Onomatopeja
ONOMATOPEJA
Cześć, w tym wypracowaniu spróbuję wytłumaczyć Ci co to jest onomatopeja. W skrócie dowiesz się także, co to są środki stylistyczne. Przedstawię Ci też inne środki. Na końcu wypracowania znajdziesz ćwiczenie oraz odpowiedzi do niego. Bez dalszych ogródek i owijania w bawełnę – zapraszam do lektury o onomatopejach.
O N O M A T O P E J A to środek stylistyczny.
ŚRODEK STYLISTYCZNY, zwany także środkiem poetyckim to element języka poetyckiego, który ma na celu ubarwienie, udoskonalenie napisanego tekstu, wiersza. Spróbuj sobie wyobrazić, czym byłaby literatura bez środków stylistycznych. Przeczytaj poniższe przykłady:
– To jest kot Aleksandry.
– To jest duży kot Aleksandry, którego sierść błyszczy w słońcu niczym zboża w czasie żniw.
Zadnie 2 jest barwniejsze i pełniejsze emocji. Dzięki środkom stylistycznym tekst jest po prostu ciekawsze.
W języku polskim wyróżniamy kilka środków stylistycznych. Są to:
P O R Ó W N A N I A (np. gorąco jak w piekle)
E P I T E T Y (przymiotniki – duża, kolorowa i piękna choinka stała w centralnej części salonu)
W Y O L B R Z Y M I E N I A (hiperbole) – w literaturze określany jako pisanie w czymś z przesadą, koloryzowanie.
P E R Y F R A Z Y (zamiast powtórzenia tego samego wyrazu – opisujemy go. Na przykład – zapomnij – wyrzuć z pamięci;
cztery ściany – pokój
czarny rynek – określenie obrotu nielegalnymi usługami oraz towarami na przykład narkotykami.)
P O W T Ó R Z E N I E – (Kasia była miła. Była miła, dobra i inteligentna.)
A N A F O R A (zbiór zdań, które za każdym razem zaczynają się od tych samych słów wyrażeń:
Nadszedł czas by zapomnieć,
Nadszedł czas, by żyć
Nadszedł czas, by wrócić do żywych,
Nadszedł czas by odrodzić się jak feniks z popiołów”)
E P I F O R A (powtarzalność wyrazów bez zakańczania zdań np.
Długi dzień,
Pogodny dzień,
Słoneczny dzień,
Najpiękniejszy dzień.)
M E T A F O R A – ukryty sens, znaczenie zdania, np. oczy się kleją ( dopada nas senność)
mieć gołębie serce (być dobrym człowiekiem), zobaczyć światełko w tunelu (zobaczyć szansę)
-U O S O B I E N I E – nadawanie zwierzętom, obiektom cech ludzkich, na przykład słońce wstało, drzewa dyskutują, kot płacze, pies woła.
O K S Y M O R O N – świadome połączenie ze sobą dwóch sprzecznych ze sobą wyrazów na przykład żywy trup,
sucha woda, zimny ogień, pechowe szczęście, gorzkie szczęście.
i wiele, wiele innych.
W tym wypracowaniu skupimy się jednak na O N O M A T O P E J I.
Onomatopeja to dźwiękonaśladownictwo, czyli jak sama nazwa wskazuje, najprościej mówiąc naśladuje dźwięki. Zjawiska dźwiękowe naśladowane za pomocą środków językowych. Więc jak rozróżnić onomatopeje w tekście?
Onomatopeje są bardzo charakterystyczne do rozpoznania, ponieważ w tekście, opowiadaniu, wierszu etc. napisane są odgłosy. Są to na przykład:
– bum
„Usłyszałam jedno wielkie bum i cała fabryka wybuchła”.
– gru gru (odgłos wydawany przez gołębie)
Na parapecie siedziały dwa gołębie i gruchały do siebie gru gru, jakby ze sobą rozmawiały.
– miał (odgłos wydawany przez kota)
Kiedy mój kot Russel zobaczył mnie po całym dniu nieobecności głośno zamiauczał i przytulił się do mnie.
– pst pst
Moja starsza siostra Natalia cicho zawołała do mnie ,,pst pst!” i powiedziała mi potajemnie, że pokłóciła się ze swoją najlepszą przyjaciółką Weroniką.
– puk puk
Usłyszałam odgłos pukania i podeszłam do drzwi zobaczyć, kto przyszedł.
Innymi przykładami onomatopej to na przykład:
– buczeć i buczenie;
– plusk i pluskać;
– szum i szumieć;
– syk i syczeć;
Wiele przykładów onomatopei zastosowanych jest w wierszu Jana Twardowskiego pod tytułem ,,Lokomotywa”:
,, (…) Buch – jak gorąco!
Uch – jak gorąco!
Puff – jak gorąco!
Uff – jak gorąco!
(…)
Nagle – gwizd
Nagle – świst
Nagle – buch
Koła w ruch
(..)
i dudni, i stuka, łomoce i pędzi”
Oto onomatopeje zawarte w tekście:
–> uch;
-> puff;
–> uff;
-> gwizd;
–> świst;
-> buch ;
–> dudni;
-> stuka;
–> łomoce;
-> pędzi;
A teraz jako ćwiczenie spróbuj odnaleźć w poniższym tekście O N O M A T O P E J E (odpowiedzi będą na samym końcu wypracowania)
Był to długi, słoneczny, aczkolwiek wietrzy dzień. Słyszałam jak wiatr szumiał na zewnątrz. Była przestraszona, ponieważ byłam sama w domu. Każde ciche pukanie, stukanie, dudnienie wzbudzało we mnie przerażenie. Nagle, niespodziewanie usłyszałam głośne pukanie do drzwi. Puk puk puk. Otworzyłam je – a tam stoją moi rodzice.
Zawołałam : Hurra! Nareszcie jesteście w domu.
Mam nadzieję, że udało Ci się pojąć, co to jest onomatopeja i że będziesz potrafił/potrafiła odnaleźć ją w tekście literackim. Poniżej znajdują się odpowiedzi do ćwiczenia :
szumiał, pukanie, stukanie, dudnienie, pukanie, puk, puk puk, hurra
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!