Przyimki
Witam Was drodzy użytkownicy. Chciałabym dzisiaj przedstawić Wam jedną z nieodmiennych części mowy, jaką są przyimki. Sam przyimek jest zawsze niesamodzielną częścią mowy, czyli nie możemy podać jego formy gramatycznej. Tak naprawdę dopiero w połączeniu z innymi wyrazami, czyli częściami mowy tworzy nam tak zwaną całość znaczeniową. Przyimki najczęściej łączą się z rzeczownikami, przymiotnikami i liczebnikami tworząc w ten sposób wyrażenie przyimkowe. Przyimek zawsze ma wpływ na końcówkę wyrazu z którym łączy się w wyrażenie przyimkowe. Postaram się w dalszej części mojej pracy przedstawić Wam to na przykładach.
Przyimki dzielą się na dwie grupy: proste i złożone.
Proste: w, o , z, za, u, do, nad, na, dla, bez, przy, od, ku, mimo, śród, przed, po, pod, przez, między.
Złożone: obok, około, oprócz, spod, spoza, zza, znad, ponad, poprzez, pośród, pomiędzy, wbrew, pomimo.
Spróbujmy teraz podać trochę przykładów wyrażeń przyimkowych, czyli połączenia przyimków prostych z różnymi częściami mowy:
Przyimek ,,W” połączony z rzeczownikiem na przykład: w domu, w parku, w sklepie, w pudełku, w poczekalni.
Przyimek ,,o” połączony z rzeczownikiem na przykład: o lesie, o kocie, o akwarium, o koleżance, o koszykówce.
Przyimek ,, z” połączony z rzeczownikiem na przykład: z dziadziusiem, z powrotem, z powodu, z kocem, z poduszką.
Przyimek ,,za” połączony z rzeczownikiem na przykład: za stołem, za domem, za biurkiem, za działką, za samochodem.
Przyimek ,,u” połączony z rzeczownikiem na przykład: u Magdaleny, u brata, u rodziców, u wolontariuszy, u kolegów.
Przyimek ,,do” połączony z rzeczownikiem na przykład: do sklepu, do Patrycji, do schroniska, do dyrekcji, do łóżka.
Przyimek ,,nad” połączony z rzeczownikiem na przykład: nad morzem, nad domem, nad nami, nad trawą, nad dachem.
Przyimek ,,na” połączony z rzeczownikiem na przykład: na wzgórzu, na stole, na olimpiadzie, na krześle, na karuzeli.
Przyimek ,,dla” połączony z rzeczownikiem na przykład: dla mamy, dla dziadziusia, dla nauczyciela, dla koleżanki, dla chomika.
Przyimek ,,bez” połączony z rzeczownikiem na przykład: bez poduszki, bez spodni, bez choinki, bez kapelusza, bez prądu.
Przyimek ,,przy” połączony z rzeczownikiem na przykład: przy drodze, przy mamie, przy sklepie, przy Karolinie, przy kartonie.
Przyimek ,, od” połączony z rzeczownikiem na przykład: od babci, od matematyki, od nauczyciela, od Bartka, od rodziców.
Przyimek ,, ku” połączony z rzeczownikiem na przykład: ku zdziwieniu, ku przestrodze, ku podróży, ku jezioru, ku domowi.
Przyimek ,,mimo” połączony z rzeczownikiem na przykład: mimo woli, mimo chodem, mimo stresu, mimo krzyku, mimo hałasu.
Przyimek ,, przed” połączony z rzeczownikiem na przykład: przed domem, przed sklepem, przed samochodem, przed urodzinami, przed drzwiami,
Przyimek ,, po” połączony z rzeczownikiem na przykład: po sklepie, po podróży, po książce, po lekcjach, po łóżku.
Przyimek ,, pod” połączony z rzeczownikiem na przykład: pod szafą, pod łóżkiem, pod zlewozmywakiem, pod ziemią, pod kaloryferem.
Przyimek ,,przez” połączony z rzeczownikiem na przykład: przez roztargnienie, przez miłość, przez braci, przez telefon, przez komputer.
Przyimek ,,między” połączony z rzeczownikiem na przykład: między pudełkami, między wyrazami, między szafkami, między książkami, między kolegami.
Omówiłam Wam już przyimki proste, więc czas na połączenie przyimków złożonych z rzeczownikami. Postaram się Wam wypisać ich przykłady:
Przyimek ,, obok” połączony z rzeczownikiem na przykład: obok domu, obok szafy, obok sklepu, obok działki, obok dachu.
Przyimek ,,około” połączony z rzeczownikiem na przykład: około północy, około południa, około minuty, około godziny, około sekundy.
Przyimek ,,oprócz” połączony z rzeczownikiem na przykład: oprócz książek, oprócz zeszytów, oprócz piórnika, oprócz ubrań, oprócz skarpetek.
