Epika – Rodzaj literacki

Chcesz się mniej uczyć i więcej rozumieć?
Zamień czytanie na oglądanie!
Kliknij Player materiału wideo na temat: Epika – Rodzaj literacki, kliknij aby zobaczyć materiał i ucz się szybciej!
Opiekun merytoryczny: Marek Lepczak
Czytaj więcej

W literaturze występuje podział na literaturę piękną i użytkową. Do literatury pięknej zaliczamy dramat, lirykę i oczywiście epikę. One również mają różne gatunki.
Epika została wyróżniona przez treść, która dawniej była przekazywana tylko ustnie, co oznacza, że nie mamy pewności, że świat opisywany przez autora jest rzeczywisty. Utwory tego gatunku literackiego najczęściej są pisane prozą, tylko nieliczne są pisane wierszem. Proza to tekst niezawierający rymów oraz podziału na wersy.
Narrator to osoba, która opisuje wydarzenia w utworze literackim. W epice występują dwa rodzaje narracji: pierwszoosobowa i trzecioosobowa. Pierwszoosobowa, występuje w momencie, gdy autor opowiada zdarzenia w pierwszej osobie liczby pojedynczej. Natomiast w trzecioosobowej autor komentuje przebieg wydarzeń.
Fabuła utworu to treść, którą rozumiemy poprzez ciąg wydarzeń. Może zawierać jeden lub dwa wątki.
W epice często występują dialog i monolog. Dialog to rozmowa minimalnie między dwoma osobami, natomiast monolog to wypowiedź niewchodząca w dialog, ale obecna przy nim. Wszystkie opisane wydarzenia mają wpływ na dalszy ciąg akcji.
W epice spotykamy się z fikcją literacką, światem przedstawionym w niemożliwy sposób w prawdziwym życiu. Na składniki świata przedstawionego to: bohaterowie, zdarzenia, czas i miejsce akcji.
Obecnie wyróżniamy następujące rodzaje epiki: nowela, opowiadanie, powieść, pamiętnik, dziennik, baśń, mit, legenda, epopeja, bajka, satyra, ballada i przypowieść.
Nowela to krótki utwór literacki, pisany prozą. Charakteryzuje się wyraźnie zarysowaną i sprawnie skrojoną akcją główną. Zawiera punkt kulminacyjny oraz puentę podkreślenie sensu utworu literackiego. Przykładem noweli jest „Katarynka”. Utwór Bolesława Prusa, który mówi by nie myśleć tylko o sobie lub „Latarnik” Henryka Sienkiewicza, który po raz pierwszy ukazał się w polskim czasopiśmie Niwa.
Opowiadanie to krótki utwór literacki o prostej akcji. Jest pisany prozą oraz ograniczony wątkiem fabularnym.
Powieść jest przeciwieństwem opowiadania. Powieść to dłuższy utwór literacki, pisany prozą. Zarówno, jak i w powieści tak i w opowiadaniu wyróżniamy rodzaje. Po pierwsze obyczajowe, to utwory poświęcone codziennemu życiu oraz relacjom międzyludzkim. Przykładem elementu obyczajowego jest książka „Chłopcy z Placu Broni” Frenca Monara. Lektura ukazuje wojnę w przystępny sposób dla czwartoklasistów.
„Ania z Zielonego wzgórza” Lucy Maud Montgomery. Autorka opisała w niej historię dziewczynki z domu dziecka, która wreszcie znajduje prawdziwy dom.
Drugim elementem jest powieść przygodowa. Jak sama nazwa wykazuje, opowiada o przeżyciach głównego bohatera. Najczęściej miejsce akcji rozgrywa się w egzotycznych miejscach lub w podróży. Ma ona na celu edukacje czytelnika lub sprawienia mu przyjemności. Przykładem lektury wiążącej się z tym elementem jest „W pustyni i w puszczy” Henryka Sienkiewicza. Autor opisał przygody dwójki dzieci, Stasia i Nel w Afryce.
Trzecim elementem powieści i opowiadania jest element detektywistyczny, ukazujący rozwiązanie przez detektywa zagadki. Bronią detektywa jest najczęściej jego umysł lub spostrzegawczość. Przykładem lektury wiążącej się z tym elementem jest seria książek „Felix, Net i Nika” Rafała Kosika. Autor przedstawił przygody trzech trzynastolatków, początkowo pisał je dla swojego syna.
Czwartym elementem powieści i opowiadania jest element fantastycznonaukowy. Najczęściej nawiązuje do rozwoju nauki i techniki, podróżach w czasie, kontaktem z obcą cywilizacją oraz do ich konsekwencji. Przykładem lektury dla tego elementu jest „Cyberiada” Stanisława Lema. Autor przedstawił przygody w świecie robotów.
Piątym elementem powieści i opowiadania jest element fantasy. Akcja rozgrywa się w pełnym magii i nierealnych stworzeń świecie. Często w fantasy przedstawiony świat nawiązuje do baśni lub średniowiecza. Przykładem lektury nawiązującej do tego elementu jest „Hobbit” Johna Ronalda Reuela Tolkiena. Autor opisał niezwykłe przygody hobbita. Kolejnym przykładem lektury są Opowieści z Narnii „Lew, Czarownica i stara szafa” Cliva Staplesa Lewisa. Autor opisał niezwykły świat znajdujący się po drugiej stronie szafy.
Ostatnim elementem powieści i opowiadania jest element historyczny. Akcja rozgrywa się w przeszłości w stosunku do życia jej autora. Wszystkie elementy są odtwarzane za pomocą źródeł historycznych. Przykładem lektury powiązanej z tym elementem jest „Quo Vadis” Henryka Sienkiewicza, opowiadające o narodzinach chrześcijaństwa oraz starożytnej cywilizacji. Kolejnym przykładem lektury są „Trzej muszkieterowie” Alexandre Dumasa. Po raz pierwszy można było ją spotkać w odcinkach na łamach francuskiego czasopisma „Le Siècle”.
Dziennik i pamiętnik. W jedn

Sprawdź również:

Dodaj komentarz jako pierwszy!