Zdania Składowe
Z pewnością zastanawiacie się, czym są zdania składowe. Ja również, ponieważ prawie nigdzie nikt ich nie opisał ani nie wyjaśnił, ani nie podał żadnej definicji książkowej, a teraz kiedy pozamykane są biblioteki trochę trudno wypożyczyć książkę, w której byłoby coś o zdaniach składowych. Tak więc zdani jesteście na małą dawkę informacji, którą można było odszukać w źródłach, które posiadam ja i moi znajomi, i Internet rzecz jasna. Tak więc najpierw podam jako taką definicję zdania, później przejdziemy do zdania składowego i podam definicje czym w ogóle jest takie zdanie składowe, czym się charakteryzuje i z czym się to w ogóle je. Później podam kilka przykładów, abyście to zrozumieli i na tym zakończymy.
Definicja zdania.
Czym ono jest dla niewtajemniczonych?
Tak więc „zdanie” sobie proszę wyobrazić to kilka lub kilkanaście wyrazów połączonych w jedno, czyli w zdanie. Proste, prawda? W zdaniu powinno być orzeczenie, czyli czasownik, żeby owo zdanie móc nazywać zdaniem, bo zdanie bez orzeczenia to nie zdanie. Takie każde zdanie należy rozpocząć wielką literą i kontynuować małymi, jedynie, że nastąpi gdzieś wyjątek, ale my o nich tutaj mówić nie będziemy. Zdanie też można zakończyć wykrzyknieniem lub pytajnikiem, a także wielokropkiem. Zdania też można podzielić na nierozwinięte i rozwinięte. W pierwszych mamy podmiot i orzeczenie, a w drugim to samo plus określenie.
Na przykład pierwsze to:
– Mama poszła do sklepu.
Drugie to:
– Mama poszła do sklepu kupić zapiekanki dla dziecka.
Czym jest zdanie składowe?
Zdanie składowe to zdanie pojedyncze, które wchodzi w skład zdania złożonego (takiego, które ma minimum 2 orzeczenia/czasowniki).
Na przykład zdanie wielokrotnie złożone to:
– Nie pójdę dzisiaj do kina, bo mi się nie chce, a boję się horrorów, dlatego nie wybiorę się tam z przyjaciółmi. Składa się ono z 4 zdań składowych. Zdania te to:
1. Nie pójdę dzisiaj do kina,
2. Bo mi się nie chce,
3. A boję się horrorów,
4. Dlatego nie pójdę tam z przyjaciółmi.
Proste prawda?
Każde zdanie zawiera orzeczenie, czyli czasownik w osobowej formie, tj. nie pójdę, nie chce mi się, boję się, nie pójdę. Ważne jest to, że pomiędzy zdaniami składowymi stawiamy przecinki. To jednak pewnie już wiecie, bo to jest bardzo proste i przychodzi bardzo intuicyjnie, a jak nie, to trzeba się tego nauczyć. Jednak nie przed wszystkimi spójnikami ten przecinek stawiamy. Przykładem może być i, oraz, a.
Podsumowując tę definicję zdanie składowe wchodzi w skład zdania złożonego. Zdanie złożone składa się z tylu zdań składowych ile ma orzeczeń, czyli czasowników, jak jest pięć czasowników/orzeczeń, to jest pięć zdań. Nie ma nic prostszego.
Na przykład:
– Haneczka recytowała wierszyk w przedszkolu, ale jej nie wyszło, bo się zestresowała.
Mamy tu aż trzy orzeczenia: recytowała, nie wyszło, się zestresowała.
Czyli mamy też trzy zdania:
1. Haneczka recytowała wierszyk w przedszkolu,
2. Ale jej nie wyszło,
3. Bo się zestresowała
Zdania składowe zawsze mają swoją hierarchię, czyli jedno bywa ważniejsze od drugiego a inne mniej ważne od innego.
Zdania składowe dla przykładu:
1. Matula moja poszła do sklepu kupić bułki, chleb i bagietki, ale do niego nie dotarła, bo zatrzymała się w papierniczym i wydała wszystkie pieniądze na papier dekoracyjny. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
2. Zbyszek nie jest mądry, dlatego nawet nie zauważył jak ktoś go okradł, kiedy spał na ławce w parku. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
3. Maleńka Weronika krzyczała w łóżeczku, bo się obudziła i nie miała koło siebie ulubionego misia, którego dostała od mamusi. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
4. To niemożliwe, że to się tak skończyło, a przecież miało być inaczej, przecież mi obiecano! (mamy tutaj 4 zdania składowe)
5. To jest jedno wielkie kłamstwo, Weronika nie wróciła do Polski, bo nadal przebywa w Holandii, przecież by mi powiedziała, że wraca. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
6. To jest najgłupszy pomysł o jakim kiedykolwiek słyszałem, nie wiem kto go wymyślił, bo głupszego już się chyba wymyślić nie uda, jedynie, że ktoś jest aż tak wybitny. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
7. Nie idę jutro do szkoły, bo mi się nie chce i nie nauczyłam się na sprawdzian, bo nie miałam czasu na to, ponieważ mama kazała mi umyć naczynia i umyć podłogę. (mamy tutaj 5 zdań składowych)
8. Natalia nie wie co począć, bo jest wielkim leniem, a musi zaliczyć wychowanie fizyczne, którego wprost nienawidzi. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
9. To jest niesprawiedliwe, że nauczyłam się na sprawdzian i dostałam 3, a Marek się nie uczył i dostał 4! (mamy tutaj 5 zdań składowych)
10. Martyna idzie do biblioteki, musi się jednak pospieszyć, bo niedługo ją zamkną, ponieważ zaczyna się pandemia wirusa. (mamy tutaj 4 zdania składowe)
11. Jeśli się nie pospieszę, nie zdążę na autobus i będę musiał iść. (mamy tutaj 3 zdania składowe)
12. Opłaciłem abonament cyfrowy na platformę streamingową i teraz mogę oglądać wszystkie seriale, kiedy tylko chcę. (mamy tutaj 3 zdania składowe)
13. To nie tak, że Martyna nie potrafi się ubierać, jej się po prostu nie chce o siebie zadbać. (mamy tutaj 2 zdania składowe)
14. Nauczyłam się na najtrudniejszy chyba sprawdzian w moim życiu i otrzymałam zadowalającą mnie ocenę. (mamy tutaj 2 zdania składowe)
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!