Nazwy mieszkańców miast i wsi – zasady pisowni
Nazwy mieszkańców miast i wsi – zasady pisowni
Mieszkaniec miasta bądź wsi to osoba, która na stałe przebywa w danym mieście czy wsi. Mieszkaniec danego miasta/wsi posiada stały adres, pracę, płaci podatki. Może uczyć się, pracować lub być bezrobotny.
Przykłady: mieszkaniec Warszawy, mieszkanka Poznania, mieszkańcy Łodzi, mieszkaniec Lublina, mieszkanka Płocka, mieszkańcy Krakowa, mieszkaniec Wrocławia, mieszkanka Gdańska, mieszkańcy Sopotu, mieszkaniec Nowej Wsi, mieszkanka Dąbrówki, mieszkańcy Józefowa, mieszkaniec Dąbrowa, mieszkanka Zalesia, mieszkaniec Adampolu, mieszkanka Brzezina, mieszkańcy Czarnoszyc, mieszkaniec Janowa, mieszkanka Laskowic, mieszkańcy Milejów, mieszkaniec Nowego Dworu, mieszkanka Osieku, mieszkańcy Sadłowa.
Zgodnie z zasadami, zapisanymi na kartach słownika ortograficznego, nazwy mieszkańców miast i wsi zawsze piszemy małą literą, nigdy wielką!
Przykłady nazw mieszkańców miast i wsi:
warszawianin, warszawianka, jeleniogórzanin, jeleniogórzanka, krakowianin, krakowianka, lipniczanin, lipniczanka, wrocławianin, paryżanin, paryżanka, płocczanin, płocczanka, poznanianin, poznanianka, łodzianin, łodzianka, lublińczanin, lublińczanka, adampolanin, adampolanka, brzezinianin, brzezinianka, czarnoszycianin, czarnoszycianka, janowianin, janowianka, laskowiczanin, laskowiczanka, milejowianin, milejowianka, nowodworzanin, nowodworzanka, osieczanin, osieczanka, sadłowanin, sadłowianka.Jeśli mamy problemy z utworzeniem nazwy mieszkańca czy mieszkanki wsi bądź miasta, najlepiej sięgnąć po słownik ortograficzny. Zagadnienie to może być dla nas bardzo problematyczne i skomplikowane, dlatego też, jeśli nie chcemy korzystać ze słownika ortograficznego, to musimy nauczyć się kilku reguł tworzenia tychże nazw. Wszystkie nasze zagwozdki związane z tworzeniem nazw mieszkańców miast i wsi wynikają z problematycznego doboru odpowiedniego formatu słowotwórczego. Do wyboru mamy następujące formaty słowotwórcze: -czyk (stosowany wyłącznie do nazw mieszkańców miast i wsi spoza Polski), -anin, -anka. Moglibyśmy wyróżnić również format –ak, który uważany jest za potoczny. Pochodzi on z Mazowsza. Istnieje tylko w formie męskiej, nie ma żadnej formy żeńskiej. We współczesnym języku polskim odnajdziemy tylko kilka przykładów nazw mieszkańców zakończonych formatem –ak. Przykłady: oświęcimiak, łomżyniak, warszawiak, lubliniak, wrocławiak, krakowiak, poznaniak.
Inne formaty, które stosujemy do tworzenia mieszkańców miast i wsi:
– –anin (rodzaj męski) i –anka (rodzaj żeński) – jest to podstawowy format, który wykorzystujemy do tworzenia nazwy mieszkańca wsi bądź miasta.
– –czyk – jest to podstawowy format, który stosujemy, aby utworzyć nazwę mieszkańca miasta bądź wsi spoza terenu Polski, np. Niemiec, Włoch, Anglii, Słowacji, Rosji, Stanów Zjednoczonych, Czech, Węgier czy Ukrainy.
Przykłady nazw mieszkańców wsi i miast, utworzonych poprzez formaty: –anin oraz –anka: warszawianin, warszawianka, krakowianin, krakowianka, łodzianin, łodzianka, wrocławianin, wrocławianka, poznanianin, poznanianka, gdańszczanin, gdańszczanianka, szczecinianin, szczecinianka, bydgoszczanin, bydgoszczanka, torunianin, torunianka, sosnowiczanin, sosnowiczanka, włocławianin, włocławianka, lublinianin, lublinianka, inowrocławianin, inowrocławianka, siedlczanin, siedlczanianka, jeleniogórzanin, jeleniogórzanka, lipniczanin, lipniczanka, płocczanin, płocczanka, zamościanin, zamościanka, radomianin, radomianka, adampolanin i adampolanka (Adampol), brzezinianin i brzezinianka (Brzezin), augustynowianin i augustonywianka (Augustyn), kaliszanin i kaliszanka (Kalisz), kraśniczanin i kraśniczanka (Kraśnik), laskowiczanin i laskowiczanka (Laskowice), milejowianin i milejowianka (Milejów), nowodworzanin i nowodworzanka (Nowy Dwór), osieczanin i osieczanka (Osiek), sadłowanin i sadłowianka (Sadłowo).
Przykłady nazw mieszkańców wsi i miast spoza terenu Polski, utworzonych poprzez format –czyk:
wiedeńczyk, berlińczyk, londyńczyk, waszyngtończyk, sztokholmczyk, helsińczyk, tokijczyk, dublińczyk, brukselczyk, ateńczyk, amsterdamczyk, luksemburczyk, lizbończyk, bukaresztańczyk, lublańczyk, belgradczyk, watykańczyk, budapesztańczyk, pekińczyk, teherańczyk, kabulczyk, bagdadczyk, islamabadczyk, kairczyk, nairobijczyk, argentyńczyk,UWAGA! Wyjątki: np. paryżanin, moskwianin, rzymianin, pretorianin, ottawianin, meksykanin, bandżulanin, mogadiszuanin, limianin, belmopanin, katmanduanin, maseruanin, bogocianin.
Porcja ciekawostek: Od niektórych miast czy wsi nie jest możliwe utworzenie nazwy mieszkańca tegoż miasta, czy tejże wsi. Najlepszym przykładem może być miasto Oslo, którego mieszkańca nazywamy po prostu „mieszkańcem Oslo” bądź „mieszkanką Oslo”. Z kolei z terenu Polski wieś Nowa Wieś znajduje się w podobnej sytuacji. Jej mieszkańców nazywamy „mieszkańcem Nowej Wsi” i „mieszkanką Nowej Wsi”.
Reasumując, chcąc utworzyć nazwę mieszkańca od nazwy miasta czy wsi najlepiej skorzystać z pomocy słownika ortograficznego. W przeciwnym razie należy skorzystać z powyższych zasad, dotyczących dwóch formatów: -anin lub –anka oraz –czyk (stosowany wyłącznie do nazw miast i wsi spoza terenu Polski). Potocznym formatem jest z kolei –czyk, który pochodzi z Mazowsza. Mam nadzieję, że wszystko zostało wytłumaczone w jak najjaśniejszy i w pełni zrozumiały sposób.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!