Odmiana nazwisk polskich i ich pisownia
Polskie nazwiska podlegają deklinacji, co oznacza, że odmieniają się przez przypadki Wybór właściwego modelu deklinacyjnego jest uzależniony od rodzaju gramatycznego, nazwy osobowej, a także od zakończenia wyrazu, czyli od ostatniej głoski. Z odmianą większości nazwisk nie mamy problemów, jednak pojawiają się również takie, które nastręczają wiele problemów. Aby prawidłowo odmieniać nazwiska konieczna jest znajomość pewnych reguł.
Nazwiska męskie, które kończą się spółgłosek twardą, z wyjątkiem k, g, ch, l, odmieniają się tak samo jak rzeczowniki rodzaju męskiego twardotematowe.
M. Drozd, Bizub
D. Drozda, Bizuba
C. Drozdowi, Bizubowi
B. Drozda, Bizuba
N. Drozdem, Bizubem
Msc. Droździe, Bizubie
W. Drozd! Bizub
Nazwiska, które kończą się spółgłoski: k, g, ch, l oraz n spółgłoski miękkie i c, cz, dź, rz, sz, ż, a także na samogłoskę o poprzedzoną spółgłoska miękką odmienia się taki sposób, jak rzeczowniki rodzaju męskiego miękkotematowe.
M. Broniarz Derbich
D. Broniarza Derbicha
C. Broniarzowi Derbichowi
B. Broniarza Derbicha
N. Broniarzem Derbichem
Msc. Broniarzu Derbichu
W. Broniarz! Derbich!
Nazwiska, które kończą się na samogłoski a, o po spółgłoskach twardych odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego twardotematowe.
M. Fredro Podsiadło
D. Fredry Podsiadły
C. Fredrze Podsiadle
B. Fredrę Podsiadłę
N. Fredrą Podsiadłą
Msc. Fredrze Podsiadle
W. Fredro! Podsiadło!
Nazwiska, które kończą się na a po spółgłosce miękkiej i po spółgłoskach c, cz, dź, rz, sz, ż odmienia się tak samo, jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego miękkotematowe.
M. Wasela, Trzęsała
D. Waseli, Trzęsały
C. Waseli, Trzęsale
B. Waselę, Trzęsałę
N. Waselą, Trzęsałą
Msc. Waseli, Trzęsale
W. Wasela, Trzęsała
Nazwiska męskie, które kończą się samogłoskami: i, e, y odmieniają się w taki sam sposób jak przymiotniki.
M. Szymański, Dolny
D. Szymańskiego, Dolnego
C. Szymańskiemu, Dolnemu
B. Szymańskiego, Dolnego
N. Szymańskim, Dolnym
Msc. Szymańskim, Dolnym
W. Szymański, Dolny
W liczbie mnogiej nazwiska męskie odmieniają się według wzoru rzeczownikowego lub przymiotnikowego. Tak samo jak rzeczowniki odmieniają się nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski a, e, o. Przyjmują one w mianowniku liczby mnogiej końcówkę – owie.
M. Bodziochowie, Kędziowie
D. Bodziochów, Kędziów
C. Bodziochom, Kędziom
B. Bodziochów, Kędziów
N. Bodziochami, Kędziami
Msc. Bodziochach, Kędziach
W. Bodziochowie, Kędziowie
Tak jak przymiotniki odmieniają się nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na – i (po przyrostkach – sk, – ck, – dzk). W mianowniku liczby mnogiej przybierają one końcówkę – y.
M. Szymańscy, Kowalscy
D. Szymańskich, Kowalskich
C. Szymańskim, Kowalskim
B. Szymańskich, Kowalskich
N. Szymańskimi, Kowalskim
Msc. Szymańskich, Kowalskich
W. Szymańscy, Kowalscy
Nazwiska, które w mianowniku liczby pojedynczej kończą się na – i bez poprzedzającego przyrostka, w mianowniku liczby mnogiej przybierają końcówkę – owie.
M. Boniowie
D. Bonich
C. Bonim
B. Bonich
N. Bonimi
Msc. Bonich
W. Boniowie
Nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na – y, np. Batory, Chrobry przybierają w mianowniku liczby mnogiej końcówkę – i lub – owie jeśli mają postać przymiotnik lub jedynie końcówkę – owie, jeśli są różne od przymiotników.
M. Cisi/Cichowie
D. Cichych
C. Cichym
B. Cichych
N. Cichymi
Msc. Cichych
W. Cisi/Cichowie
Nazwiska żeńskie odmienia się wtedy, kiedy kończą się na – a. Zasada ta obejmuje również nazwiska, które są tworzone od odpowiedników żeńskich za pomocą przyrostków – anka, – ówna, – owa, – ina, – yna. W odmianie nazwisk kobiet wołacz jest taki sam jak mianownik.
Według modelu przymiotnikowego odmienia się nazwiska z przyrostkami – cka, – ska, – dzka, – owa oraz utworzone od przymiotnikowych nazwisk męskich, zakończonych na – i, – y.
M. Cybisowa, Dymna
D. Cybisowej, Dymnej
C. Cybisowej, Dymnej
B. Cybisową, Dymną
N. Cybisową, Dymną
Msc. Cybisowej, Dymnej
W. Cybisowa, Dymna
Pozostałe nazwiska żeńskie odmienia się tak, jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego.
M. Zarębina, Trzęsała
D. Zarębiny, Trzęsały
C. Zarębinie, Trzęsale
B. Zarębinę, Trzęsałę
N. Zarębiną, Trzęsałą
Msc. Zarębinie, Trzęsale
W. Zarębina, Trzęsała
W liczbie mnogiej nazwiska także odmieniają się tak, jak przymiotniki lub rzeczowniki.
Tak jak przymiotniki odmieniają się nazwiska żeńskie z przyrostkiem – sk, – ck – dzk, – ow lub utworzone od nazwisk męskich o temacie przymiotnikowym. W mianowniku przyjmują one końcówkę – e.
M. Kowalskie, Dymne
D. Kowalskich, Dymnych
C. Kowalskim, Dymnym
B. Kowalskie, Dymne
N. Kowalskimi, Dymnymi
Msc. Kowalskie, Dymne
W. Kowalskie, Dymne
Nazwiska z przyrostkiem – ank – przybierają w mianowniku liczby mnogiej – i.
M. Zawiślanki, Mazurzanki
D. Zawiślanek, Mazurzanek
C. Zwiślankom, Mazurzankom
B. Zawiślanki, Mazurzanki
N. Zawiślankami, Mazurzankami
Msc. Zawiślankach, Mazurzankach
W. Zawiślanki, Mazurzanki
Nazwiska z przyrostkiem – in, – yn lub – ówn – przybierają w mianowniku liczby mnogiej końcówkę – y.
M. Zarębiny
D. Zarębin
C. Zarębinom
B. Zarębiny
N. Zarębinami
Msc. Zarębinach
W. Zarębiny
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!