Zasady Interpunkcji
Zasady interpunkcji
Przecinek stawiamy:
– Jeśli powtarzamy po sobie wyrazy (np.: Dawno, dawno temu w małej wiosce).
– Jeśli wymieniamy coś po kolei (np.: W tym roku uczę się matematyki, angielskiego, rosyjskiego, przyrody, polskiego i historii. W zoo widziałam żyrafy, lwy, krokodyle, rekiny, małpki i hipopotamy).
– Między zdaniem nadrzędnym i podrzędnym w zdaniach podrzędnie złożonych (np. Dzisiaj dowiedziałam się, że w wakacje pojadę nad morze z rodzicami. Nie wiedziałam, że dzisiaj niebo będzie zachmurzone.)
– Jeśli w zdania nadrzędne wpleciemy zdania podrzędne. Należy wówczas zdanie podrzędne oddzielić na początku i na końcu przecinkiem (np. leki na receptę należy stosować, zgodnie z dołączoną ulotką, aby nie zaszkodzić swojemu zdrowiu).
– Jeśli bezspójnikowo łączymy ze sobą zdania współrzędnie złożone (np. Kubica rozpoczął wyścig, pokonał dwa okrążenia i zatrzymał się za startem).
– Aby rozdzielić połączone zdania współrzędnie złożone spójnikami przeciwstawnymi (np. Ania lubi malować obrazy, ale nienawidzi używać farm plakatowych. Monika chciała zaliczyć egzamin z polskiego, lecz nie udało jej się.)
– Aby rozdzielić dwa zdania współrzędnie złożone poprzez spójniki wynikowe (np. Monika zapomniała o egzaminie z polskiego, dlatego nie zaliczyła go. Antek zrozumiał swoje błędy, więc przeprosił swoich przyjaciół.)
– Aby rozdzielić dwa zdania współrzędnie złożone poprzez spójniki wyjaśniające (np. Ania jest blondynką, to znaczy, że ma jasne włosy. Antek musiał napisać wypracowanie, czyli dłuższą formę wypowiedzi.)
– Jeśli powtarzamy spójniki (Kupiłam sobie sukienkę i szorty, i czapkę).
– Jeśli oddzielamy od siebie imiesłowy przysłówkowe (np. Antek biegł do szkoły, mając nadzieję, że nie spóźni się na zajęcia.).
– Przed wtrąceniami, które wprowadzamy za pomocą połączenia spójników z przysłówkami i zaimkami (np. czy może, i to, lub raczej itp.)
– Po wykrzyknieniach (np. Halo, kto mówi? Oj, nie udało się.)
– Aby oddzielić wyrazy i wyrażenia, które występują w wołaczu (np. Możesz pi to podać, Aniu? Kacper, widziałeś to?).Przecinka nie stawiamy:
– Przed spójnikami: ani, albo, bądź, lub, i, niż, oraz, tudzież (To pies czy kot. Kupiłam sukienkę i szorty.).- Przed członami porównawczymi, które są wprowadzane przez wyrazy: jakby, niż, jako, jak, niby, niczym, podobnie ni to, niby to (np. Mój pies jest podobny do twojego).
– Przed „czy”, które łączy zdania współrzędnie rozłączne (np. Idziesz ze mną do kina czy wolisz udać się do kawiarni?).- Po wyrażeniach i wyrazach: jednak, niemniej, jednakże, w efekcie, jednak, dlatego, zatem, z reguły, przede wszystkim itp. (Gra Pokemon Go jest w pewien sposób podobna do bajki animowanej o pokemonach. Miałam nadzieję na zdanie egzaminu jednak zawiodłam się.)
– Po wyrażeniach: w związku z, na mocy, w odniesieniu do, wobec, w przypadku, co do, ze względu na, w wyniku, występujących na początku zdania (np. W zasadzie nie było to przestępstwem. W związku z zaistniałą sytuacją rozprawa zostaje wstrzymana.).- W liście po wyrażeniu „Z poważaniem”. (Z poważaniem Adam Kowalski).Używanie średnika:
Średnik stosujemy, aby oddzielić wyłącznie samodzielne gramatycznie i logicznie człony. Ma mniejszą moc od kropki, ale większą od przecinka. Niemal zawsze można zastąpić go kropką, zmieniając tylko zdanie na dwa zdania, niezawierające średnika. Po zastosowaniu średnika druga część zdania piszemy wciąż małą literą. Średnika używamy w rozbudowanych zdaniach złożonych, aby oddzielić pojedyncze zdania, samodzielne pod względem gramatycznym i logicznym.
