Odmiana nazwisk polskich i ich pisownia

Polskie nazwiska podlegają deklinacji, co oznacza, że odmieniają się przez przypadki Wybór właściwego modelu deklinacyjnego jest uzależniony od rodzaju gramatycznego, nazwy osobowej, a także od zakończenia wyrazu, czyli od ostatniej głoski. Z odmianą większości nazwisk nie mamy problemów, jednak pojawiają się również takie, które nastręczają wiele problemów. Aby prawidłowo odmieniać nazwiska konieczna jest znajomość pewnych reguł.
Nazwiska męskie, które kończą się spółgłosek twardą, z wyjątkiem k, g, ch, l, odmieniają się tak samo jak rzeczowniki rodzaju męskiego twardotematowe.
M. Drozd, Bizub
D. Drozda, Bizuba
C. Drozdowi, Bizubowi
B. Drozda, Bizuba
N. Drozdem, Bizubem
Msc. Droździe, Bizubie
W. Drozd! Bizub

Nazwiska, które kończą się spółgłoski: k, g, ch, l oraz n spółgłoski miękkie i c, cz, dź, rz, sz, ż, a także na samogłoskę o poprzedzoną spółgłoska miękką odmienia się taki sposób, jak rzeczowniki rodzaju męskiego miękkotematowe.
M. Broniarz Derbich
D. Broniarza Derbicha
C. Broniarzowi Derbichowi
B. Broniarza Derbicha
N. Broniarzem Derbichem
Msc. Broniarzu Derbichu
W. Broniarz! Derbich!

Nazwiska, które kończą się na samogłoski a, o po spółgłoskach twardych odmienia się jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego twardotematowe.
M. Fredro Podsiadło
D. Fredry Podsiadły
C. Fredrze Podsiadle
B. Fredrę Podsiadłę
N. Fredrą Podsiadłą
Msc. Fredrze Podsiadle
W. Fredro! Podsiadło!

Nazwiska, które kończą się na a po spółgłosce miękkiej i po spółgłoskach c, cz, dź, rz, sz, ż odmienia się tak samo, jak rzeczowniki rodzaju żeńskiego miękkotematowe.
M. Wasela, Trzęsała
D. Waseli, Trzęsały
C. Waseli, Trzęsale
B. Waselę, Trzęsałę
N. Waselą, Trzęsałą
Msc. Waseli, Trzęsale
W. Wasela, Trzęsała

Nazwiska męskie, które kończą się samogłoskami: i, e, y odmieniają się w taki sam sposób jak przymiotniki.
M. Szymański, Dolny
D. Szymańskiego, Dolnego
C. Szymańskiemu, Dolnemu
B. Szymańskiego, Dolnego
N. Szymańskim, Dolnym
Msc. Szymańskim, Dolnym
W. Szymański, Dolny

W liczbie mnogiej nazwiska męskie odmieniają się według wzoru rzeczownikowego lub przymiotnikowego. Tak samo jak rzeczowniki odmieniają się nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na spółgłoskę oraz na samogłoski a, e, o. Przyjmują one w mianowniku liczby mnogiej końcówkę – owie.
M. Bodziochowie, Kędziowie
D. Bodziochów, Kędziów
C. Bodziochom, Kędziom
B. Bodziochów, Kędziów
N. Bodziochami, Kędziami
Msc. Bodziochach, Kędziach
W. Bodziochowie, Kędziowie

Tak jak przymiotniki odmieniają się nazwiska zakończone w mianowniku liczby pojedynczej na – i (po przyrostkach – sk, – ck, – dzk). W mianowniku liczby mnogiej przybierają one ko