakiwać.
– Oddziaływać na odbiorców.
– Odzwierciedlać stosunek autora, mówiącego i jego emocjonalną postawę do rzeczy lub zjawiska.
– Przekazywać stosunek emocjonalny lub intelektualny.
– Wzbogacać wartość artystyczną utworu.
– Powodować określony efekt, zawsze musi czemuś służyć.
– Budować nowe skojarzenia,
– Jest świadectwem umiejętności twórcy, jego warsztatu pisarskiego.

Słowo metafora wywodzi się z języka greckiego i oznacza przenosić. Pierwsze definicje metafory pochodzą z czasów Arystotelesa, który utożsamił metaforę z porównaniem. Polski odpowiednik nazywa metaforę przenośnią. Dzisiaj wiemy, że każde porównanie jest metaforą, ale nie każda metafora jest porównaniem. Tworzenie metafor
Jak stworzyć metaforę? Z pozoru nie jest to trudne, czasem nawet może
być przypadkowe. Jeżeli jednak chcemy stworzyć konkretną metaforę,
trzeba przede wszystkim pamiętać, że jest ona skróconą wersja
porównania, w którym trzeba uwzględnić podobieństwo w budowie zjawisk,
kształcie, przeznaczeniu, postaci, przedmiotów itp.
W języku polskim do opisywania rzeczywistości używane są bardzo często
metafory tworzone z wykorzystaniem części ciała. Kiedy za długo o czymś
myślimy – zaczyna nam „parować mózg”, ból głowy może być bardzo silny i w
konsekwencji doprowadzić do „pękania głowy”. Jeśli „głowa pęknie”
będzie trzeba „brać nogi za pas”, ponieważ „leżenie do góry brzuchem” nic
nie pomoże. Każdy człowiek o „złotym sercu” pomoże drugiemu w
potrzebie, jednak czasem trzeba „wziąć się w garść”, bo może się okazać, że
i „serce na dłoni” nie wystarczy, jeśli chęci brak i mamy „muchy w nosie”.
Dlatego jeżeli nie mamy już „mleka pod nosem” lepiej „nie zadzierać
nosa”, zadbać o swoje zdrowie, „twardo stąpać po ziemi” i stale „trzymać
rękę na pulsie”. Aby nie „obudzić się z ręką w nocniku” i nie musieć
„uderzać głowa w mur”.
Metafora – przykłady ze słowem „ręka”:
– pójść komuś na rękę – ułatwić komuś zadanie, pomóc,
– zrobić coś komuś nie na rękę – utrudnić czyjeś zadanie,
– ręka rękę myje – wspieranie się w działaniach, najczęściej nieuczciwych,
– prowadzić kogoś za rękę – czuwać nad kimś, wspierać
– machnąć na coś ręka – przestać się czymś przejmować,
– mieć lekką rękę – robić coś z łatwością,
– być prawą ręką – pełnić bardzo ważną funkcję,
– mieć ręce pełne roboty – mieć dużo pracy,
– mieć związane ręce – nie móc nic poradzić na dana sytuację,
– przyłożyć do czegoś rękę – wziąć w czymś udział,
– poprosić kogoś o rękę – oświadczyć się.

Zjawisko metafory polega na przenoszeniu słowa oznaczającego jakąś
rzecz, na określenie innej rzeczy. Bywa ona utożsamiana z przenośnią i
jest postrzegana jako zwrot językowy, jego ozdobnik czy wyraz ekspresji
artystycznej.
Innym sposobem określania metafory jest postrzeganie jej jako narzędzia poznawczego.
We współczesnym świecie kognitywnym, metafora umożliwia nam myślenie o tym, co jest abstrakcyjne. Metafory to wszystkie słowa, których używamy w znaczeniu innym niż ich
podstawowe znaczenie. Służą nam do opisywania świata, sytuacji, emocji.
Pomagają opisać rzeczy, które mamy na myśli lecz trudno je wyrazić.

Jakie cechy powinna posiadać dobra metafora?
Najlepszym sposobem na zrozumienie metafory jest jej doświadczenie,
można stosować je tak często, jak się da. Dobra metafora to taka, która
oddziałuje na zmysły, odzwierciedla charakter i sens słów zrozumiałych
dla naszych odbiorców. Dobra metafora pozwala