Błędy fonetyczne
Błędy fonetyczne, jak sama nazwa wskazuje odnosżą się głównie do sfery naszej mowy polskiej.
Błędy fonetyczne zostały przez językoznawców podzielone na kilka kategorii, każda kategoria odnosi się do innego rodzaju błędu który w wymowie jest przez nas częściej lub rzadziej popełniany. Pierwszym takim typem błędu będzie:
– zamiana głosek:
Czym się taki błąd charakteryzuje? Słyszymy bardzo wyraźnie jak ktoś akcentuje głoskę w sposób błędny, co naturalnie może i prowadzi do fonetycznego błędu. Najczęściej takie błędy możemy słyszeć w głoskach, które inaczej wymawiamy a inaczej też piszemy :
– boazeria – nic trudnego, dużo częściej jednak używamy określenia buazeria albo błazeria, kompletnie unikając faktu, że tam wyraźnie zaintonowana głoska to „o”. Kolejny takim wyrazem może być posługa, często jednak słyszymy jak ktoś wymawia to posuga, albo posłuka, znowu możemy śmiało mówić o błędzie fonetycznym który odnosi się do błędnej głoski.
Kolejnym typem błędu fonetycznego będzie:
– błędy w wymawianiu głosek (głównie końcówkę czy litery nosowe) – nie wiem tak naprawdę czy nie można byłoby tego błędu określić jako najczęściej popełnianego w naszej wymowie, bo ile razy już słyszeliśmy jak ktoś wymawia: Polska gurOM, albo oni idOM przez las, albo ktoś nie dostał pięćset złotych na dziecko, tylko piNcet złotych, albo nie sześćset tylko szejset. Poznaliśmy nie mistrza Polski tylko miszCZa Polski, nie mówiąc już chyba o błędzie, który zwyczajnie przeszedł do mowy potocznej i tak szczerze mówiąc nikt nie zwraca na to uwagi: mityczne włANczać i wyłANczać. O tych wszystkich błędach będziemy właśnie mówić jako o wyrazach, które które mają błędną wymowę głosek.
Kolejny typ, który pokrótce sobie omówimy bo nie jest to jakiś błąd często popełniany to:
– akcent wyrazów spolszczonych z języków zagranicznych, popularne czipsy, oranżada, bicykl, gokart itd. wszystkie wymienione i setki innych wyrazów spolszczonych mają swoją określoną wymowę, często jednak ją przesadnie akcentujemy, najczęściej wynika to z przeciągania głosek, które na nasz rodzimy język zostały spolszczone i tak młodzi bo to tak naprawdę błąd ludzi młodych zamiast powiedzieć czipsy powiedzą Czypsy, albo Czajpsy co już w ogóle brzmi komicznie, podobnie oranżada, słyszymy orenżada albo orendzada.
Jedziemy więc dalej i kolejnym typem błędu będzie:
– błędne określenie akcentu na sylabę w wyrazie,
Reguła gramatyczna mówi aby sylabować tak aby w każdej sylabie była minimum jedna samogłoska. Proste, w wymowie to już takie oczywiste być nie musi bo weźmy takie słowo jak abstrakcyjne, podział jest dosyć oczywisty ab-stra-kcyj-ne w każdej sylabie jest samogłoska. Co jednak w sytuacji, kiedy w wymowie pojawi się coś takiego abstr-akc-yjn-e no nawet nie trzeba wymawiać, tu po prostu widać, że wymowa leży i kwiczy. Nasz narząd mowy jest bardzo czule i bardzo inteligentnie połączony z mózgiem i tak naprawdę sam będzie w stanie odpowiednio zasylabować wyrażenie. Gdyż nasz narząd nie jest przystosowany do długiego akcentować wyrazów które mają po 3 lub 4 spółgłoski w jednej sylabie. Dlatego tym bardziej nie rozumiem czemu zdarza się, że ludzie popełniają tak banalne błędy przy tym. Albo poszedłem: po-sze-dłem, często słychać jak ludzie mówiąc posze-dłem albo posz-edłem obie te formy wymowy będą błędne. Ja byłem naprawdę całą szkołę uczony, żeby w wymowie nie kombinować z akcentami bo te wyrazy same wypowiadają się tak jak mają, a człowiek kombinując zawsze dopuści błędnego akcentu, a co za tym idzie błędu.
Zostały nam jeszcze mniej istotne ale dalej dosyć rażące w słuch błędy, więc opiszemy je już pokrótce tak abyśmy tylko pamiętali o tym aby nie popełniać takich byków fonetycznych :
– przestawienie głosek.
Ileż razy słyszeliśmy zamiast wzrok to zwrok albo zamiast przeszedł to przszedl albo zamiast kupić to pukic. To już bardziej błąd wynikający albo z ogólnych problemów z narządem mowy albo jakimiś innymi problemami.. Nie mniej są pojedyncze przypadki, kiedy ktoś świadomie takich błędów dokonuje.
– błędy wynikające z niewiedzy o wymowie/pisowni wyrazu :
– dla mnie np. przez wiele lat dzieciństwa stadion był stadzionem albo zachrystia zakrystią, dla innych posiłek mógł być poziłkiem a spacer spadzerem a hitowym oczywiście jest filmik z pompą amelinową kiedy wiadomym jest, że to jest pompa aluminiowa. Prędzej czy później z takich lapsusów wyrastamy, faktem jest, że przez wiele lat przynajmniej jeden taki masowo popełnialiśmy.
Ostatni rodzaj błędu jaki omówimy będzie:
– błąd związany z opuszczaniem głosek:
Wiele razy zamiast pierwszy mówiono pierszy, albo zamiast przejście dla pieszych mówiliśmy przejście dla pierwszych, jeżeli dopuścimy się sytuacji, że opuścimy głoskę w wyrazie to także będziemy mówić o błędzie i to dosyć dużym błędzie, chociaż samych przykładów jest stosunkowo niewiele bo ciężko akurat o popełnienie takiego językowego błędu.
Tyle na ten temat, mam nadzieję, że dzięki tym kilku przykładom będziecie teraz uważniej przysłuchiwać się swoim błędom w wymowie.
Sprawdź również:
Dodaj komentarz jako pierwszy!