Orzeczenie

W materiale, który czytasz, postaram się w jak najprostszy i najbardziej zrozumiały sposób opisać, czym jest orzeczenie, jakie pełni funkcje, na jakie pytania odpowiada, jakie jego rodzaje wyróżniamy i wiele innych. Życzę miłej lektury oraz przyjemnej i owocnej nauki!
Orzeczenie jest najważniejszą częścią zdania, bez której zdanie nie może istnieć. Informuje o tym, co robi podmiot, w jakim jest stanie. Orzeczenie odpowiada na pytania: co robi? co się z nim dzieje? Występuje w postaci czasownika lub formy kończącej się na –to, -no.

Orzeczenie określa:
Czynność (co robi?)
1. Ania jedzie samochodem.
2. Wojtek odrabia zaległe prace domowe.
3. Monika siedzi z nosem w książkach.

Stan (co się z nim dzieje? W jakim jest stanie?)
1. Kwiaty rosną w babcinym ogródku.
2. Owoce jabłoni już dojrzewają.
3. Antek popadł w zadumę.

Wyróżniamy dwa rodzaje orzeczeń:
1. Orzeczenie czasownikowe – wyrażamy je poprzez osobową formę czasownika (np. Dzisiaj udamy się do lasu. Tata pojechał do pracy. Dzieci z rodzicami pojechali do pobliskiego zoo.)
2. Orzeczenie imienne – składają się z łącznika (np. być, zostać, stać się) i orzecznika (innej części mowy) (np. Julia została piosenkarką. Antek jak był mały chciał być aktorem.)

Ważne!!! Łącznik + orzecznik = orzeczenie imienne

Orzecznikiem (to nie jest orzeczenie!) może być:
• Rzeczownikiem (np. Antek został astronautą. Monika została piosenkarką.)
• Przymiotnikiem (np. Bartek jest miły. Ania była ambitna.)
• Przysłówkiem (np. Antek biega naprawdę szybko.)
• Liczebnikiem (np. Zosia była druga w konkursie atletycznym.)
• Zaimkiem (np. Marek nie jest taki jak go opisują.)

Zdania z orzeczeniem imiennym odpowiadają na następujące pytania:
• kim