Zaimek osobowy

Drodzy użytkownicy w dniu dzisiejszym chciałabym przedstawić Wam dzisiaj jedną z odmiennych części mowy, jaką jest zaimek osobowy. Abyście mogli zrozumieć ten temat zacznijmy od początku co to są części mowy.
W języku polskim części mowy dzielimy na:
– odmienne, czyli czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, zaimki rzeczowne, zaimki przymiotne i zaimki liczebne;
– nieodmienne, czyli: przysłówki, zaimki przysłowne, przyimki, spójniki, wykrzykniki oraz partykuły;
– samodzielne, czyli takie, które są samodzielnymi częściami jakiejś wypowiedzi i do nich zaliczamy: rzeczowniki, przymiotniki, liczebniki, czasowniki, zaimki, przysłówki oraz wykrzykniki,
– niesamodzielne, czyli takie, które w wypowiedzi nie są samodzielną wypowiedzią, do nich zaliczamy: spójniki, przyimki oraz partykuły.
Przypomniałam Wam już jak dzielimy w języku polskim części mowy. Pewnie sobie pomyśleliście, że niepotrzebnie to piszę, ponieważ powinnam swój tekst pisać na temat zaimków, ale nic bardziej mylnego. Za chwilę opiszę Wam, dlaczego do tego się odniosłam. Mianowicie chodzi mi o fakt, że zaimki są takimi częściami mowy, które w celu uniknięcia powtórzeń w dłuższej wypowiedzi zastępują nam inną część mowy. Odnoszą się one najczęściej do wypowiedzianych we wcześniejszych zdaniach treści. Podam Wam teraz pewien przykład wypowiedzi:
Zosia jest uczennicą czwartej klasy szkoły podstawowej. Zosia bardzo lub się uczyć. Zosia odrabia swoje zadania domowe zaraz po powrocie ze szkoły. Zosia lubi spędzać wolny czas ze swoim psem Burkiem.
Czemu to napisałam? Te zdania, gdybyśmy je rozpatrywali osobno są poprawne, ale tworząc dłuższą wypowiedź nieciekawie to wygląda, ponieważ jest nielogiczna. Właśnie w tym celu stworzono zaimki, aby można było inne części mowy nimi zamienić. Wtedy wypowiedź jest łatwiejsza do przeczytania i brzmi o wiele lepiej. Spróbujmy zamienić rzeczowniki Zosia zaimkami w kolejnych zdaniach:
Zosia jest uczennicą czwartej klasy szkoły podstawowej. Ona bardzo lubi się uczyć, a zaraz po powrocie ze szkoły odrabia swoje zadania domowe. Wolny czas lubi spędzać ze swoim psem Burkiem. Prawda, że ładniej to wygląda? Przejdźmy zatem do samych zaimków i ich podziału.
Zaimki zawsze odpowiadają na pytania innej części mowy, którą w zdaniu zastępują. Zaimki mogą zastępować następujące części mowy:
1. Rzeczowniki;
2. Przymiotniki;
3. Liczebniki;
4. Przysłówki.
Dlatego też w języku polskim wyróżniamy zaimki: rzeczowne, przymiotne, liczebne i przysłowne. Postaram się Wam wyjaśnić, jakie są to zaimki.
1. Zaimki rzeczowne zastępują w zdaniu rzeczowniki. Odpowiadają zatem na pytania: kto? Co? I odmieniają się tak samo, jak rzeczowniki, czyli przez liczby i przypadki. Zaimki rzeczowne tak samo, jak rzeczowniki posiadają własny określony rodzaj.
Do zaimków rzeczownych zaliczamy: ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one, kto, co, ktoś, coś, nikt i nic. W zdaniach zaimki rzeczowne mogę pełnić funkcję podmiotu, czyli wykonawcy czynności odpowiadając na pytania Mianownika: kto?, co? oraz dopełnienia, czyli mogą być określeniami czasownika odpowiadając na pytania wszystkich przypadków oprócz Mianownika: kogo?, czego?, komu?, czemu?, kogo?, co?, z kim?, z czym? O kim? O czym?
2. Zaimki przymiotne zastępują w zdaniu przymiotniki. Odpowiadają zatem na pytania przymiotnika, czyli: jaki?, jaka?, jakie?, czyj?, czyja?, czyje?, który?, która?, które? I odmieniają się tak samo jak przymiotniki przez: liczby, rodzaje i przypadki. Do zaimków przymiotnych zaliczamy: mój, swój, twój, czyj, nasz, wasz, taki, jaki, który, ten, tamten, inny, ta, ci, te. W zdaniach zaimki przymiotne mogą pełnić funkcję: przydawki, czyli określać rzeczownik oraz być orzecznikiem w orzeczeniu imiennym.
3. Zaimki liczebne zastępują w zdaniach liczebniki. Odpowiadają na takie same pytania, jak liczebniki, czyli: ile?, który z kolei? I odmieniają się przez: liczby, rodzaje i przypadki. Do zaimków liczebnych zaliczamy: ile, tyle, każdy, kilka, kilkanaście, kilkadziesiąt, ileś, żaden. W zdaniach zaimki liczebne mogą pełnić funkcję przydawki, czyli być cechą wykonawcy czynności na przykład: kilkoro.
4. Zaimki przysłowne zastępują w zdaniach przysłówki. Odpowiadają na takie same pytania, jak przysłówki, czyli: jak?, gdzie?, kiedy? I są nieodmienne, ponieważ przysłówki są nieodmiennymi częściami mowy. Do zaimków przysłownych zaliczamy: tak, tu, tam, jak, wtedy, kiedy, gdzie, gdzieś, skąd, dokąd, którędy, tamtędy, stamtąd, kiedyś. W zdaniach zaimki przysłowne mogą pełnić funkcję: okolicznika miejsca, okolicznika sposobu oraz okolicznika czasu.
Wyróżniamy jeszcze jeden podział zaimków ze względu na znaczenie. Mamy tutaj siedem takich rodzajów zaimków. Zauważmy, że również siedem mamy w języku polskim przypadków. Dzielimy je na:
1. Zaimki osobowe na przykład: ja, ty, on, ona, ono, oni, one.
2. Zaimki wskazujące na przykład: ten, ta, to, tamten, tu, tam, tędy, ów.
3. Zaimki wskazujące na przykład: kto?, co?, jaki?, który?, jak?, gdzie?, kiedy?
4. Zaimki nieokreślone na przykład: ktoś, coś, jakiś, czyjś, gdzieś, kiedyś, któryś.
5. Zaimki przeczące na przykład: nic, nikt, żaden, nigdy, nigdzie.
6. Zaimki względne na przykład: kto, co, jaki, gdzie, który. Należy tutaj dodać, że zaimki względne łączą dwa rodzaje zdań, mianowicie zdanie podrzędne ze zdaniem nadrzędnym.
7. Zaimki zwrotne na przykład: się (siebie, sobie).
Warto tutaj dodać jeszcze jak z zaimkami piszemy partykułę ,,nie”. Łączny zapis stosujemy przy zapisie tej partykuły z niektórymi zaimkami, które mają zupełnie inne znaczenie z przeczeniem ,,nie” niż bez niego, na przykład: nieco, niektórzy.
Większość zaimków z partykułą ,,nie” zapisujemy rozdzielnie na przykład: nie jej, nie moja, nie każda.
Przedstawiłam Wam już podział zaimków i jego poprawną pisownię z partykułą ,,nie”. Przejdźmy zatem do głównego tematu mojej pracy. Jak już wspomniałam wyżej zaimki te należą do zaimków rzeczownych i należą do nich: ja, ty, my, wy, on, ona, oni, one. Zaimki osobowe odmieniają się tak samo jak rzeczowniki, czyli przez liczby i przypadki. Ponadto zaimki osobowe posiadają swój określony rodzaj. Przedstawię Wam teraz odmianę każdego zaimka osobowego:
1. Zaimek osobowy: ja:

