Paralelizm składniowy
Paralelizm składniowy, co to jest, a także do czego się tego używa?
Paralelizm składniowy to powtórzenie tych samych słów lub wyrażeń, równolegle po pewnym odstępie. Używa się go często w różnego rodzaju wierszach, pieśniach, Biblii oraz przypowieściach. Dzięki niemu niektóre wyrażenia stają się efektowniejsze, wywierają większe emocje. Służy on także do nadania wypowiedzi rytmu.
Najbardziej znane przykłady to między innymi „Hymn o miłości” napisany przez św. Pawła:
Miłość nie zazdrości,
nie szuka poklasku,
nie unosi się pychą;
nie dopuszcza się bezwstydu,
nie szuka swego,
nie unosi się gniewem,
nie pamięta złego;
nie cieszy się z niesprawiedliwości,
lecz współweseli się z prawdą.
Oraz fragment utworu Adama Mickiewicza – Liryki lozańskiej.
Gęby za lud krzyczące sam lud w końcu znudzą.
I twarze lud bawiące na końcu lud znudzą.
Ręce za lud walczące sam lud poobcina.
Imion miłych ludowi lud pozapomina.
Wszystko przejdzie. Po huku, po szumie, po trudzie
Wezmą dziedzictwo cisi, ciemni, mali ludzie.
Ciekawostka!
Są też inne środki stylistyczne składniowe oprócz paralelizmu, o których warto wiedzieć, na przykład:
• anakolut (specjalne niewyrażanie się poprawnie składniowo),
• pytania retoryczne (dzięki nim opis jest ciekawszy, ożywiają go, a uczucia wydają się mocniejsze),
• inwersja (odwrócenie szyku zdania).
Czym w ogóle są środki stylistyczne składniowe? Co to oznacza?
Są to potocznie zwane „figury retoryczne”. Dzielą się one na figury słów i myśli.
Figury słów polegają na zastępowaniu zwykłych słów, innymi, bardziej wyrazistymi wyrażeniami. Należą do nich:
• paralelizm,
• anakolut,
• gra słów (kilka wyrazów brzmiących podobnie).
Figury myśli to zestawienie szczególnych wyrazów, które przyciągają uwagę czytających, sprawiają, że przekaz staje się mocniejszy.
Należą do nich:
• pytania retoryczne,
• wykrzyknienia (wyraz lub zdanie wyrażające uczucia danej osoby),
• antytezy (wyrażenia przeciwstawne).
Ciekawostka!
Paralelizm jest nie tylko składniowy, lecz także intonacyjny, leksykalny, kompozycyjny, stroficzny oraz znaczeniowy (zwany tematycznym).
Paralelizm znaczeniowy – nazywany też tematycznym, polega na występowaniu dwóch podobnych do siebie motywów na przykład motywu kosmosu i odpowiadających jemu uczuciom.
Paralelizm intonacyjny – Podobnie jak paralelizm składniowy bazuje na powtarzaniu elementów o podobnej linii intonacyjnej. Często jest wsparty paralelizmem składniowym.
Paralelizm stroficzny – polega na powtórzeniu strof.
Paralelizm kompozycyjny – upodabnia elementy budowy świata przedstawionego.
Paralelizm leksykalny – powtarzanie tych samych wyrazów bezpośrednio po sobie, podzielonych innymi, albo w stałych miejscach.
Przykłady to między innymi dzieło Leopoda Staffa:
Białe są owce jako śnieg,
co w górach leży.
Białe jak piana,
która na falach śnieży.
Paralelizm – Pochodzi z języka greckiego (παραλληλισμός parallēlismós – zestawienie, porównanie lub παράλληλος parállēlos – równoległy). Samo to słowo oznacza wprowadzenie w pewnym utworze elementów, które są do siebie podobne pod względem znaczeniowym, są analogiczne, powtarzalne oraz równoległe.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!