Synonimy

Wszystko, co warto wiedzieć na temat wyrazów bliskoznacznych
Jakiego słowa użyć, by znów nie powtórzyć danego wyrazu? Z tym dylematem boryka się wiele osób posługujących się słowem pisanym. Czasami kontekst wręcz wymaga ponownego użycia konkretnego słowa, gdyż trudno jest znaleźć inne słowo, które równie dobrze oddaje treść. Niemniej, gdy już tekst nasycony jest w znacznym stopniu danymi wyrazami, to naturalne jest, że szuka się synonimu dokładnego lub wyrazu bliskoznacznego. W niniejszym poradniku poznasz różnicę pomiędzy nimi, przykłady ich użycia, a także wszystko, co powinieneś wiedzieć na ich temat.Jak definiuje się słowo „synonim”? Choć synonimy często nazywa się wyrazami bliskoznacznymi, to tak naprawdę możemy znaleźć zarówno słowa o podobnym znaczeniu, jak i słowa o identycznym znaczeniu. Te pierwsze to słowa możliwe do użycia w danym kontekście, ale niekoniecznie o tym samym zabarwieniu emocjonalnym czy utrzymane w tym samym tonie co zastępowane słowo, a często bardziej ogólne znaczeniowo; natomiast drugie to odpowiedniki słów. Warto sprawdzić co na temat synonimów można przeczytać w Słowniku języka polskiego. Co to jest synonim? Definicja brzmi następująco: „każdy z pary wyrazów mających takie samo znaczenie” bądź „symbol lub odpowiednik czegoś”. Samo słowo wywodzi się z greki i oznacza „równoimienny”. Grupa słów o znaczeniu podobnym do danego wyrazu jest zdecydowanie większa od tej, w której mamy do czynienia z wyrażeniami czy wyrazami równoznacznymi.Odcień znaczeniowy i barwa uczuciowa Biorąc do ręki Słownik wyrazów bliskoznacznych, możemy przeczytać, że na słowo „auto” istnieje wiele innych określeń. To oczywiście samochód, ale również: bryka, pojazd, czterokołowiec, wyścigówka czy fura. Niektóre wyrazy bliskoznaczne używane są w mowie oficjalnej, inne bardziej potocznie. Trzeba zatem nie tylko wybrać odpowiednik wyrazu, lecz taki odpowiednik, który będzie właściwy w danym kontekście. Poszczególne słowa mogą mieć odmienny odcień znaczeniowy czy barwę uczuciową. Choć do słowa wiatr można znaleźć wyrazy bliskoznaczne takie jak bryza czy huragan, to – jak wiadomo – różnią się one znacząco i są używane w całkowicie innych kontekstach. Warto zatem wyróżnić synonimy całkowite, które można stosować wymiennie, a także synonimy częściowe.Synonimy całkowite i częściowe – poznaj je na przykładach Już nieco powiedzieliśmy na temat synonimów całkowitych, ale warto poznać więcej przykładów. Mówiąc o alfabecie, możemy użyć również słowa abecadło i będzie to dokładnie to samo. Podobnie rzecz ma się metaforą i przenośnią, które w słowniku synonimów znajdą się bezpośrednio obok siebie. Słowa bliskoznaczne do wyrazu wiersz to poemat, ballada, pieśń, hymn, rapsod, oda, a także sonet. Jak wiadomo, to zupełnie inne rodzaje liryków, które mają określone, charakterystyczne właściwości. Szukając odpowiednika słowa „fałszywy”, znajdziemy następujące wyrazy: podrobiony, fikcyjny, kłamliwy, nieszczery. Przykładowo do słowa osoba możemy dopasować nie tylko „fałszywa”, lecz także „kłamliwa” czy „nieszczera” i będzie można tych równoznaczników użyć w tym samym kontekście. Słowo „fikcyjny” także pasuje do osoby, jednak takiej będącej bohaterem utworu literackiego. Z kolei podrobiony może być dokument albo jakiś cenny przedmiot, ale do człowieka trudno odnieść takie określenie. Ponieważ w słowniku zwykle poszczególne wyrazy bliskoznaczne znajdują się obok siebie, nawet jeśli ich zabarwienie emocjonalne czy znaczeniowe jest odległe, trzeba zawsze dopasowywać słowo do kontekstu według własnej wiedzy bądź sprawdzając definicję wyrazu w Słowniku języka polskiego.Odrobina informacji na temat synonimów semantycznych Semantyka bada relację pomiędzy znaczeniem wyrazu a jego znaczeniem w użytym kontekście. Synonimy semantyczne charakteryzują się nieco odmiennym znaczeniem i barwą uczuciową. Dla słowa zabawny możemy znaleźć szereg różnych wyrazów bliskoznacznych. Słowo śmieszny jest bliskie znaczeniowo i uczuciowo, jednak trzeba zauważyć, że coś śmiesznego może wywoływać bardziej spontaniczną i nagłą reakcję niż coś zabawnego albo że ta reakcja będzie bardziej intensywna. Słowo „komiczny” ma już znaczenie bliższe znaczeniu słowa śmieszny, a nieco dalsze od znaczenia słowa zabawny. Dowcipna wypowiedź będzie podobna do zabawnej, a nieco mniej wywołująca salwy śmiechu niż komiczne zachowanie. Kiedy będziemy chcieli użyć słowa „groteskowy”, będzie to w kontekście czegoś nieco lub nawet bardzo przerysowanego, co niekoniecznie musi budzić jednoznacznie pozytywne odczucia. Na powyższym przykładzie widać, że wyrazy bliskoznaczne semantyczne jednoznacznie odnoszą się do danej sytuacji i muszą być w niej osadzone, gdyż przypadkowe użycie danego wyrazu nie oddaje sedna opisywanego zdarzenia.Wyrazy bliskoznaczne stylistyczne i ich rodzaje Wśród kategorii wyrazów bliskoznacznych można również wymienić synonimy stylistyczne. Wyróżniamy kilka rodzajów takich synonimów:a) Pierwszy rodzaj to synon