Pierwsza osoba liczby pojedynczej:
Mianownik: kto? co? (jest): ja
Dopełniacz: kogo? czego? (nie ma): mnie (przestarzale mówiono: mię)
Celownik: komu? czemu? (się przyglądam): mi / mnie
Biernik: kogo? co? (widzę): mnie (przestarzale mówiono: mię)
Narzędnik: z kim? z czym? (idę): ze mną
Miejscownik: o kim? o czym? (mówię): o mnie
Wołacz: o! (witaj): ja!
2. Zaimek osobowy: ty

Druga osoba liczba pojedynczej:
Mianownik: kto? co? (jest): ty
Dopełniacz: kogo? czego? (nie ma): ciebie / cię
Celownik: komu? czemu? (się przyglądam): tobie / ci
Biernik: kogo? co? (widzę): ciebie / cię
Narzędnik: z kim? z czym? (idę): z tobą
Miejscownik: o kim? o czym? (mówię): o tobie
Wołacz: o! (witaj): ty!
3. Zaimek osobowy: my:

Pierwsza osoba liczby mnogiej:
Mianownik: kto? co? (są): my
Dopełniacz: kogo? czego? (nie ma): nas
Celownik: komu? czemu? (się przyglądam): nam
Biernik: kogo? co? (widzę): nas
Narzędnik: z kim? z czym? (idę): z nami
Miejscownik: o kim? o czym? (mówię): o nas
Wołacz: o! (witajcie): my!
4. Zaimek osobowy: wy:

Druga osoba liczby mnogiej:
Mianownik: kto? co? (są): wy
Dopełniacz: kogo? czego? (nie ma): was
Celownik: komu? czemu? (się przyglądam): wam
Biernik: kogo? co? (widzę): was
Narzędnik: z kim? z czym? (idę): z wami
Miejscownik: o kim? o czym? (mówię): o was
Wołacz: o! (witajcie): wy!
5. Zaimek osobowy: on:

Trzecia osoba liczby pojedynczej rodzaj męski:
Mianownik: kto? co? (jest): on
Dopełniacz: kogo? czego? (nie ma): jego / go / niego / -ń
Celownik: komu? czemu? (się przyglądam): jemu / mu/ niemu
Biernik: kogo? co? (widzę): jego / go