Związki frazeologiczne
Związki frazeologiczne czyli frazeologizmyZwiązki
frazeologiczneNie zasypiać gruszek w popiele, czy nie
zasypywać gruszek w popiele, kobyłka u płotu czy kobyłka
u płota – co oznaczają te związki frazeologiczne i który
z nich jest poprawny? Warto poznać pochodzenie, znaczenie oraz sposoby
stosowania frazeologizmów, aby nie dać się zapędzić w kozi róg.
A zatem pora na lekturę!1. Co to są związki frazeologiczne
(frazeologizmy)?Związki frazeologiczne inaczej
frazeologizmy to utrwalone połączenia wyrazowe o stałym znaczeniu,
niewynikające ze znaczeń poszczególnych słów. Przykładowo: wstać lewą nogą,
nie mówi o wykonywanej czynności, lecz o kimś, kto od samego rana
jest w złym humorze. Związki frazeologiczne wzmacniają obrazowość
wypowiedzi, a także zwiększają jej nacechowanie emocjonalne. Dlatego
najczęściej pojawiają się w mowie potocznej, choć frazeologizmy
w literaturze też nie należą do rzadkości.1. Pochodzenie związków frazeologicznychFrazeologizmy wywodzą się z wielu
źródeł. Są to m.in.: mitologia i kultura antyczna, Biblia, literatura
i sztuka, historia, życie codzienne i obyczaje człowieka, obserwacje
świata natury. Niektóre z nich bywają trudne do zrozumienia bez znajomości
literatury. Toteż przytaczając je, postaramy się wyjaśnić ich znaczenie:- mitologia i kultura antyczna – związki
frazeologiczne przykłady z wyjaśnieniem: stajnia Augiasza
(miejsce zaniedbane), pięta
Achillesa (słaby punkt), syzyfowa praca (praca bezcelowa),
– literatura – związki frazeologiczne przykłady
i znaczenia: dantejskie sceny (sceny okrutne,
makabryczne),[coś] miedzy bajki włożyć (uznać za nieprawdziwe), wiek
balzakowski (średni wiek),
– sztuka – frazeologizmy przykłady
i wyjaśnienia: rubensowskie kształty (Rubens najchętniej
malował kobiety o pulchnej figurze), tycjanowski kolor
(złotorudy, miedziany- ulubiony kolor Tycjana),
– historia – związki frazeologiczne przykłady
z wyjaśnieniem: -pyrrusowe zwycięstwo
– zwycięstwo pozorne, osiągnięte wysokim kosztem (frazeologizm pochodzi
od króla Pyrrusa, który stoczył wiele zwycięskich bitew, ale
okupionych tak wysokimi stratami, że trudno było je uznać za sukces), – kości zostały rzucone – podjęcie nieodwracalnej decyzji (takie
słowa wypowiedział Juliusz Cezar, przekraczając rzekę Rubikon),
– biblijny związek frazeologiczny przykłady: judaszowe
srebrniki, palec boży, wdowi grosz, rzeź niewiniątek, nadstawić drugi
policzek,
– przykłady związków frazeologicznych powstałych na podstawie obserwacji świata, natury: wystrychnąć
kogoś na dudka, kopnąć w kalendarz, leżeć plackiem, zbijać bąki,
– związek frazeologiczny przykłady z życia
codziennego: pójść z torbami, gardłowa sprawa, wziąć
się w garść, kręcić nosem. To tylko
niektóre, używane w języku potocznym i literaturze frazeologizmy
lista jest tak obszerna, że nie sposób ich wszystkich przytoczyć. Dotyczą
między innymi czynności, zachowań, części ciała itp. Nader chętnie używane
są przez nas związki frazeologiczne ze zwierzętami, np.: czuć się jak
ryba w wodzie, płakać jak bóbr, ośle uszy, mieć muchy w nosie
itp.1. Innowacje frazeologiczneJęzykoznawcy
przyjmują, że innowacja frazeologiczna to celowa lub nieświadoma,
a wtedy zwykle niepoprawna, zmiana budowy i (lub) funkcji językowej
związku frazeologicznego. Przykładem świadomej, udanej innowacji są hasła
reklamowe: z radiem ZET zawsze wstajesz prawą nogą, lub okazje
chodzą parami . Są to przykład innowacji wymieniających, w których zamieniono wyrazy frazeologiczne: lewą
na prawą i nieszczęścia na okazje. Innym zabiegiem
leksykalnym jest kontaminacja, czyli krzyżowanie dwóch lub więcej związków
frazeologicznych, przysłów, która przynosi czasem komiczny efekt, np.: na
pochyłe drzewo i koza nie naleje, pies jest pogrzebany w szczegółach,
kto rano wstaje, ten leje jak z cebra. 1. Frazeologizmy przykłady błędnych konstrukcji językowychNa koniec krótki sprawdzian. Tekst i zawarte
poniżej zwiazki frazeologiczne zawierają błędy. Znajdźcie je.- iść po najmniejszej linii oporu,
– w pierwszym rzędzie omówimy warunki ogólne,
– ciężki orzech do zgryzienia
– nadstawić ucho
– nie zasypywać gruszek w popieleW przypadku trudności skorzystajcie ze słowników.
Powodzenia! Niech frazeologizm będzie z Wami!
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!