Zasady użycia kropki
Kropkę stawiamy:
– Po liczbach porządkowych zapisanych w postaci cyfr arabskich (np. lata 90).
– W tytułach rozdziałów przy zastosowaniu cyfr rzymskich (II. Etyka dziennikarska).- Aby oddzielić godziny od minut (np. 11.30–14.15).- Po cytacie, wprowadzonym w cudzysłowie (np. Antek powiedział: „To nie jest mój najszczęśliwszy dzień”. W książce Rowling czytaliśmy: „Zgredek dostał skarpetę”.).- Na końcu zdania (np. Ania kupiła lody i gofra. Bartek chce dostać na urodziny nowy telefon).- Po nawiasie (np. Cytat Zgredka pochodzi z książki Rowling).Kropki nie stawiamy:
– Po zanotowaniu liczb porządkowych w postaci cyfr rzymskich (XXI wiek, I wiek).- Po tytułach i nagłówkach (np. Słów kilka o etyce dziennikarskiej).- Przy zapisywaniu godzin bez uwzględniania minut (np. dzieci uczą się w szkole codziennie 8–15).- Po cyfrze, która oznacza datę, oczywiście, jeśli została ona zapisana słownie lub w postaci cyfr rzymskich (np. 3 maja, III maja).Dwukropek
Dwukropek stawiamy:
– Jeśli wyliczamy kilka rzeczy z rzędu a wyliczenie zostało poprzedzone określeniem ogólnym (np. Warto uczyć się takich przedmiotów jak: angielski, polski, matematyka i historia).
– Jeśli wyliczamy z rzędu kilka rzeczy i w zdaniu występuje podmiot szeregowy oraz orzeczenie w l. mnogiej (np. Moje ukochane zwierzęta to: koń, pies, kot i chomik).
Dwukropka nie stawiamy:
– Jeśli wyliczamy kilka rzeczy z rzędu i na wyliczenie składają się tylko dwa wyrazy lub wyrażenia (np. Moje ulubione zwierzęta to pies i kot).
– Jeśli wyliczamy kilka rzeczy z rzędu i wyliczenie nie zostało poprzedzone określeniem ogólnym (np. Najbardziej lubię angielski, polski i matematykę).
– Jeśli wyliczamy z rzędu kilka rzeczy i w zdaniu występuje podmiot szeregowy oraz orzeczenie w l. pojedynczej (np. W wyścigach wygrała Polska, Francja, Japonia i Norwegia).
Zasady pisowni wielokropka:
Wielokropek stosujemy na końcu zdania, aby zaznaczyć pominięte fragmenty. Może również być wykorzystany jako zaznaczenie zawieszenia głosu czy chwilowego przerwania wypowiedzi. (np. „Zgredek dostał…”, Antek zaczął mówić: „Monika jest moją najlepszą przyjaciółką, bo…”, nagle przestał mówić.).
Możemy użyć go, jeśli chcemy podkreślić coś niespodziewanego (np. Antek czekał na windę, kiedy drzwi się otworzyły ujrzały… psa w sukience).
Myślnik:
Myślnik stawiamy przed członem zdania, które ma dopełnić poprzednią myśl. (np. Harry spotkał Zgredka – skrzata domowego pana Malfoya).
Nawias:
Nawias stosujemy do oddzielenia wyrazów czy zwrotów, czasami nawet całych zdań lub części tekstu, jeżeli stanowi tylko treść poboczną. (np. Mama (Antka) nie lubiła zapachu róż.).
Możemy również w nawiasie podawać konkretne przykłady (np. Przymiotnik (na przykład: różowy)).
Cudzysłów:
Cudzysłów stosujemy, aby przedstawić jakiś cytat (np. Paweł mówił „Litwo Ojczyzno moja…”).
Wykrzyknik:
Stosujemy na końcu zdania, jeśli chcemy przedstawić w zdaniu krzyk (np. To byleś ty!).
Pytajnik:
Stosujemy na końcu zdania, jeśli chcemy o coś zapytać (np. Czy ktoś tu jest?).
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!