Przyimek ,,spod” połączony z rzeczownikiem na przykład: spod łóżka, spod biurka, spod krzesła, spod szafy, spod stołu.
Przyimek ,,zza” połączony z rzeczownikiem na przykład: zza domu, zza szafy, zza kredensu, zza drzewa, zza biurka.
Przyimek ,, znad” połączony z rzeczownikiem na przykład: znad trawy, znad szafki, znad biurka, znad sklepu, znad dachu.
Przyimek ,,ponad” połączony z rzeczownikiem na przykład: ponad górami, ponad dachem, ponad sklepem, ponad budą, ponad szczytami.
Przyimek ,,poprzez” połączony z rzeczownikiem na przykład: poprzez góry, poprzez miasta, poprzez drogi, poprzez niechęć, poprzez uwagę.
Przyimek ,,pośród” połączony z rzeczownikiem na przykład: pośród drzewami, pośród jeziorami, pośród łąkami, pośród górami, pośród pagórkami.
Przyimek ,,pomiędzy” połączony z rzeczownikiem na przykład: pomiędzy domem, a drzewem; pomiędzy dachem, a kominem; pomiędzy chmurami; pomiędzy oborą, a stodołą; pomiędzy kwiatami w ogrodzie.
Przyimek ,,wbrew” połączony z rzeczownikiem na przykład: wbrew nastrojom, wbrew pogodzie, wbrew złemu samopoczuciu, wbrew dobremu słowu, wbrew Marzenie.
Przyimek ,,pomimo” połączony z rzeczownikiem na przykład: pomimo frustracji, pomimo deszczu, pomimo złej pogody, pomimo strachu, pomimo agresji.
Przyimki połączone z rzeczownikami piszemy rozdzielnie. Przyimek pomaga nam określić formę przypadkową rzeczownika. Może być on wyrażony w następujących przypadkach: Dopełniaczem, Biernikiem, Miejscownikiem i Narzędnikiem. Podam Wam teraz po jednym przykładzie takiego połączenia:
– Dopełniaczem: Pójdę do domu.
– Biernikiem: Pójdę na spacer.
– Miejscownikiem: Jestem na dworze.
– Narzędnikiem: Jestem nad morzem.
Omówiłam Wam już połączenie przyimków z rzeczownikami. Przyimek sam w sobie w zdaniu o niczym nas nie informuje, ale w połączeniu z rzeczownikiem nadaje mu sens i wpływa na końcówkę wyrazu, do którego się odnosi.
Przedstawię Wam teraz połączenie przyimków z przymiotnikami. Takie połączenie również nazywa się wyrażeniem przyimkowy. Podzielę Wam znowu przyimki na proste i złożone, aby łatwiej było Wam zapamiętać do jakiego rodzaju należą.
Przyimki proste:
Przyimek ,, w „ połączony z przymiotnikiem na przykład: w ładnej, w brudnej, w podziurawionej, w pękniętej, w ogolonej.
Przyimek ,,o” połączony z przymiotnikiem na przykład: o ładnej, o zdolnej, o inteligentnej, o ciemnozielonej, o pękniętej.
Przyimek ,, z” połączony z przymiotnikiem na przykład: z czerwoną, z amarantową, z granatową, z fioletową, z czarną.
Przyimek ,,za” połączony z przymiotnikiem na przykład: za granatową, za przystojnym, za zieloną, za uprzejmą, za prostą.
Przyimek ,,u” połączony z przymiotnikiem na przykład: u inteligentnej, u zdolnej, u beznadziejnego, u granatowego, u przystojnego.
Przyimek ,,do” połączony z przymiotnikiem na przykład: do przystojnego, do frasobliwego, do przyjacielskiej, do granatowej, do ceglanej.
Przyimek ,,nad” połączony z przymiotnikiem na przykład: nad bujną, nad zadaszoną, nad pustą, nad żółtą, nad szarą.
Przyimek ,,na” połączony z przymiotnikiem na przykład: na zielonej, na pełnej, na zabrudzonej, na blaszanej, na metalowej.
Przyimek ,,dla” połączony z przymiotnikiem na przykład: dla inteligentnej, dla ciemnoczerwonej, dla ugotowanej, dla zadaszonej, dla zdolnego.
Przyimek ,,bez” połączony z przymiotnikiem na przykład: bez upieczonej, bez nieotwartej, bez niedogotowanej, bez ciemnozielonej, bez napisanej.
Przyimek ,,przy” połączony z przymiotnikiem na przykład: przy równej, przy fioletowej, przy granatowej, przy ostudzonym, przy wielorakim.
Przyimek ,,od” połączony z przymiotnikiem na przykład: od inteligentnej, od znakomitego, od złotej, od srebrzystej, od gwiezdnej.
