Rymy w języku polskim
Rymy w języku polskim
Czym są rymy w języku polskim?
Rymy to identyczny lub podobny układ brzmieniowy, który występuje najczęściej na końcu wersów w utworach poetyckich. Z pewnością nie raz zetknęliście się z rymami, chociażby na lekcji języka polskiego. Aby słowa się rymowały muszą mieć identycznie lub podobnie brzmiące końcówki np. kot – płot, mama – tama, strach – brach. Należy pamiętać, że przy rymowaniu się wyrazów bardzo ważne jest akcentowanie. Im dalej w słowie położony jest akcent, tym więcej potrzebujemy głosek, brzmiących podobnie do naszego wyrazu. Skoro omówiliśmy już tak ważną zależność możemy przejść do podziału na rymy.
Podział wymów ze względu na akcent
Możemy wyróżnić trzy rodzaje rymów ze względu na akcent:
– Oksytoniczne – są to rymy męskie, w których akcent stawiamy na ostatnią sylabę. Zgodność dotyczy tylko ostatniej sylaby bądź jej połowy. (brach – strach)
– Paroksytoniczne – są to rymy żeńskie, w których akcent pada na przedostatnią sylabę. Zgodność dotyczy brzmienia samogłosek dwóch ostatnich sylab. (woda – uroda)
– Proparoksytoniczne – są to rymy daktyliczne, w których akcent pada na trzecią sylabę od końca wyrazu. Rym ten bardzo rzadko występuje w języku polskim. (np. śpiewaliśmy – tańczyliśmy)
Omówimy teraz stopień dokładności i przestrzeń rymową
Ze względu na zakres współdźwięczności oraz podobieństwa między głoskami rymowanych wyrazów możemy wyróżnić cztery rodzaje rymów:
– Rymy bogate – charakteryzują się one dużym nagromadzeniem współbrzmień, np. mama – tama
– Rymy ubogie – są to najczęściej rymy męskie. Nie mają one zbyt wielu współbrzmień, z reguły ograniczają się do jednej samogłoski.
– Rymy dokładne – nazywamy je inaczej pełnymi. Odpowiadające samogłoski między wyrazami są identyczne, np. strach – pach
– Rymy niedokładne – nazywamy je inaczej przybliżonymi. Rymy te spotykamy najczęściej w wierszu wolnym. Charakteryzują się nieregularnymi powtórzeniami „odbić” fonetycznych pomiędzy głoskami oraz posiadają swobodny układ zgłosek.
Kolejnym podziałem rymów na rymy łamane i składane.
– Rymy łamane – spotykamy się z nimi, wtedy kiedy wyraz rymowany zostaje przełamany przez konwencję wersu. Jest to bardzo rzadki rodzaj rymów.
– Rymy składane – spotykamy się z nimi, kiedy przestrzeń rymu wykracza poza przestrzeń danego wyrazu.
W języku polskim możemy również wyszczególnić podział rymów ze względu na układ wiersza. I w ten sposób wyróżniamy:
– Rymy zewnętrzne – rymy występujące na końcach wersów,
– Rymy przekładane – spotykamy się z nimi, kiedy wersy rymują się naprzemiennie, czyli co drugi wers. (1 wers- kot, 2-mama, 3-płot, 4-tama)
– Rymy wewnętrzne – są to rymy, które pojawiają się w innych miejscach niż na końcu wersu, zazwyczaj są to rymy średniówkowe.
– Rymy inicjalne – nazywamy je inaczej rymami początkowymi. Występują na początku wersów.
– Rymy okalające – występują i na końcu wersu i na początku, spajają niejako ze sobą początkowy i końcowy wers.
– Rymy parzyste – występują w wersach, następujących po sobie (1 wers-kot, 2-płot, 3-mama, 4-tama)
Ostatnim podziałem, jaki przedstawię, będzie podział rymów ze względu gramatycznego
Jest on zależny od rodzaju związków, które łączą wyrazy.
Wyróżniamy:- Rymy gramatyczne – są to rymy, których współbrzmienie polega na identycznych końcówkach gramatycznych (np. podam – oddam)
– Rymy niegramatyczne – są to rymy, które łączą wyrazy o innych formach gramatycznych.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!