Fraszka Na lipę – Jan Kochanowski – Analiza i interpretacja

Kilka zdań o autorze
Jan Kochanowski, herbu Korwin, urodził się około 1530 roku w Sycynie (wieś w województwie mazowieckim), a zmarł 22 sierpnia 1584 roku w Lublinie. Był jednym z synów Piotra Kochanowskiego i Anny Białaczowskiej herbu Odrowąż.
Stał się wybitnym polskim poetą epoki renesansu, a także tłumaczem, prepozytem kapituły katedralnej poznańskiej, poetą nadwornym króla Stefana Batorego oraz sekretarzem królewskim władcy Polski – Zygmunta Augusta. Uważany jest za twórcę, który wniósł duży wkład w rozwój języka literackiego w Polsce. Znany jest przede wszystkim dzięki trenom napisanym po śmierci ukochanej córki Urszulki oraz dzięki fraszkom. Utwory te są powszechnie omawiane w szkołach na lekcjach języka polskiego. Analiza i interpretacja utworu
Fraszka refleksyjna Jana Kochanowskiego pt. „Na lipę” opisuje piękne, sielskie miejsce z tytułowym drzewem w centrum.Lipa w dziele przedstawiona jest jako uosobiony podmiot liryczny – autor wykorzystał bowiem antropomorfizację, czyli środek stylistyczny, który polega na nadaniu przedmiotom, pojęciom, zjawiskom, zwierzętom itd. cech ludzkich oraz ludzkich sposobów postępowania. Drzewo od początku zwraca się bezpośrednio do czytelnika. Wskazują na to słowa: „Gościu, siądź pod mym liściem, a odpoczni sobie!”. Lipa zachęca tym samym do przebywania w pobliżu. Z dalszej części fraszki dowiadujemy się o zaletach wynikających z odpoczynku w cieniu lipy. Dochodzi tam zimny powiew wiatru, można usłyszeć piękny śpiew szpaków i słowików. Miejsce jest spokojne, bezpieczne. Drzewo zachęca do relaksującej drzemki pod swoimi konarami. Lipa mówi o tym, jak bardzo jest ceniona przez swojego właściciela. Pszczoły robią z jej kwiatów wyborny miód na pańskie stoły. Ona, mimo że nie daje owoców tak cennych jak jabłonie w sadzie hesperyskim, jest równie ceniona przez właściciela. Dzieło pozwala przenieść się czytelnikowi do sielskiej wsi otulonej słońcem. Autor starał się, aby wyrazić słowami lipy to, czego sam doświadczał w tym wyjątkowym miejscu. Opisał słowami drzewa własne przemyślenia. Dzięki tak barwnemu przedstawieniu, zawierającemu wiele środków stylistycznych, czytelnik może się poczuć uczestnikiem błogich wydarzeń i odstresować się.Wybrane stylistyczneJan Kochanowski użył sporo epitetów, np.: „proste promienie”, „rozstrzelone cienie”, „chłodne wiatry”, „wonnego kwiatu”, „pracowite pszczoły”, „pańskie stoły”, „cichym szeptem”, „słodki sen” oraz „szczep najpłodniejszy”.
We fraszce pojawia się także następujące porównanie:
„Jabłek wprawdzie nie rodzę, lecz mię pan tak kładzie
Jako szczep napłodniejszy w hesperyskim sadzie”
Należy pamiętać o apostrofie, znajdującej się na początku utworu, w której to uosobiona lipa zwraca się bezpośrednio do czytelnika.
Warto również wspomnieć o tym, że wyrazy takie jak „odpoczni”, „najwyssze”, „potym” oraz „ptacy” to archaizmy, wyrazy, które w obecnych czasach mają zmienioną formę. 
Przekaz utworuUtwór niesie ważne przesłanie, odnoszące się do szacunku do przyrody. Opisuje konkretną lipę, ale ma też ogólne znaczenie. Ukazuje, że harmonia i ład, jaki panuje w środowisku naturalnym, przynosi ludziom szczęście. Jest to więc jasny komunikat, jaki możemy przenieść do codziennego życia – dbajmy o dobro natury! W kontakcie z nią osiągniemy upragniony spokój i odpoczniemy. Jest to potrzebne w życiu przepełnionym pracą i obowiązkami. Przesłanie utworu może wydawać się błahe, ale tak naprawdę we współczesnych czasach relacje ludzi z przyrodą nadal są problematyczne. Dzięki takiej puencie utwór jest ciągle aktualny – pomimo upływu lat od jego napisania. Ma prosty przekaz i jest zrozumiały zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych.

Sprawdź również:

• Wędrówką życie jest człowieka – Edward Stachura – Analiza i interpretacja
• Nic dwa razy – Wisława Szymborska – Analiza i interpretacja
• Straszno – Stanisław Grochowiak – Analiza i interpretacja
• Miłość (1) – Maria Pawlikowska-Jasnorzewska – Analiza i interpretacja
• Pamiętajcie o ogrodach – Jonasz Kofta – Analiza i interpretacja
• List do ludożerców – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Fortepian Szopena – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Ocalony – Tadeusz Różewicz – Analiza i interpretacja
• Moja piosnka (II) – Cyprian Kamil Norwid – Analiza i interpretacja
• Niepewność – Adam Mickiewicz – Analiza i interpretacja

Dodaj komentarz jako pierwszy!