Przyimek ,,ku” połączony z przymiotnikiem na przykład: ku równej, ku bielszej, ku frasobliwej, ku jasnoszarej, ku pochyłej.
Przyimek ,,mimo” połączony z przymiotnikiem na przykład: mimo niefrasobliwej, mimo niedogotowanej, mimo zielonej, mimo pochmurnej, mimo słonecznej.
Przyimek ,,śród” połączony z przymiotnikiem na przykład: śród pochmurnej, śród czarnej, śród pomarańczowemu, śród srebrnemu, śród nieładnemu.
Przyimek ,,przed” połączony z przymiotnikiem na przykład: przed półprostą, przed zakręconą, przed fioletową, przed najlepszą, przed najwspanialszą.
Przyimek ,,po” połączony z przymiotnikiem na przykład: po nierównej, po pięknej, po dogodnej, po niefrasobliwej, po zielonej.
Przyimek ,,pod” połączony z przymiotnikiem na przykład: pod niedopieczoną, pod ciemnopomarańczową, pod ciemną, pod jasną, pod zieloną.
Przyimek ,,po” połączony z przymiotnikiem na przykład: po najrówniejszej, po wspaniałej, po beznadziejnej, po jasnożółtej, po granatowej.
Przyimek ,,pod” połączony z przymiotnikiem na przykład: pod zadaszoną, pod niezadaszoną, pod ciemną, pod ugotowaną, pod niedopieczoną.
Przyimek ,,przez” połączony z przymiotnikiem na przykład: przez nierówne, przez dogotowane, przez nasłonecznione, przez ciemnozielone, przez dopieczone.
Przyimek ,,między” połączony z przymiotnikiem na przykład: między nierównymi, między ugotowanymi, między upranymi, między niedosuszonymi, między zielonymi.
Przyimki złożone:
Przyimek ,,obok” połączony z przymiotnikiem na przykład: obok nierównych, obok dopieczonych, obok ciemnozielonych, obok przestarzałych, obok gorejących.
Przyimek ,,około” połączony z przymiotnikiem na przykład: około kolorowych, około nadmorskich, około mieszczańskich, około zielonych, około pomarańczowych, około brudnych.
Przyimek ,,oprócz” połączony z przymiotnikiem na przykład: oprócz błękitnego, oprócz zielonego, oprócz czystego, oprócz inteligentnego, oprócz znakomitego.
Przyimek ,,spod” połączony z przymiotnikiem na przykład: spod ciemnej, spod pustej, spod napełnionej, spod ubrudzonej, spod niedogotowanej.
Przyimek ,,spoza” połączony z przymiotnikiem na przykład: spoza jasnej, spoza amarantowej, spoza niedogotowanej, spoza uczniowskiego, spoza granatowego, spoza zadaszonego.
Przyimek ,,zza” połączony z przymiotnikiem na przykład: zza zielonych, zza ugotowanych, zza dopieczonych, zza nierozgarniętych, zza ciemnopomarańczowych.
Przyimek ,,znad” połączony z przymiotnikiem na przykład: znad ciemnobłękitnej, znad cierniowej, znad frasobliwemu, znad upieczonemu, znad pochmurnego.
Przyimek ,,ponad” połączony z przymiotnikiem na przykład: ponad górskimi, ponad jasnozielonymi, ponad pochmurnym, ponad przeciętnym, ponad jasnopomarańczowym.
Przyimek ,,poprzez” połączony z przymiotnikiem na przykład: poprzez górzyste, poprzez jasnobłękitne, poprzez ciemnofioletowe, poprzez zachmurzone, poprzez ziemniaczane.
Przyimek ,,pośród” połączony z przymiotnikiem na przykład: pośród wysokogórskimi, pośród ciemnozielonymi, pośród jasnopomarańczowymi, pośród srebrnymi, pośród ciemnoczerwonymi.
Przyimek ,,pomiędzy” połączony z przymiotnikiem na przykład: pomiędzy żółtymi, pomiędzy ciemnoniebieskimi, pomiędzy pochmurnymi, pomiędzy nasłonecznionymi, pomiędzy zachmurzonymi.
Przyimek ,,wbrew” połączony z przymiotnikiem na przykład: wbrew inteligentnym, wbrew zabrudzonym, wbrew pochmurnym, wbrew zrogowaciałym, wbrew zachmurzonemu.
Przyimek ,,pomimo” połączony z przymiotnikami na przykład: pomimo dogotowanym, pomimo napisanemu, pomimo punktualnemu, pomimo zawstydzonemu, pomimo dumnemu.
