Błędy w szyku wyrazów

Czym są błędy w szyku wyrazów i jakie będziemy wyróżniać ich kategorie? O tym postaram się obszernie napisać w tym tekście, tak więc zapraszam.

Jak zdefiniować w ogóle określenie „błąd w szyku wyrazów”? Najprościej można powiedzieć, że to błędne ustawienie danego określenia, zaimka czy orzeczenia w zdaniu, które może nie zmienia samej treści czy sensu, ale wydatnie wpływa na jego odbiór. Taki błąd kwalifikujemy do tzw. „usterek językowych”, a najczęściej występującą z nich jest inwersja, czyli odwrócenie właśnie zdań czy określeń w taki sposób, że stają się one niepoprawne.

Będziemy wyróżniać kilka elementów, które w kompozycji będą wpływać na nieprawidłowe ułożenie elementów w zdaniu. Pierwszym z nich będzie :

– niewłaściwe miejsce podmiotu w tekście:

O co tu może chodzić? Załóżmy, że chcemy napisać coś o autorze. Weźmy np. „Leń” Jana Brzechwy. Poprawnie, aby sformułować zdanie o tym bohaterze, powinniśmy napisać to w taki sposób. „Leń jest głównym bohaterem wiersza autorstwa Jana Brzechwy o tym samym tytule.” Wszystko jasne i czytelne. A teraz odwróćcmy podmiot w tym zdaniu.

„Bohaterem słynnego wiersza Jana Brzechwy był Leń, który napisał książkę o tym samym tytule.” Pomieszanie z poplątaniem, gdyż doskonale wiemy, że wiersz napisał Brzechwa, ale błędne umiejscowienie podmiotu, czyli tytułowego lenia, kompletnie zmieniło cały odbiór zdania.

Kolejnym przykładem takiego błędu będzie złe użycia zaimka w tekście. Nie będę już pisał, czym określamy zaimek, bo to chyba mniej więcej wiecie. Skupmy się więc na samych przykładach.

1. Mama powiedziała mi, że mam natychmiast posprzątać swój pokój, to, że się uczę, nie obchodziło ją. – to jest zdanie błędne gdyż zaimek nigdy nie może wystąpić na końcu zdania, gdyż będzie to błąd. Poprawnie powinno wyglądać to tak. -> Mama powiedziała mi, że mam natychmiast posprzątać swój pokój, to że się uczę, ją nie obchodziło.

2. Poszedłem na spacer z nią. -> Poszedłem z nią na spacer.

Dokładnie ta sama reguła, którą musicie zapamiętać, nigdy ale to nigdy nie możecie zastosować zaimka na końcu zdania, gdyż będzie to błędem gramatycznym, a ten jest również owym błędem w szyku.

Kolejny przykład takiego błędu, chyba najpopularniejszy w całym zestawieniu, jest błąd części mowy. Najczęściej dochodzi do niego przy błędnym umiejscowieniu czasownik lub rzeczownika w zdaniu. Coś na wzór słynnego bohatera z sagi Gwiezdnych Wojen, który dosyć manierowato wypowiadał się w swoich kwestiach, to działa na bardzo podobnej zasadzie. Weźmy taki przykład:

Najpierw pisownia poprawna.

1. Samolot udanie wylądował na pasie startowym.

A teraz błędna :

1. Samolot udanie na pasie startowym wylądował.

Jaki tu zachodzi błąd? Nie jest to najtrudniejsza zagadka wszechświata, bo oczywiście widać, iż miejsce w szyku zmienił czasownik, czyli orzeczenie w zdaniu, które zawsze musi być albo na samym początku, albo bezpośrednio określać, co robi podmiot. Jeże