Przyimki połączone z przymiotnikami zapisujemy zawsze rozdzielnie. Dzieje się tak dlatego, że ma tutaj zastosowanie reguła mówiąca nam: ,,przyimki z przymiotnikami zapisujemy rozdzielnie”. Przejdźmy zatem do połączenia przyimków z przysłówkami, liczebnikami oraz zaimkami. Podam Wam teraz kilka przykładów takich wyrażeń przyimkowych:
1. Przyimki połączone z przysłówkami na przykład: na pewno, od jutra, na zawsze, na czczo, na nigdy.
2. Przyimki połączone z liczebnikami na przykład: do miliona, po czwarte, za trzecim, za pięćdziesiątym, od tysiąca.
3. Przyimki połączone z zaimkami na przykład: z nią, od ciebie, dla was, po niej, dla niego.
Przyimki, które łączą się z przysłówkami, liczebnikami i zaimkami zapisujemy zawsze rozdzielnie. Musimy o tym pamiętać, ponieważ nakazuje nam to jedna z zasad ortograficznych obowiązujących w języku polskim.
Przyimki, które składają się z połączenia dwóch lub trzech innych przyimków zawsze należy napisać łącznie. Postaram się Wam to pokazać teraz na przykładach: ponad, znad, pomiędzy, spomiędzy, poprzez.
Przyimki, które łączą się z zakończeniami: -koło, – bok, -czas,
– dług, -śród, -miast, -wnątrz również zapisujemy łącznie na przykład: dookoła, obok, podczas, według, pośród, zamiast, wewnątrz. Musimy pamiętać o tej zasadzie, aby nie popełniać błędów ortograficznych.
Przyimki w połączeniu z inną częścią mowy w zdaniu mogą spełniać aż trzy funkcje:
1. Przydawki, która zawsze jest określeniem rzeczownika i nazywa cechy osób, zjawisk, jak również przedmiotów, które są określeniem wykonawcy danej czynności. Odpowiada na pytania: jaki?, jaka?, jakie?, który?, która?, które?, czyj?, czyja?, czyje?, ile?, czego? Z czego? W funkcji przydawki występuje zarówno w grupie podmiotu, jak i w grupie orzeczenia.
2. Dopełnienia, które jest zazwyczaj określeniem czasownika i informuje nas o osobach i rzeczach, które są związane z wykonywaną czynnością. Odpowiada na wszystkie pytania przypadków, oprócz Mianownika: kogo?, czego?, komu?, czemu?, kogo?, co?, z kim?, z czym?, o kim?, o czym? Musimy pamiętać, aby zadać obydwa pytania jednocześnie, aby poprawnie określić formę gramatyczną. Występuje tylko w grupie orzeczenia, a nigdy nie występuje w grupie podmiotu.
3. Okolicznika, który jest określeniem czasownika, najczęściej w formie osobowej. Informuje nas o okolicznościach naszej czynności, czyli najczęściej o sposobie jej wykonania, o czasie jej wykonania, o miejscu jej wykonania, jak również skutku i przyczynie. Odpowiada na pytania: jak?, gdzie?, kiedy?, dlaczego?, mimo co?, w jakim celu?, pod jakim warunkiem? Okolicznik zawsze tak samo jak dopełnienie występuje w grupie orzeczenia, a nigdy w grupie podmiotu.
Mam nadzieję, że od tej pory przyimki nie będą dla Was trudne, ponieważ starałam się podawać Wam dużo przykładów do każdej zasady. Jeśli poćwiczycie, to jestem pewna, że utrwalicie sobie wiedzę i nie będziecie popełniać błędów ortograficzny, a Wasi nauczyciele będą z Was dumni. Musicie zapamiętać, że części mowy mamy dziesięć, tak samo jak mamy dziesięć palców w dwóch rękach. Części mowy dzielimy na odmienne i nieodmienne. Zarówno odmiennych, jak i nieodmiennych mamy po pięć, czyli po tyle, ile palców ma jedna ręka. Odmiennymi częściami mowy są: czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki oraz zaimki: rzeczowne, przymiotne i liczebne. Natomiast częściami mowy nieodmiennymi są: przysłówki, zaimki przysłowne, przyimki, spójniki, wykrzykniki i partykuły.
Dziękuję Wam wszystkim za uważne przeczytanie mojego tekstu i zachęcam Wam do ćwiczeń poprawnego zapisu przyimków. To świetne ćwiczenie dla każdego, ponieważ oprócz przyimków powtarzamy sobie również części mowy, z którymi one się łączą tworząc wyrażenie przyimkowe. Sami zobaczycie, że nie jest łatwo bezbłędnie zapisywać te połączenia, bo chcąc to zrobić szybko zaczyna nam się mieszać. A może spróbujecie napisać wypracowanie na inny ciekawy temat, który pomoże innym użytkownikom zrozumieć jakiś temat? Zachęcam Was do tego, a tymczasem Was pozdrawiam i dziękuję za przeczytanie mojego tekstu.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!